Kolejny ponad 200-stronicowy numer czasopisma „Reitingai” ukazał się w środę, 9 grudnia. Zostały w nim przedstawione osobne rankingi przedmiotowych kierunków studiów (70 kierunków) licencjackich na uniwersytetach i kolegiach działających na Litwie, także ranking przedmiotowego przygotowania na uniwersyteckich studiach magisterskich.
W czasopiśmie zostały również zaprezentowane rankingi szkół początkowych, podstawowych oraz gimnazjów na Litwie, jak też wyniki nauczania z poszczególnych przedmiotów.
Po raz pierwszy przedstawiono wyniki badań na temat kierunków studiów najbardziej pożądanych przez pracodawców. W rankingu szkół początkowych, progimnazjów i gimnazjów w pierwszej setce znalazły się również placówki z polskim językiem nauczania.
— Większość błędnie interpretuje cel przeprowadzania rankingów, niektórzy sądzą, że pracujemy na rzecz niektórych szkół czy uczelni — mówi w rozmowie z „Kurierem” Gintaras Sarafinas, redaktor naczelny czasopisma „Reitingai”. — W rzeczywistości naszym celem jest zebranie pożytecznej informacji rodzinom i młodym ludziom, którzy myśląc o przyszłym zawodzie wybierają z początku szkołę, następnie uczelnię wyższą lub szkołę zawodową. Cyfry pozwalają się oprzeć na konkretnej wiedzy, zwłaszcza że różnice między szkołami są naprawdę ogromne, a czasami się różnią nawet kilkakrotnie.
W czasopiśmie poddano badaniom i ocenie różne instytucje oświatowe. Sporządzono m in. ranking szkół początkowych i progimnazjów oraz ranking szkół podstawowych i gimnazjów na podstawie udziału uczniów w krajowych konkursach i olimpiadach. W ocenie gimnazjów osobne kryterium stanowi udział uczniów w konkursach i olimpiadach międzynarodowych.
W ogólnolitewskim rankingu obejmującym ponad 500 szkół na czele tabeli plasują się również szkoły z polskim językiem nauczania. Wśród polskich szkół początkowych na 25. miejscu uplasowała się Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli oraz uczniowie J. Janczewska, T. Mincewicz, P. Rinkevičiūtė, którzy w ubiegłym roku szkolnym zdobyli nagrody na olimpiadach krajowych. W rankingu szkół początkowych znalazła się również szkoła-przedszkole „Wilia” w Wilnie (ucz. D. Zamuszkiewicz) oraz Szkoła Średnia im. Juliusza Słowackiego w Bezdanach w rejonie wileńskim (D. Maciulewicz, M. Wojnicz, A. Kairytė).
W rankingu znalazły się również polskie progimnazja. Nagrody za udział w olimpiadach zdobyli uczniowie z Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie (D. Michalczonok), Szkoły Średniej im. Szymona Konarskiego w Wilnie (P. Łuksza, A. Jaglińska), Szkoły Średniej Lazdynų w Wilnie (D. Kulakovskis, E. Popowa).
W rankingu gimnazjów na Litwie miejsca 24-28 z innymi szkołami podzieliło Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie, dwie nagrody w olimpiadach zdobyły uczennice tej szkoły E. Wołowiczewa i E. Urbanowicz. Na miejscach 35-49 z jednakową liczbą nagród znalazły się wileńska Szkoła Średnia w Lazdynai w Wilnie (zdobywca nagrody P. Mironow) oraz Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie (J. Germanowicz). Miejsca 51-52 zajęła Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli (R. Okińczyc, D. Szyksznian, B. Taraszkiewicz, D. Wasilewska).
W osobnym rankingu zaznaczono udział uczniów w olimpiadach międzynarodowych. Wśród 25 szkół na Litwie, które zdobyły międzynarodowe wyróżnienie, znalazło się Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. Uczennica tej szkoły A. Siemaszko zdobyła 3. miejsce na Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego.
Sporządzono również klasyfikację przedmiotową gimnazjów, utworzoną na podstawie wyników uzyskanych przez uczniów na państwowych egzaminach maturalnych z poszczególnych przedmiotów w 2015 r. Przykładowo, w piątce najlepszych szkół, w których uczniowie zdobyli najwyższą punktację na maturze z języka litewskiego, znalazły się Liceum Wileńskie, Wileńskie Gimnazjum Jezuickie, Kowieńskie Gimnazjum Uniwersytetu Technologicznego, Liceum Kłajpedzkie oraz Wileńskie Gimnazjum im. M. Biržiški. Język angielski najlepiej składano w Liceum Wileńskim, w Kowieńskim Gimnazjum Uniwersytetu Technologicznego, Wileńskim Gimnazjum Jezuickim, w Liceum Kłajpedzkim, w Wileńskim Gimnazjum im. Š. Aleichema ORT. Podobnie dobre wyniki uzyskano tu na maturze z historii, biologii oraz matematyki.
