Album „Biel. Czerwień. Braterstwo” wydany przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” dotarł na Wileńszczyznę. Trafi on do uczniów polskich szkół za pośrednictwem Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”. „Mamy nadzieję, że ta ilustrowana historia, którą trzymasz w rękach, przybliży ci barwne dzieje ojczyste” – zwracają się do czytelnika autorzy publikacji.
Wydana przez Muzeum Narodowe w Kielcach publikacja „Biel. Czerwień. Braterstwo” to wydawnictwo powstałe z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości. To książka w bardzo przystępny sposób przybliżająca historię naszych barw narodowych i naszego przywiązania do nich przez pryzmat dziejów Polski. Znaczenie tej publikacji jest ogromne, bowiem biało-czerwone barwy to symbol naszej państwowości, do którego odwołujemy się przy różnorodnych okazjach, nie tylko tych najważniejszych w dziejach naszego państwa, tych najbardziej podniosłych, ale także w chwilach, kiedy chcemy podkreślić naszą tożsamość, naszą przynależność do wspólnoty. Przybliżenie historii barw narodowych pozwala uświadomić czytelnikom ich znaczenie, symbolikę, a także to, że bywały w dziejach okresy, kiedy ich eksponowanie było zakazane, a mimo to pozostały dla Polaków najważniejszym symbolem – wyjaśnia prof. Robert Kotowski, dyrektor Muzeum Narodowego w Kielcach.
Książka powstała z okazji obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości i przedstawia historię kształtowania się jego symbolu, jakim są barwy biało-czerwone. Po raz pierwszy wydało ją Muzeum Narodowego w Kielcach i Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL w 2018 r. Drugie wydanie książki zainicjowała Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Estetyka i edukacja – główne walory albumu
– Wysoka jakość pierwszego wydania, które było dystrybuowane w Polsce, jego walory merytoryczne i estetyczne skłoniły nas do tego, by przekazać książkę polskim dzieciom za granicą. Postawiliśmy na sprawdzony projekt, który podoba się dzieciom. Książka „Biel. Czerwień. Braterstwo” łączy w sobie ważne edukacyjne treści z atrakcyjną szatą graficzną, która przemawia do dziecięcej wyobraźni. Nie mam wątpliwości, że będzie to niezastąpiona pomoc w wychowaniu patriotycznym młodego pokolenia Polaków, którzy dorastają poza granicami Polski – mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Juliusz Szymczak-Gałkowski, członek zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Jak zauważa przedstawiciel fundacji, projekt książki został dobrze przemyślany i starannie przygotowany, wzięto bowiem pod uwagę dziecięcą wrażliwość. Książka pozwala młodym czytelnikom nie tylko na zapoznanie się z historią barw narodowych, lecz także na przyswojenie w przystępny sposób wiedzy, która może wprawić w zakłopotanie niejednego z dorosłych.
O ile biel w barwach narodowych nie budzi wątpliwości, o tyle z czerwienią bywa trudniej. Amarant, purpura, karmazyn, a może cynober? Czy te barwy różnią się między sobą i jaka jest ich historia? Odpowiedzi na te pytania nie będą trudne po zapoznaniu się z albumem. Z książki dzieci dowiedzą się też, czym różni się republika od monarchii, co znaczą słowa „obywatel” i „konstytucja” oraz dlaczego tak bardzo cenimy wolność.
Album można otrzymać bezpłatnie
– Nasza propozycja drugiego wydania książki spotkała się z życzliwością instytucji, które dysponują prawami autorskimi do tego albumu. Muzeum Narodowe w Kielcach i KOPIPOL udzieliły nam bezpłatnie praw autorskich na nieograniczony dodruk. Projekt został pozytywnie oceniony przez Fundację Orlen, która sfinansowała jego druk. W realizacji tego rodzaju projektów mamy też wsparcie pełnomocnika rządu RP ds. Polonii i Polaków za granicą, pana Jana Dziedziczaka – mówi przedstawiciel Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Paczki z wyjątkowym albumem są już na Litwie, a niebawem trafią także do Polaków na Białorusi, Łotwie, Ukrainie, w Czechach, Szkocji i Irlandii. Publikacja została wydana w ramach programu „Polska książka na Wschód”, realizowanego przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
– Książka nie jest przeznaczona do sprzedaży, będzie można otrzymać ją za darmo. Na Litwę dotarło już 5 tys. egzemplarzy, które trafią do uczniów za pośrednictwem Macierzy Szkolonej. Możemy je też przekazywać bezpośrednio do zainteresowanych instytucji, choć chciałbym podkreślić, że może być to nieco utrudnione ze względu na pandemię. Nie mam jednak wątpliwości, że już niedługo dzieci na Wileńszczyźnie będą mogły z tego albumu korzystać – cieszy się Juliusz Szymczak-Gałkowski.
Dlaczego biel i czerwień?
„W listopadzie 1830 r. wybuchło polskie powstanie przeciwko carskiej Rosji. Konserwatyści i zwolennicy monarchii nosili kokardy w kolorze białym. Obywatele, którzy opowiadali się za republiką i demokratycznymi ideałami równości, przypinali kokardy trójkolorowe. Polacy żywo dyskutowali, jakie barwy powinny być oficjalnie. Ostatecznie osiągnęli kompromis. 7 lutego 1831 r. posłowie i senatorowie uchwalili, że kokarda narodowa będzie w kolorach białym i czerwonym. Nawiązali w ten sposób do polskiej tradycji i barw herbów Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Był to pierwszy w historii akt prawny, który określił barwy narodowe Polaków” (fragment).
| Fot. Olga Alehno, Piotr Jezierski
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym “Kuriera Wileńskiego” nr 45(130) 07-13/11/2020