Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) odżywianie jest głównym czynnikiem wpływającym na stan zdrowia i głównym czynnikiem zmniejszającym ryzyko chorób. Dlatego nie tylko ci, którzy chcą schudnąć lub wyleczyć niektóre choroby, ale także ci, którzy chcą poprawić jakość swojego życia, powinni pomyśleć o wypracowaniu zdrowych nawyków żywieniowych i stylu życia.
Dietetyk Rasa Dovidavičienė opowiada o szkodach, jakie niezdrowa i niezrównoważona dieta może wyrządzić organizmowi oraz o podstawowych zasadach żywieniowych, których każdy może przestrzegać.
Jakie szkody wyrządza niezdrowa i niezrównoważona dieta?
W społeczeństwie często panuje mit, że niezrównoważona i niezdrowa dieta występuje tylko wtedy, gdy spożywamy zbyt dużo czegoś. Jednak bardzo ważne jest, aby pamiętać, że jest to również złe, gdy nie spożywamy wystarczającej ilości niektórych składników odżywczych.
„Prawdopodobnie największym problemem współczesnej diety człowieka jest to, że spożywamy zbyt dużo węglowodanów, tłuszczy, cukru lub soli, a za mało białka i błonnika. Nie pijemy również odpowiedniej ilości wody — co najmniej sześć szklanek (około 1-1,5 litra) wody dziennie” — wyjaśnia dietetyk.
W krótkim czasie, zła dieta może prowadzić do zwiększonego niepokoju, stresu, obniżonego nastroju, zmniejszonej wydajności pracy i gorszej jakości snu.
„Z biegiem czasu, niezrównoważona i niezdrowa dieta może przyczynić się do pewnych problemów zdrowotnych, takich jak wysoki poziom cholesterolu lub wysokie ciśnienie krwi, a także chorób, takich jak otyłość, choroby układu krążenia, depresja i inne” — zauważa Dovidavičienė.
Ważne jest przestrzeganie zasady „zdrowego talerza”
Według lekarki dietetyk, jednym z najprostszych sposobów na wprowadzenie zdrowej i zbilansowanej diety jest stworzenie zdrowego i uczciwego talerza z jedzeniem. Największa część talerza — około 50-60 proc. — powinna składać się z wartościowych węglowodanów (owoce, warzywa, zboża). Jedną trzecią talerza powinny stanowić dobre tłuszcze (wysokiej jakości oleje, awokado, oliwki, tłuste ryby, orzechy), a resztę — 10-15 proc. — białko (chude mięso, rośliny strączkowe, jajka).
„Zacznij od pilnowania swojego talerza — każda porcja jedzenia nie powinna być większa niż rozmiar dwóch dłoni. Na obiad i kolację połowę talerza powinny stanowić świeże lub sfermentowane warzywa” — radzi Dovidavičienė.
„Zwykły biały ryż należy zastąpić dzikim ryżem, a makaron pszenny makaronem pełnoziarnistym” — dodaje dietetyk.
Przestrzeganie zasady zdrowego talerza zapewni zrównoważoną ilość składników odżywczych i więcej błonnika.
„Naprawdę nie ma potrzeby natychmiastowego ważenia jedzenia na wadze, liczenia kalorii lub drastycznego rezygnowania z czegoś. Obserwuj swój talerz za każdym razem, gdy jesz, pamiętaj o tej prostej zasadzie, a stopniowo nauczysz się stosować ją automatycznie” — radzi.
| Fot. pexels.com
Mity na temat zdrowego odżywiania
Rasa Dovidavičienė twierdzi, że w dzisiejszych czasach chleb jest nadal uważany za jeden z „horrorów”. Jednak dobrej jakości chleb razowy, o niskiej zawartości cukru i wysokiej zawartości błonnika, jest doskonałym źródłem węglowodanów.
„Z takiego chleba możemy zrobić pełnowartościową kanapkę, na przykład z awokado i łososiem. Zdecydowanie nie należy całkowicie rezygnować z chleba, jeśli chce się schudnąć lub prowadzić zdrowszy tryb życia” — podkreśla, dodając, że nie należy również rezygnować z jajek: „Są one doskonałym dodatkiem białkowym”.
Ponadto osobom, które chcą schudnąć, często zaleca się, aby nie jadły po godzinie 18:00. Według dietetyka jest to błędne: „Jeśli dana osoba nie ma chorób współistniejących, kolację należy zjeść 3-4 godziny przed snem”.
Nie zaleca się również stosowania ścisłych diet, takich jak eliminacja węglowodanów lub tłuszczów, spożywanie wyłącznie owoców lub zbóż czy dokładne liczenie kalorii.
„Skrajności nie są zdrowe dla naszego organizmu. Wybór odpowiednich i zdrowych węglowodanów i tłuszczów zapewni nam mnóstwo energii i składników odżywczych. Liczy się jakość żywności, a nie zawartość kalorii” — mówi pani Dovidavičienė.
Odpowiednie „paliwo” dla organizmu jest kluczowe
Według dietetyczki, zdrowa i zbilansowana dieta pomaga organizmowi uzyskać właściwą równowagę składników odżywczych i cukru. „Prowadzi to do kompleksowej poprawy jakości naszego życia — nie tylko lepiej śpimy, mamy więcej energii, jesteśmy bardziej produktywni w pracy, mamy lepszy nastrój i lepiej radzimy sobie w stresujących sytuacjach, ale także zmniejszamy ryzyko niektórych zaburzeń zdrowotnych i chorób” — wyjaśnia Rasa Dovidavičienė.
Dodaje: „Tak jak wlewamy paliwo do naszych samochodów, aby mogły jeździć, musimy dostarczać naszym ciałom odpowiednich substancji, aby mogły funkcjonować”.
Tym, którzy chcą prowadzić zdrowszy tryb życia, radzi, aby pamiętali o regularnej aktywności fizycznej, ponieważ pomaga ona poprawić zdrowie, zmniejsza ryzyko otyłości, a tym samym ryzyko rozwoju przewlekłych chorób niezakaźnych.
Zam. 2711