Więcej

    Bicie dziecka: kiedy kończy się wychowanie, a zaczyna się przemoc?

    Czytaj również...

    Aušrinė Burneikienė twierdzi, że niedopuszczalna jest dowolna forma wychowywania dzieci za pomocą kar fizycznych Fot. Marian Paluszkiewicz
    Aušrinė Burneikienė twierdzi, że niedopuszczalna jest dowolna forma wychowywania dzieci za pomocą kar fizycznych Fot. Marian Paluszkiewicz

    Ktoś słusznie zauważył, że dzieci to kwiaty życia. Niestety, zdarza się czasami, że sami rodzice te kwiaty depcą…
    Prawdopodobnie, dopóki jest czytany ten artykuł, gdzieś rodzic po raz kolejny bije swoje własne dziecko. Czyni to w celach wychowawczych, podnosi rękę na synka lub córeczkę, bo w dzieciństwie bito jego samego albo po prostu zrywa się na słabszym, który nie może obronić się.

    ― Niestety, sposób wychowania dzieci za pomocą pasa jest szeroko stosowany w naszym państwie. Ludzie akceptują go, często usprawiedliwiając się tym, że w dzieciństwie sami byli bici przez rodziców i wyrośli normalnymi ludźmi ― mówi nam Aušrinė Burneikienė, tymczasowo pełniąca obowiązki kontrolera Urzędu Ochrony Praw Dziecka.

    Ostatnio w mediach pojawia się coraz więcej przykładów przemocy wobec dzieci, które często kończą się tragicznie.
    W Dzień Świętego Walentego br. do szpitala w Kownie trafiła 6-letnia dziewczynka z raną ciętą w okolicach skroni. Zatrzymany został jej ojciec, który pobił jeszcze 4 z 11 swoich dzieci. W ubiegłym tygodniu dziewczynka zmarła. Niedawno w Kupiszkach pijany ojciec pobił 11-letniego syna, dziecko doznało mocnych zranień głowy. Już następnej nocy podobna tragedia wydarzyła się w Wilnie. Ojciec, także nietrzeźwy, pobił swego zaledwie kilkumiesięcznego synka. Dziecko obecnie przebywa w szpitalu, gdzie lekarze leczą jego zranioną główkę. Niestety, statystyka dowodzi, że skala problemu jest znacznie wyższa niż przypadek przemocy w rodzinie wobec dziecka raz na tydzień.

    Organizacja humanitarna „Ratujmy dzieci” („Save the Children”) informuje, że kary fizyczne są jedną z najbardziej rozpowszechnionych form przemocy wobec najmłodszych. Kary cielesne wobec dzieci są zabronione w 31 państwach, 23 z nich to kraje europejskie. To znaczy, że 95,5 proc. wszystkich dzieci na całym świecie mieszka w państwach, w których nie ma ustaw zabraniających kary fizyczne.
    Litwa należy do tych krajów, w których stosowanie kar cielesnych wobec najmłodszych jest akceptowane. Statystyka dowodzi, że większość mieszkańców uważa, że czasami są takie sytuacje, w których „dziecku należy pokazać jego miejsce” albo że „bez pasa dziecko nie zrozumie, co to jest dyscyplina”.

    Pani Regina z Wilna nie toleruje przemocy wobec dzieci. Sądzi jednak, że czasami rodzic po prostu powinien skarcić dziecko klapsem.
    ― Każdego rana wraz z sąsiadką jadę do pracy autobusem. Ona wozi swoją 5-letnią wnuczkę do przedszkola. Dziecko zupełnie nie wie, co to jest dyscyplina i szacunek do starszych ludzi. Nie chce słyszeć, co do niej mówi babcia. Jeżeli starsza pani czegoś nie pozwala, to dziewczynka kopie babcię. Dziecko jest agresywne, po prostu „lezie babci na głowę”, bo wie, że nie będzie ukarana ― opowiada kobieta.
    Dodaje, że wie dokładnie, że dziewczynka nigdy nie otrzymywała klapsa za rozrabianie, a tym bardziej nie doznała przemocy ze strony rodziców.
    ― Nie sądzę, że taktyka wychowania „zupełnie bez kar cielesnych” jest słuszna. Oczywiście, mocno bić dziecka nie wolno, ale w jakiś sposób należy pokazać, jak nie wolno zachowywać się. Niektóre dzieci po prostu nie rozumieją, jeżeli do nich się tylko mówi ― dzieli się swoją opinią pani Regina.

    Tymczasem Aušrinė Burneikienė twierdzi, że niedopuszczalna jest dowolna forma wychowywania dzieci za pomocą kar fizycznych.
    ― Oczywiście, klapsa nie warto traktować jako przemoc. Jednak granica jest bardzo cieniutka, praktycznie niezauważalna. Sprawa bowiem polega na tym, że fizyczne kary zwykle z biegiem czasu stają się coraz mocniejsze. Ciągle „wychowywane” w ten sposób dziecko jest coraz mniej wrażliwe na zwykłe klapsy, rodzic więc chwyta pas… ― tłumaczy przedstawicielka Urzędu Ochrony Praw Dziecka. ― W niektórych państwach kary fizyczne w rodzinie oraz szkołach są nawet ustawowo zatwierdzone, pod warunkiem, że kary będą „rozumne” i „umiarkowane”. Komitet Praw Dziecka ONZ krytykuje takie ustawy, gdyż faktycznie one tworzą przesłanki dla przemocy.