W rankingach na pierwszych miejscach w większości znalazły się szkoły, które „dobierają” najlepszych, uzdolnionych uczniów.
— Ogółem na Litwie jest 10 gimnazjów, które dokonują selekcji uczniów — mówił Gintaras Sarafinas. — Ich wyniki nauczania ogłaszamy w osobnych rankingach, które prezentujemy zazwyczaj na wiosnę. Bierzemy w nich pod uwagę wyniki egzaminów maturalnych, także kryterium dostawania się uczniów na studia, osobno — na studia w uczelniach zagranicznych. Wszystkie pozostałe szkoły na Litwie, których jest ponad 500, są na ogólnej liście.
Jak mówił redaktor naczelny, w obecnym rankingu jest podana nie instytucjonalna klasyfikacja, lecz wyniki uczniów z osobnych przedmiotów. Wyniki te wykazały, że te szkoły, które dobierają uczniów, niekoniecznie są najlepsze w nauczaniu matematyki, informatyki czy fizyki.
Przykładowo pod względem wyników uzyskanych na egzaminie maturalnym z chemii na pierwszym miejscu rankingu ze średnią 97 proc. uplasowało się Gimnazjum im. Michała Balińskiego w Jaszunach, które nie prowadzi „selekcji” uczniów. Miejsce czwarte i piąte podzieliły Gimnazjum w Ejszyszkach oraz Gimnazjum im. ks. Olgierda w Mejszagole w rejonie wileńskim. Na 9. pozycji znalazło się polskojęzyczne Gimnazjum im. Pawła Ksawerego Brzostowskiego w Turgielach. Miejsce 42. zajęło Gimnazjum im. Anny Krepsztul w Butrymańcach.
— W niektórych dyscyplinach zwykłe szkoły, do których uczniowie przychodzą z racji na miejsce zamieszkania, a nie w wyniku selekcji, potrafią zadziwić. Przecież te placówki nie dokonują doboru najlepszych uczniów pod względem ich zdolności, jak to się robi w innych szkołach. Przykładowo — w Liceum Wileńskim czy Gimnazjum Žirmūnų. Zdarzają się takie cuda, które aż zadziwiają. Widocznie są w tych szkołach wyjątkowi nauczyciele — chemii przykładowo czy innych przedmiotów — komentował Gintaras Sarafinas.
Jak mówił, poziom nauczania w szkole w dużej mierze zależy od nauczycieli.
— Jeżeli na przykład w szkole jest dobry nauczyciel matematyki czy informatyki, to potrafi podnieść wzwyż całą szkołę, a uczniowie wspaniale składają egzaminy. W innych placówkach są przykładowo lepsi filologowie, a uczniowie stają się wspaniałymi specjalistami od języków. Proszę sobie wyobrazić, że w ogromnym stopniu 2-3 dobrzy nauczyciele rzutują na ogólną kondycję szkoły i osiągnięcia dzieci — twierdził.
Według wyników na maturze z języka angielskiego na 9. miejscu rankingu wśród ponad 500 szkół na Litwie znalazła się Szkoła Średnia im. Jana Bosko w Jałówce w rejonie wileńskim (średnia ocen wszystkich maturzystów składających ten przedmiot wyniosła 88,62 proc.), na 47. pozycji wymienia się Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie (średnia — 73,1 proc.). Niemieckiego uczy się najlepiej w Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie (średnia — 68 proc.), w Gimnazjum im. Stanisława Moniuszki w Kowalczukach (średnia — 64 proc.), w Gimnazjum w Awiżeniach (61 proc.), w Gimnazjum im. ks. J. Obrembskiego w Mejszagole (49 proc.).
Na maturze z języka rosyjskiego najlepsze wyniki uzyskali uczniowie z polskojęzycznego Gimnazjum im. Elizy Orzeszkowej w Białej Wace (średnia — 83.67 proc.), Szkoły Średniej im. Władysława Syrokomli w Wilnie (82,06 proc.), Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie (82,03 proc.), Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie (81,89 proc.), Szkoły Średniej w Mickunach (80,78 proc.), Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie (79,85 proc.), Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Solecznikach (79,67 proc.), Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Landwarowie (79,33 proc.), Gimnazjum w Rukojniach (78,17 proc.), Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Podbrzeziu (78 proc.), Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie (77,97 proc.), Gimnazjum im. ks. Józefa Obrembskiego w Mejszagole (77,87 proc.).
