— Służba Ochrony Kierownictwa Państwa (lit. Vadovybės apsaugos tarnyba — od red.) chroni wyłącznie najważniejsze osoby w państwie — prezydenta, przewodniczącego Sejmu i premiera. Cichanouska, posiadająca status gościa kategorii C (wysoki rangą gość zagraniczny), pozostanie pod ochroną policji kryminalnej. Nadal będzie objęta ochroną, tylko że jej osobiste bezpieczeństwo oraz miejsce zamieszkania będzie chronione przez policję kryminalną. Jedyną zmianą jest to, że podczas podróży zagranicznych nie będzie jej towarzyszyła Służba Ochrony Kierownictwa Państwa. Jednak litewskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych będzie występowało do państw gospodarzy z notą o zapewnienie jej ochrony — tak jak w przypadku wizyt wysokich urzędników państwowych — powiedział w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Remigijus Motuzas, przewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych.
Czytaj więcej: Prezentacja książki „Lodołamaczka Swiatłana Cichanouska” w Pałacu Władców
Biuro Cichanouskiej nie przestało działać
Jak zaznaczył Remigijus Motuzas, wbrew wcześniejszym doniesieniom, biuro Swiatłany Cichanouskiej nie przestało działać. Podkreślił, że wstrzymanie działalności miało charakter techniczny i tymczasowy.
— Biuro działa, współpracujemy, pracujemy dalej. Oznacza to, że litewsko-białoruska współpraca opozycyjna pozostaje aktywna, a zmiana dotyczy wyłącznie poziomu i struktury ochrony fizycznej, nie zaś statusu politycznego Cichanouskiej —podkreśla.
— Dotychczas za jej bezpieczeństwo odpowiadała Służba Ochrony Kierownictwa Państwa, czyli formacja zajmująca się ochroną najwyższych przedstawicieli państwa. Od teraz obowiązki te przejmuje policja kryminalna, która zapewnia ochronę osobom narażonym na konkretne zagrożenia, ale nie o statusie przywódców. Decyzja ta ma charakter administracyjny i — jak podkreślają litewskie instytucje — wynika z oceny poziomu ryzyka. Oznacza to, że władze uznały, iż obecnie nie ma potrzeby utrzymywania tak wysokiego poziomu zabezpieczenia, jaki obowiązywał od momentu przyjazdu Cichanouskiej na Litwę w 2020 r. po sfałszowanych wyborach prezydenckich na Białorusi — podsumowuje Motuzas.
Koszt ochrony wynosił około 1 mln euro rocznie
Według danych LRT koszt ochrony Cichanouskiej i związanych z nią przywilejów wynosił ok. 1 mln euro rocznie. Obejmowało to: całodobową ochronę w kraju i za granicą, pojazdy ochronne, utrzymanie miejsca zamieszkania, korzystanie z terminali VIP na lotniskach.
Z wypowiedzi premier Ingi Ruginienė wynika, że ochrona nie została całkowicie zniesiona, ale została zmniejszona i dostosowana do aktualnej oceny ryzyka. Decyzję tę podjęto po analizie służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, model ochrony może być modyfikowany w zależności od zmian poziomu zagrożenia.
Premier podkreśliła, że służby „codziennie oceniają poziom zagrożenia” i na tej podstawie określają, jaka ochrona jest potrzebna.
Z kolei minister spraw zagranicznych Kęstutis Budrys wyraził nadzieję na utrzymanie współpracy Litwy z biurem Cichanouskiej. Dodał, że wszelkie problemy organizacyjne dotyczące ochrony mają zostać „profesjonalnie i szybko rozwiązane”, a Litwa pozostaje gotowa do dalszego wspólnego działania z opozycją demokratyczną Białorusi.
Czytaj więcej: Litwa akredytowała Białoruskie Przedstawicielstwo Demokratyczne. Zespół Cichanouskiej zyskał status oficjalny