Europejska Fundacja Praw Człowieka dzięki współpracy z Fundacją Nowoczesna Polska mogła przekazać dla szkół polskich na Litwie nowe podręczniki z wychowania obywatelskiego. Są one adresowane do młodzieży klas 10-11 i mają za zadanie dostarczyć uczniom niezbędnego minimum wiedzy pozwalającej na zorientowanie się w politycznych i społecznych problemach współczesnych demokracji oraz form społecznego zaangażowania.
Koncepcja podręcznika, jak pisze Jarosław Lipszyc, prezes Fundacji Nowoczesna Polska, narodziła się w wyniku doświadczeń Fundacji z działań prowadzonych na Litwie oraz w wyniku współpracy z dr Łukaszem Wardynem, ekspertem Europejskiej Fundacji Praw Człowieka. W dn. 29 czerwca 2011 miało miejsce spotkanie inaugurujące projekt „Europejczycy, Polacy, Obywatele”. Celem projektu było przygotowanie podręcznika do nauki przedmiotu „Wiedza o społeczeństwie” jako odpowiedź na potrzebę pozycji o tej tematyce w szkołach polskich na Litwie. Dowodem na to są badania charakterystyki oświaty polskojęzycznej, z których wynika, że — mimo że sieć szkół z polskim językiem nauczania jest wystarczająca — to program nauczania nie obejmuje kompetencji związanych z kształceniem obywatelskim, a biblioteki szkolne są zaopatrzone w podręczniki jedynie w języku państwowym. Jest to problem tym bardziej ważny, biorąc pod uwagę przyjętą przez litewski Sejm nowelizację Ustawy o Oświacie, na podstawie której 13 633 uczniów polskich szkół przedmiotu tego będą zmuszeni się uczyć wyłącznie w języku litewskim. „Wyszliśmy z założenia, że skutecznie walczą o swoje prawa tylko ci, którzy posiadają odpowiednią wiedzę. Ale żeby móc uruchomić takie kursy, niezbędne było stworzenie odpowiednich zasobów wiedzy” — mówi Lipszyc.
Książka powstawała w sposób dość szczególny. Po pierwszym spotkaniu ekspertów z Polski i Litwy naszkicowano wspólnie spis treści. Następnie Krzysztof Kowaluk i Łukasz Zamęcki z Warszawy napisali te elementy rozdziałów, które mają charakter uniwersalny. Rozdziały te zostały następnie uzupełnione o treści niezbędne dla Polaków mieszkających na Litwie przez dr Elżbietę Kuzborską i Brigitę Žuromskaitė z Litwy. Ostatecznego wyboru materiałów i niezbędnych skrótów dokonała redakcja. Wszystkie materiały dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa — Na Tych Samych Warunkach. Treść licencji jest dostępna na stronie: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/. Oznacza to, że każdy ma prawo dokonywania ich adaptacji na swoje potrzeby, do czego gorąco zachęcamy.
Inf. EFHR
„Polacy, Europejczycy, Obywatele. Materiały edukacyjne z zakresu wychowania obywatelskiego dla Polaków mieszkających na Litwie”.
Autorzy tekstów rozdziałów: Krzysztof Kowaluk — rozdziały: 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10; Łukasz Zamęcki — rozdziały: 1, 2, 4, 11, 12
Autorki informacji o sytuacji na Litwie: Elżbieta Kuzborska, Brigita Žuromskaitė
Redakcja merytoryczna: Magdalena Biernat, Jarosław Lipszyc, Łukasz Wardyn
Redakcja językowa: Aleksandra Sekuła
Projekt okładki i koncepcja graficzna: Mariusz Smolarek