Obrona narodowa priorytetem
„Nie czas na odpoczynek” — podkreślił prezydent, odnosząc się do napiętej sytuacji międzynarodowej. Kluczowym punktem orędzia było bezpieczeństwo narodowe. Litwa, zdaniem głowy państwa, nie może pozostać bierna wobec agresji Rosji i niestabilności na świecie. Stąd decyzja o przeznaczeniu co najmniej 5 proc. PKB na obronność do 2030 r. i utworzeniu narodowej dywizji wojskowej.
„Podjęliśmy pierwsze kroki w kierunku utworzenia dywizji narodowej — podstawy sił zbrojnych Litwy” — powiedział Nausėda.
Wzmocnieniu odstraszania służy także obecność brygady niemieckiej a także budowa niezbędnej infrastruktury wojskowej. Prezydent zwrócił uwagę na znaczenie wsparcia NATO, zwłaszcza obecności USA, której Litwa oczekuje w zwiększonym wymiarze.
Ukraina z nieugiętym wsparciem Litwy
Prezydent zadeklarował pełne poparcie dla Ukrainy aż do odzyskania wszystkich okupowanych terytoriów. Ostrzegł, że niepowstrzymana agresja Rosji może rozszerzyć się poza Ukrainę.
„Jeśli nie powstrzymamy Rosji na Ukrainie, będzie ona niosła śmierć również w innych krajach” — podkreślił Gitanas Nausėda.
Zaznaczył również, że Litwa wspiera jak najszybsze rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych Ukrainy i Mołdawii z Unią Europejską, wyrażając nadzieję na przełom w 2027 r., gdy Litwa obejmie prezydencję w Radzie UE.
Podatki a bezpieczeństwo społeczne
Nausėda odniósł się do planowanej reformy podatkowej, zaznaczając, że nie może ona prowadzić do wzrostu ubóstwa.
„Z pewnością nie staniemy się bezpieczniejsi, zamieniając masło na armaty, zwiększając ubóstwo i wykluczenie społeczne” — zaznaczył prezydent.
Wskazał na konieczność zrównoważenia polityki społecznej z potrzebami obronności i sprawiedliwego systemu podatkowego.
Krytyka Sejmu i polityków
W swoim wystąpieniu prezydent Gitanas Nausėda nie szczędził krytyki pod adresem Sejmu i klasy politycznej. Prezydent odniósł się m.in. do sytuacji Gintautasa Paluckasa, podkreślając konieczność rozdzielenia polityki od działalności biznesowej.
„Zakładając polityczną szatę, warto dziewięć razy przemyśleć swój udział w biznesie” — zaznaczył Gitanas Nausėda.
Zwrócił uwagę na niezdolność parlamentarzystów do podjęcia decyzji w sprawie zniesienia immunitetu posła objętego śledztwem, mimo wcześniejszych obietnic i zapisów w porozumieniu koalicyjnym. Skrytykował również opieszałość w realizacji ustaw dotyczących partnerstwa oraz jakość stanowionego prawa.
„System polityczny Litwy nie zdał kolejnego egzaminu z moralności — i najprostszego z przyzwoitości” — stwierdził prezydent.
Regiony i edukacja: potrzeba zaufania i spójnej polityki
Prezydent szeroko odniósł się do wyzwań społecznych: konieczności decentralizacji zarządzania, wzmocnienia samorządów i zrównoważonego rozwoju regionów. Wezwał do ochrony dostępu do edukacji i służby zdrowia — niezależnie od miejsca zamieszkania. Krytykując obecny model zarządzania edukacją, prezydent wezwał do zmiany podejścia na bardziej elastyczne i zdecentralizowane.
Infrastruktura, energetyka i sport
W kontekście rządowych planów utworzenia funduszu drogowego zaznaczył, że bez konkretnych środków finansowych projekt pozostanie bezwartościowy. „Nic się nie zmieni, jeśli będzie to projekt na papierze, bez dodatkowych źródeł finansowania” — zauważył prezydent.
Mówiąc o bezpieczeństwie energetycznym, wezwał do poważnej debaty nad wykorzystaniem małych reaktorów jądrowych, które mogłyby poprawić stabilność dostaw energii. Dodał także, że Litwa poczyniła znaczący postęp w uniezależnianiu się od rosyjskich surowców, stając się przykładem dla innych państw europejskich.
Krytycznie odniósł się również do kondycji litewskiego sportu, wskazując na brak efektywności w zarządzaniu oraz oderwanie instytucji od rzeczywistych potrzeb środowiska sportowego. „Urzędnicy sportowi oddalili się od sportu przez gwiazdy” — stwierdził prezydent, odnosząc się do działalności Narodowej Agencji Sportu.
Kończąc przemówienie, prezydent zaapelował o jedność narodową w obliczu wyzwań. Odrzucił pokusę populizmu i wezwał do wzmacniania instytucji demokratycznych.
„Nie jesteśmy ani tak wielcy, ani tak liczni, abyśmy mogli samodzielnie stawić czoła burzom historii, nie wspierając się nawzajem” — powiedział Nausėda.
Czytaj więcej: Orędzie Nausėdy: krytyka rządu i rozwój państwa opiekuńczego