    Dziecko nie powinno urzeczywistniać niespełnionych marzeń rodziców, nie wolno na nie patrzeć jak na inwestycję w przyszłość Fot. Marian Paluszkiewicz
    Dziecko nie powinno urzeczywistniać niespełnionych marzeń rodziców, nie wolno na nie patrzeć jak na inwestycję w przyszłość Fot. Marian Paluszkiewicz

    Niepokoi fakt, że na Litwie rejestruje się coraz więcej przypadków przemocy wobec dzieci właśnie w rodzinie. Na przykład w roku ubiegłym z rąk rodziców biologicznych lub przybranych ucierpiało 978 dzieci. Zaś w roku 2011 odnotowano 767 takich przypadków.
    ― Co prawda, to nieobowiązkowo ma znaczyć, że przypadków przemocy wobec dzieci rzeczywiście staje się coraz więcej. Chce się wierzyć, że cyfry są wyższe, ponieważ w społeczeństwie maleje tolerancja w sprawie przemocy, ludzie stopniowo stają się mniej obojętni i dlatego częściej zawiadamiają odpowiednie instytucje, gdy widzą, że dziecko w rodzinie jest bite ― mówi Aušrinė Burneikienė.
    Jednak istnieje też inna niepokojąca tendencja. W rodzinach, czyli w swoim najbliższym otoczeniu, dzieci doznają przemocy częściej niż od osób nieznajomych. W ubiegłym roku takich przypadków odnotowano 615.
    ― Także w porównaniu z rokiem 2011 odnotowano więcej przypadków przemocy seksualnej wobec najmłodszych ― z 44 liczba wzrosła do 67. Te liczby prawdopodobnie są wyższe, gdyż po tzw. skandalu pedofilii społeczeństwo jest bardziej uwrażliwione na temat molestowania dzieci ― powiedziała Burneikienė.

    Statystyka dowodzi, że kary fizyczne wobec dzieci najczęściej stosują osoby po 35. roku życia, mające mniejsze niż średnie dochody, mieszkańcy małych miasteczek i rejonów. Specjaliści jednak podkreślają, że to nie znaczy, że w pomyślnych i finansowo stabilnych rodzinach przemoc nie istnieje.
    ― Także należy pamiętać, że oprócz cielesnych form kar istnieją też psychologiczne, które również poniżają i lekceważą osobowość dziecka. Żądanie, aby dziecko było najlepsze np. w nauce, całkowita kontrola jego życia, ciągłe wtrącanie się w stosunki dziecka z przyjaciółmi i traktowanie go jako własności ― to właśnie można zaliczyć do przemocy psychologicznej ― mówi Burneikienė. ― Dziecko nie powinno urzeczywistniać niespełnionych marzeń rodziców, nie wolno na nie patrzeć jak na inwestycję w przyszłość.
    Przedstawicielka Urzędu Ochrony Praw Dziecka mówi o potrzebie kształtowania w społeczeństwie nawyków pozytywnego rodzicielstwa, czyli oświacie rodziców. Twierdzi, że rodzice często nie wiedzą, jak należy prawidłowo wychowywać dzieci, mają zbyt mało informacji o kształtowaniu się psychiki młodej osoby.

    ― Bardzo pomocne byłyby tutaj różne projekty szkoleniowe dla ludzi szykujących się do rodzicielstwa lub mających małe dzieci. Podobne usługi obecnie już istnieją, ale są trudno dostępne, szczególnie mieszkańcom rejonów. Ten temat stanowczo potrzebuje więcej uwagi. Niestety, w naszym państwie tradycyjnie brakuje środków… ― tłumaczy Burneikienė.
    Kontynuując temat przemocy wobec dzieci w rodzinie Aušrinė Burneikienė zwraca uwagę na jeszcze jeden ważny aspekt. Jej zdaniem, więcej uwagi należy poświęcać nie tylko rehabilitacji dzieci, które doznały przemocy, ale też dla rodziców, który podnieśli rękę na potomstwo.
    ― Agresor w pewnym sensie także jest ofiarą ― mówi Burneikienė. ― Jeżeli rodzice będą tylko karani, to nie pomoże ani dla nich, ani dla dziecka. Dorosła i dojrzała osoba powinna zrozumieć, że dyscyplina nie jest osiągalna poprzez przemoc. Pomoc specjalistów jest potrzebna dla wszystkich członków rodziny, w której była użyta przemoc.