Jeżeli chodzi o wyniki z historii, na 20. miejscu znalazła się Szkoła Średnia im. Joachima Lelewela w Wilnie ze średnią punktów 67,5; na 22. pozycji — Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie z wynikiem 67,23 proc. Na 36-37. miejscu znalazło się Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca w Rudominie (63,33 proc.).
Na maturze z matematyki dobrze się spisali uczniowie ze Szkoły Średniej im. Joachima Lelewela w Wilnie (16. miejsce z 63,5 proc.), Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie (24. miejsce z 58,13 proc.), Gimnazjum im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie (26. miejsce z 57,73 proc.), Gimnazjum im. ks. J. Obrembskiego w Mejszagole (28. miejsce z 57,17 proc.), Gimnazjum im. St. Moniuszki w Kowalczukach (34. miejsce z 55,11 proc.), Szkoły Średniej im. Szymona Konarskiego w Wilnie (50. miejsce z 52,73 proc.).
Z informatyki najlepsze było Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie — 31. miejsce (średnia — 81,4 proc.), według wyników na maturze z biologii na dobrej pozycji znalazło się Gimnazjum im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie — 16. miejsce (średnia — 77,29 proc.), Szkoła Średnia w Mickunach — 48. miejsce (średnia — 65,67 proc.) oraz Gimnazjum im. św. Rafała Kalinowskiego w Niemieżu — 49. miejsce (średn—– 65 proc.)
Od czego zależą sukcesy uczniów?
— Zależą one częściowo od pokolenia uczniów, wśród których jest wielu odpowiedzialnych i zmotywowanych dzieci oraz pragnącej zdobywać wiedzę młodzieży — opowiadał Gintaras Sarafinas. — W niemałym stopniu zależą od rodziców, w najbardziej znaczący sposób wpływ mają nauczyciele. Jeżeli potrafią rozpalić w uczniach płomyk, zachęcić do nauki i osiągania sukcesów w życiu, to następuje pewien przełom i może on dotyczyć nawet małych szkółek w niedużych miejscowościach. A są tacy wyjątkowi nauczyciele. To się zauważa również w szkołach z polskim językiem nauczania. Są polskie szkoły, które są mocne w przygotowaniach uczniów z matematyki, chemii, inne — dobrze uczą języków.
Jak wygląda system oświaty na Litwie pod względem wyników nauczania na tle innych krajów?
— Na Litwie co 3 lata są wykonywane międzynarodowe badania PISA. Tegoroczne wyniki jeszcze nie zostały ogłoszone, ale na podstawie badań 2012 r. możemy się przekonać, że Litwa znajduje się wśród „średniaków” w odniesieniu do ponad 100 krajów — zapewniał redaktor naczelny pisma „Reitingai”. — Jeżeli porównamy wyniki Litwy z rezultatami osiąganymi przez sąsiadów: Polaków, Łotyszy czy Estończyków, to nasze osiągnięcia pod względem umiejętności czytelniczych, pisemnych i matematycznych są podobne. Umiejętności czytelnicze naszych uczniów wypadają nieco słabiej niż u Estończyków, słabiej znamy matematykę, ale w porównaniu z Łotyszami, Polakami czy Rosjanami, te pozycje w klasyfikacji różnie się układają z nieznacznymi odchyleniami o kilka miejsc. Estończycy wyprzedzają nas pod względem wszystkich kryteriów. W tych badaniach bierze się pod uwagę około 100 kryteriów, a nawet to, w jakim stopniu rodzice się angażują w proces nauczania, jaki wpływ na wyniki uczniów ma sytuacja materialna rodziny, bierze się pod uwagę społeczne i kulturalne środowisko: czy np. dziecko chodzi do teatru, czy ma w domu książki, obrazy i w końcu — czy się spóźnia na lekcje, czy w ogóle nie opuszcza lekcji. Jak się okazuje, wszystkie te aspekty mają rzeczywiście niemały wpływ na akademickie osiągnięcia. Jeżeli dziecko się spóźnia lub nie chodzi na lekcje, to ostatecznie wynik jest taki, że opóźnia się on w nauce o rok w porównaniu z tymi uczniami, którzy lekcji nie opuszczali.
