38 wydarzeń kulturalnych, kilkadziesiąt artystów z Litwy i z zagranicy oraz ponad 1000 widzów – w niedzielę oficjalnie zakończyła się 3. edycja międzynarodowego Festiwalu Sztuk Trans/Misji, który był jednocześnie najważniejszym zdarzeniem w ramach projektu ,,Troki – Stolicą Kultury Litwy 2020”.
Udział w festiwalu wzięli artyści z Litwy, Polski, Ukrainy, Słowacji, Czech, Węgier i Łotwy. Przez cały tydzień, mieszkańcy Trok i okolic, mogli nieodpłatnie brać udział w wydarzeniach kulturalnych. Wstęp biletowany był jedynie na spektakle Litewskiego Narodowego Teatru Dramatycznego i Teatru Miejskiego (OKT) w Wilnie.
– Nie odbyły się dwa wcześniej zaplanowane wydarzenia, czyli dyskusja pt. „Twórczość W. Szekspira w teatrze litewskim i polskim”, w której uczestniczyć mieli: Jonas Vaitkus, Oskaras Koršunovas i Jan Nowara. Reżyser Litewskiego Teatru Dramatycznego zrezygnował ze względów zdrowotnych, natomiast Koršunovas przebywał w samoizolacji. Nie odbył się również koncert zespołu jazzowego JaBiCo ze Słowacji, ale na scenie wystąpiła Ewelina Saszenko – powiedział podczas konferencji prasowej, która się odbyła w niedzielę na Zamku w Trokach, organizator Trans/Misji, Edward Kiejzik. Dodał, że udział w wydarzeniu wzięło ponad 1000 osób.
Publiczność nie zawiodła
– Biorąc pod uwagę restrykcje i ograniczenia, chciałabym podkreślić, że publiczność nie zawiodła. Uczestników było znacznie więcej niż w tej sytuacji mogliśmy przewidzieć – podkreśliła koordynatorka wydarzenia Edita Tamulytė. Wskazała, że pomimo utrudnień, na Litwę dotarli zagraniczni artyści. – Wydarzenia z udziałem międzynarodowych gwiazd się odbyły. I to nas bardzo cieszy – dodała.
Dyrektorka Muzeum Historii w Trokach Alvyga Zmejevskienė zaznaczyła, że współpraca z miejscowym Pałacem Kultury była nieoceniona. – Bardzo się cieszę, że muzeum na Zamku w Trokach stało się miejscem, gdzie odbywały się wydarzenia kulturalne oraz że byliśmy zaangażowani w ich organizację. Dzięki festiwalowi zrodziła się międzyinstytucjonalna oraz międzynarodowa współpraca. Mam nadzieję na wymianę doświadczeń, organizowanie wystaw w przyszłości. Prowadzimy rozmowy z Teatrem im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. Te perspektywy napawają ogromnym optymizmem – powiedziała.
Podczas konferencji ustalono, że Muzeum Historii w Trokach oraz miejscowy Pałac Kultury będą dążyć do organizacji wspólnych obchodów Konstytucji 3 Maja. – Z okazji 230. rocznicy rok 2021 został na Litwie ogłoszony Rokiem Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów. Będziemy zatem dążyli do organizacji wspólnych obchodów jubileuszu pierwszej w Europie i drugiej na świecie spisanej Konstytucja – jednogłośnie przyznali Alvyga Zmejevskienė i Edward Kiejzik.
Widownia głodna kultury
Organizatorzy byli zgodni, że troczanie bardzo chętnie brali udział we wszelkiego rodzaju wydarzeniach. – Bardzo się cieszę, że dzięki Trans/Misjom mamy tzw. nowych etatowych odbiorców, których wczoraj, zresztą, nagrodziliśmy. To bardzo wierna widownia, która pozamykana w czterech ścianach była głodna kultury. I to podczas tego festiwalu było czuć – dodała Edita Tamulytė.
Organizatorzy wskazali, że festiwal został pozytywnie odebrany przez ,,ojca chrzestnego” Trans/Misji Jana Nowary, dyrektora Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie. – Tak na dobrą sprawę nikt do końca nie wiedział, czy festiwal się odbędzie, jaki obierze format. Z tego co wiem, Jan Nowara, jest bardzo pozytywnie zaskoczony organizacją całości – poinformował Edward Kiejzik.
Część przedstawień przeniesiono ze sceny na ekran. Festiwal miał powszechną w czasach pandemii formę hybrydową. – Zapisy filmowe przesłał Ukraiński Narodowy Akademicki Teatr Dramatyczny im. Marii Zankovetskej we Lwowie, na wielkim ekranie można było zobaczyć „Wesołe kumoszki z Windsoru” według Wiliama Szekspira, Teatru im. Wandy Siemaszkowej czy monodram „Zapiski oficera Armii Czerwonej” Polskiego Teatru ,,Studio” w reżyserii Sławomira Gaudyna, który został nagrany przez Teatr Telewizji TVP – powiedział dyrektor Pałacu Kultury w Trokach.
Edward Kiejzik podziękował za wsparcie finansowe, które przy organizacji międzynarodowego wydarzenia było bardzo istotne. – Chciałbym tu szczególnie podziękować Orlen Lietuva, Lietuvos Draudimas, Restauracji ,,Piliaulaukis”, która udostępniła nam przestrzeń, gdzie odbywały się nastrojowe wieczory muzyczne oraz teatralne. Do organizacji oraz różnorodności wydarzeń przyczyniła się również Fundacja ,,Pomoc Polakom na Wschodzie”. I, oczywiście, nieoceniona była pomoc Ambasady RP na Litwie, w tym Ambasador Urszuli Doroszewskiej, która zaangażowała udział placówek dyplomatycznych Węgier, Słowacji i Ukrainy – powiedział Edward Kiejzik.
IV edycja wydarzenia, która poszerzy się o artystów państw Trójmorza, odbędzie się w Rzeszowie. Trans/Misje zostały powołane przez Teatr im. Wandy Siemaszkowej oraz zagranicznych partnerów: Państwowy Teatr w Koszycach, Narodowy Teatr Morawsko-Śląski w Ostrawie, Teatr im. Mihála Csokonaiego w Debreczynie, Narodowy Ukraiński Teatr Dramatyczny im. Marii Zańkowieckiej we Lwowie, Teatr Królewski w Trokach oraz Muzeum-Zamek w Łańcucie. Pierwsza edycja festiwalu odbyła się w 2018 roku w Rzeszowie.