    Co na to psycholodzy?
    Svetlana Misevičienė i Raminta Dumskytė, psycholożki z Wileńskiego Centrum Pomocy Psychologicznej Rodzinie, twierdzą, że trudno jest wskazać jedyną przyczynę, dlaczego rodzic podnosi rękę na dziecko. Svetlana Misevičienė tłumaczy, że używający kar fizycznych rodzice często posługują się autorytarnym stylem wychowania ― czyli sądzą, że wiedzą, co jest najlepsze dla ich potomstwa i rzadko biorą pod uwagę to, czego potrzebuje samo dziecko. Misevičienė także podkreśla, że przemoc wobec najmłodszych zdarza się w różnych warstwach społeczeństwa.

    ― Jeżeli rodzice w dzieciństwie byli wychowywani „pasem”, to często sami wykorzystują ten model wychowania. Jednak to nie znaczy, że bić swoje dziecko będzie każdy rodzic, który doznał przemocy ― tłumaczy Misevičienė. ― Jasne jest jedno ― stosując kary cielesne nigdy nie uda się wyjaśnić dla dziecka, co złego ono zrobiło i jak powinno spełniać oczekiwania rodziców. Przemoc powoduje jedynie dodatkowe konflikty i niszczy wzajemne zaufanie.
    Raminta Dumskytė w swoją kolej podkreśla, że bardzo ważne jest wysłuchać niegrzecznie zachowujące się dziecko. Twierdzi, że poprzez nieodpowiednie zachowanie młoda osoba może w swoisty sposób przesyłać sygnał, że z nią dzieje się coś złego ― w nieadekwatnym zachowaniu dziecka zwykle kryje się coś więcej niż zwykła niechęć posłuszeństwa wobec rodziców. Może to być potrzeba większej uwagi, krzywdy doznane w szkole itd.

    ― Małym dzieciom jest trudno wyrazić swoje chęci i potrzeby poprzez słowa, dlatego więc realizują to poprzez zachowanie ― dodaje Raminta Dumskytė.
    A więc czy rodzice sami rozumieją przyczynę własnych działań w przypadku bicia dzieci? Rodzicom praktykującym kary cielesne wobec dzieci jest trudno wydostać się z zaczarowanego koła „nieposłuszeństwo ― kara”. Dlatego, zdaniem Raminty Dumskytė, często wyciągają wniosek, że są złymi rodzicami, skoro nie mogą uporać się się z własnym dzieckiem.

    ― Jedni rodzice będą winili siebie, inni ― otoczenie, telewizję, społeczeństwo lub same dzieci. W rzeczywistości pod warstwą złości zwykłe kryją się inne, bardziej głębokie emocje, takie jak smutek, poczucie bezsilności, wstyd. Właśnie one zmuszają nas czuć się winnymi i znowu zachowywać się nieodpowiednio ― mówi psycholog. ― Dlatego, aby przemoc w rodzinach się nie powtarzała, należy zwracać się do specjalistów. Ale przede wszystkim sami rodzice muszą przyznać, że problem istnieje i wyrazić chęć poprawy.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    PRZEMOC OSŁABIA DNA
    Brytyjscy uczeni udowodnili, że DNA dzieci, które doznały przemocy, staje się słabsze i zbliża się do stanu DNA osób w wieku podeszłym. Okazało się, że doznana w dzieciństwie przemoc
    ponad dwa razy zwiększa stopień skracania się telomerów (telomer to element strukturalny chromosomu zapewniający mu stabilność i związany z długością życia). Znaczy to, że napięcie z powodu przemocy przyśpiesza proces niszczenia się tych elementów, czyli powoduje szybsze starzenie się.

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Krótka historia praktycznego orzechołoma

    Gdy słyszy się kombinację słów „dziadek do orzechów”, natychmiast nasuwają się skojarzenia ze wzruszającą baśnią E.T.A. Hoffmanna, z niezrównaną muzyką baletową Piotra Czajkowskiego i z Bożym Narodzeniem. Drewniany dziadek jest jednak znacznie starszy niż bajka o nim. Drewniany zgniatacz orzechów,...

    Wilno dostarczy rozrywki także tej zimy

    Bożonarodzeniowe imprezy, lodowisko, festiwale teatralne i filmowe, międzynarodowe targi książki – to tylko kilka powodów, by nawet zimą nie nudzić się w Wilnie. Wilno ubiera się właśnie w swoją najpiękniejszą szatę, by na ponad miesiąc zanurzyć swoich mieszkańców i gości...

    Umowa podpisana, ale strajk nauczycieli nadal realny

    2 grudnia, po strajku ostrzegawczym pedagogów, podpisana została zrewidowana umowa zespołowa pracowników oświaty i nauki. Dokument podpisał premier Saulius Skvernelis, minister oświaty, nauki i sportu Algirdas Monkevičius oraz liderzy czterech związków zawodowych ze sfery oświaty. Część oświatowców krytykuje jednak...

    Prosty krok, by śmieci zyskały nowe życie

    Konieczność segregacji odpadów nigdy wcześniej nie była tak ważna jak dziś. Śmieci każdy, lecz nie każdy odpowiedzialnie zarządza produkowanymi przez siebie odpadami. Warto więc sobie uświadomić, jak to robić właściwie. Nigdy wcześniej produkowanie i nabywanie rzeczy nie było tak łatwe...