Z rankingu kierunków studiów w kolegiach (za 2013 rok) widać, jak pracodawcy oceniają zatrudnionych u siebie absolwentów tych kierunków, jak szybko absolwentom udało się zatrudnić, jakie otrzymują wynagrodzenie. Pod względem tych samych kryteriów oceniano również kierunki studiów na uniwersytetach. W czasopiśmie „Reitingai” można się zapoznać z danymi, jak poszczególne kierunki studiów są oceniane przez ekspertów z Centrum Oceniania Jakości Studiów.
NAJWYŻEJ NOTOWANE LICENCJACKIE
KIERUNKI STUDIÓW W KOLEGIACH
Wileńskie Kolegium z ocenianych 18 kierunków prowadzi prym w 15 dziedzinach. Kolegium to zajmuje pierwsze miejsce w nauczaniu kierunków: technologie medyczne, rehabilitacja, pielęgniarstwo, ekonomia, finanse, marketing, zarządzanie,
przedsiębiorczość, księgowość, inżynieria elektroniczna i elektryczna, informatyka, pedagogika, technologia żywności, muzyka, teatr i kino.
NAJWYŻEJ NOTOWANE LICENCJACKIE KIERUNKI NA UNIWERSYTETACH
UNIWERSYTET ISM
Z ocenianych 4 kierunków przoduje we wszystkich 4 dziedzinach. To ekonomia, finanse, zarządzanie, przedsiębiorczość.
LITEWSKI UNIWERSYTET NAUK O ZDROWIU
Z ocenianych 9 kierunków studiów zajmuje pierwsze miejsce na 7. pozycjach. To zdrowie społeczne, rehabilitacja, pielęgniarstwo, higiena jamy ustnej, praca socjalna, rolnictwo, studia żywieniowe.
UNIWERSYTET WILEŃSKI
Z 31 ocenianych kierunków jest najlepszy w 26 dziedzinach. To genetyka, zdrowie społeczne, biologia, chemia, fizyka, matematyka, statystyka, socjologia, biologia cząsteczek, biofizyka i biochemia, komunikacja, dziennikarstwo, politologia, psychologia, tłumaczenie, historia, filozofia, geografia przyrodnicza, pedagogika, filologia litewska, filologia angielska, informatyka, systemy programowe, inżynieria elektroniczna i elektryczna, zarządzanie, przedsiębiorczość i zarządzanie, prawo.
WILEŃSKI UNIWERSYTET TECHNICZNY im. GIEDYMINA
Z 20 kierunków przoduje w 5. To biotechnologie, architektura, inżynieria budowlana i technologie budowlane, inżynieria aeronautyki, inżynieria mechaniki.
Czasopismo „Reitingai” prezentuje również ranking najwyżej notowanych kierunków przedmiotowych na studiach magisterskich. Został on sporządzony w oparciu o opinie pracodawców oraz na podstawie wskaźnika naukowego (z bazy danych „Web on Science”), czyli na podstawie danych, ile publikacji naukowych napisali wykładowcy reprezentujący dany kierunek oraz jaki jest wpływ tych publikacji na naukę światową („Impact factor”).
W ogólnolitewskim rankingu zostały również uwzględnione przedmiotowe kierunki studiów na Wydziale Ekonomiczno-Informatycznym w Wilnie filii Uniwersytetu w Białymstoku, na którym studenci mają możliwość studiowania po polsku.
— Z oficjalnej bazy danych wiemy, że kierunek ekonomii i przedsiębiorczości oraz informatyki, oferowany przez wileńską filię Uniwersytetu w Białymstoku, jest na naprawdę dobrym poziomie — mówił Gintaras Sarafinas. — Ta uczelnia specjalizuje się w tych kierunkach i osiąga niezłe wyniki.
Jak mówi, rankingowanie pomaga wykryć najmocniejsze kierunki przedmiotowe mniejszych i większych uczelni.
— Kiedy robimy rankingi, zauważamy, że każda uczelnia na Litwie ma swoje mocne strony, swoje mocne kierunki i programy. Dlatego wykonujemy ranking kierunków i pokazujemy, że np. małe uniwersytety i kolegia są mocne właśnie w tej konkretnej dziedzinie. Podobnie jest z dużymi klasycznymi uniwersytetami: nie we wszystkim są one wspaniałe, te mniejsze uczelnie w niektórych dziedzinach je prześcigają. Nie może duży uniwersytet być jednakowo dobry we wszystkich kierunkach.
