10 Rok Kristijonasa Donelaitisa
Na Litwie rok 2014 jest ogłoszony Rokiem Kristijonasa Donelaitisa (pol. Krystyn Donelajtis), uważanego za ojca literatury litewskiej. Dzieło życia poety — poemat „Metai”, czyli „Pory roku”, który powstał w latach 1765-1775, jest swoistą panoramą życia chłopów litewskich w Małej Litwie, regionie historycznym Prus Wschodnich. Utwór opuścił drukarnię już po śmierci autora, w 1818 r., razem z tłumaczeniem na język niemiecki. Wydał go profesor Uniwersytetu w Królewcu, Ludwig Rhesa.
— W tym roku mija 300. rocznica urodzin poety, który przyszedł na świat 1 stycznia 1714 roku. Z tej też okazji postanowiono 2014 rok ogłosić Rokiem Kristijonasa Donelaitisa. To jest wielki litewski poeta oświeceniowy i luterański ksiądz. Litewski parlament postanowił, że to jest bardzo dobra okazja, by przybliżyć tę postać nie tylko w kraju, ale i za granicą — powiedział „Kurierowi” Edward Trusewicz, wiceminister kultury Litwy.
Kristijonas Donelaitis żył w XVIII wieku. Polakom na Litwie i Litwinom jest znany jako twórca poematu „Metai”. W 1977 r. decyzją UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury) poemat ten wpisano na listę arcydzieł literatury światowej.
— Rząd Republiki Litewskiej jeszcze w ubiegłym roku, a dokładnie w lutym, uchwalił kalendarz przedsięwzięć poświęconych Kristijonasowi Donelaitisowi. Lista ta zawiera blisko siedemdziesiąt pozycji. Są to konferencje naukowe, wystawy, ekspozycje i wiele, wiele innych imprez. Są to elementy utrwalania imienia Donelaitisa poprzez muzykę, grafikę, rzeźby. To jest też wspaniała okazja, aby sięgnąć po lekturę tego wielkiego poety — powiedział Edward Trusewicz.
Według Edwarda Trusewicza, Donelaitis był postacią nietuzinkową. Dlatego też popularyzacja jego imienia jest bardzo ważna nie tylko w kraju, ale i za granicą.
Przed Donelaitisem w języku litewskim istniała tylko literatura religijna oraz wspomagające ją wydania leksykograficzne i lingwistyczne. Był on tłumaczony na wiele języków europejskich. Istnieją również dwa tłumaczenia na język polski: Kazimierza Pietkiewicza z 1933 roku oraz Zygmunta Ławrynowicza z 1982 roku.
Honorata Adamowicz
KRISTIJONAS DONELAITIS
Poeta urodził się we wsi Lazdyneliai w Prusach Wschodnich, inaczej zwanych „Małą Litwą”. Obecnie jest to teren obwodu kaliningradzkiego w Rosji. Pochodził z litewskiej rodziny wolnych chłopów, studiował teologię na królewieckiej Albertynie, znał języki starożytne i nowożytne, grał na różnych instrumentach, zbudował dwa klawikordy, zajmował się optyką i ogrodnictwem. Jako pastor luterański troszczył się o swoją mieszaną parafię niemiecko-litewską w Tolminkiejmach (lit. Tolminkiemis, niem. Tolminkehmen), dla której kazania wygłaszał w obu językach. Wprawdzie pisał wiersze również po niemiecku (zachowały się trzy wiersze okolicznościowe Donelaitisa w języku niemieckim), jednakże to litewski był językiem jego ekspresji literackiej.
Loading ...
a to może był zlitewszczony krzyżak a nie żaden tam litwin
Zerknąłem na lt.wikipedia.org/wiki/Kristijonas_Donelaitis
A tam zdjęcie jego poematu.
Kliknąłem na zdjęcie, wybrałem 786×1314 –
upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ca/Tolminkiemis30.jpg
Zrobiłem zoom i …..
No sami zobaczcie, 12 linia, pierwsze i przdostatnie słowa.
Przecież to nie może być po litewsku!!!
Ten autor podobno podpisywał się “Christian Donalitius”. Oto, co na jego temat znalazłem w anglojęzycznej Wikipedii: “His Lithuanian works consist of six fables and the poem >>The Seasons<<". Jeśli sześć bajek i jeden poemat czynią "klasykiem literatury", "jednym z jej najwybitniejszych poetów", to albo autor jest geniuszem większym od Szekspira, albo… łatwo zostać klasykiem tej literatury.
Tę Małą Litwę, Suwalszczyznę i Żmudź mogli sobie Lietuvisi mieć, zamiast wyciągać łapy po cudze.
Niemcy od stuleci słynęli z kreowania uzależnionych całkowicie od siebie marionetkowych kraików. Próby rozrywania Wielkiego Księstwa Litewskiego były prowadzone przez niemczyznę bez przerwy. Unia Litwy z Polską miała na celu obronę Wielkiej Litwy przed niemieckim ekspansjonizmem. Historia pokazała, że sojusz litewsko-polski był najlepszym rozwiązaniem. Litwa zachowala swoją terytorialną integralność i wielkość. W unii z Polską Litwa tworzyła potężną wspólnotę narodów i państw. Rzeczypospolita Polski i Litwy była państwem bardzo przypominającym obecne Zjednoczone Królestwo, Wielką Brytanię. Wielkiej Brytanii jakoś dywersanci niemieccy ani rosyjscy nie usiłują rozczłonkować, na kraiki w stylu miniaturowej Lietuvy. Najwyraźniej wciąż czują respekt przed Koroną Brytyjską.
A czemu w Metai używał litery W?
Do Koroniarz i spółka: A może tak zostawcie w spokoju tego bajkopisarza i nie plujcie na wszystko, co litewskie tylko dlatego, że jest litewskie. Tak, jak wy tu robicie, robią szaulisi w stosunku do wszystkiego polskiego. Wnioski wyciągnijcie sami.
@ Racjonalizm
Litewskie to ja akurat bardzo szanuję, a tego autora, przyznam, nie czytałem. Moja wypowiedź nie zawiera jego oceny ani tym bardziej “plucia”, tylko pewne wątpliwości.
Zgadzam się z racjonalizmem. Czepianie się człowieka a z drugiej strony utyskiwanie na złych Litwinów jakoś mi nie gra. Ja z ciekawości odnajdę tę książkę. Pozdrawiam Księstwo i Koronę.
Emili, przeczytaj jeszcze raz wpisy. Nikt w nich nie “czepia się” TEGO autora! Jest tam natomiast zauważalna świadomość lietuvskich kłamstw i manipulacji historycznych od “Auszry” i Basanowicza po dziś dzień. Zauważyłem też satysfakcję z faktu, że poeta ów używał zagrażającej lietuvskiej tożsamości litery ‘w’. Może więc wstałby z grobu i przemówił do lietuvskich, pożałowania godnych “językoznawców”, którzy właśnie odmówili tego prawa rdzennym mieszkańcom Wileńszczyzny?