Polsko-litewskie Forum Ekonomiczne „Partnerstwo Strategiczne“ rozpoczęło się 25 kwietnia w Pałacu Władców w Wilnie. W dwudniowym nadzwyczajnym wydarzeniu biorą udział przedstawiciele polityki i biznesu obu krajów.
Forum zostało objęte patronatem premiera RL Sauliusa Skvernelisa oraz honorowym patronatem premiera RP Mateusza Morawieckiego. W pierwszym dniu obrad wręczono Nagrody im. Jerzego Giedroycia, przyznawane za zasługi na rzecz budowania porozumienia między Polakami i Litwinami.
Otwarcie międzynarodowego forum, zainicjowanego oraz zorganizowanego przez Forum Dialogu i Współpracy im. Jerzego Giedroycia, zostało połączone z otwarciem wystawy pt. „Prezydent Polski Lech Kaczyński i Litwa oczami Prezydenta Valdasa Adamkusa”, poświęconej śp. prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu, który był orędownikiem dialogu pomiędzy Polską a Litwą.
Ambasador RP na Litwie, Urszula Doroszewska, otwierając wystawę, zaznaczyła, że najważniejsze jest to, że w tych ostatnich latach, kiedy prezydenci współpracowali ze sobą, „Udało nam się wspólnie zmienić Europę Środkowo-Wschodnią. Zostawiliśmy trwały ślad, widoczny w naszych sercach i w naszej współpracy gospodarczej. Ten okres jest najlepszym okresem, do którego możemy się teraz odwołać” – mówiła ambasador.
Prof. Alvydas Nikžentaitis, prezes zarządu Forum Dialogu i Współpracy im. Jerzego Giedroycia, podkreślił, że pomysłodawcą i współorganizatorem wystawy była ambasada RP w Wilnie. „Bardzo dziękuję, że o Prezydencie Lechu Kaczyńskim mogliśmy mówić nie językiem suchych faktów, ale słowami z pamiętników prezydenta Valdasa Adamkusa” – powiedział prof. Nikžentaitis.
Michał Dworczyk, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP, przeczytał list do uczestników pierwszego polsko-litewskiego Forum Gospodarczego, skierowany przez premiera Mateusza Morawieckiego. „Mam nadzieję, że to ważne wydarzenie wytyczy nową drogę dla kontaktów gospodarczych między Polską i Litwą, krajami, które są bliskimi partnerami i sojusznikami. Bliskość geograficzna, dziedzictwo historyczno-kulturowe były i nadal są czynnikami spajającymi nasze narody” – napisał w liście Mateusz Morawiecki, prezes Rady Ministrów.
Do zebranych na sali zwrócił się były prezydent Litwy, Valdas Adamkus. „Litwa nie zapomniała ani politycznego, ani prawnego wsparcia ze strony Polski. Litwa nie zapomniała dzieł z przeszłości, za które Polsce serdecznie dziękuję (…). Jesteśmy i zawsze będziemy sąsiadami, dlatego wzajemne zrozumienie i ścisła współpraca we wszystkich dziedzinach życia były, są i zawsze pozostaną niekwestionowaną wartością” – zaznaczył prezydent Adamkus.
Premier Saulius Skvernelis w swoim przemówieniu przypomniał, że Polska jest jednym z najważniejszych partnerów strategicznych Litwy. „Cieszymy się z intensywnej współpracy gospodarczej i jesteśmy gotowi ją rozwijać. Polska jest trzecim partnerem handlowym Litwy i drugim rynkiem eksportu litewskich towarów. Polska to także jeden z największych inwestorów w naszym kraju. Nasz kraj corocznie odwiedza około 150 tys. polskich turystów” – wymieniał premier Saulius Skvernelis. „Zapraszamy polskie spółki do wykorzystania atrakcyjnego środowiska inwestycyjnego na Litwie. Nie wątpię, że polsko-litewskie forum gospodarcze jeszcze bardziej wzmocni partnerstwo gospodarcze naszych krajów” – mówił premier Litwy.
Polsko-litewskie Forum im. Jerzego Giedroycia w tym roku już po raz czwarty przyznało Nagrody im. Jerzego Giedroycia. Nagrodę statuetkę z brązu przedstawiającą dwa wyrastające z jednego pnia drzewa, symbolizujące Polskę i Litwę – w kategorii „Człowiek Dialogu 100-lecia” pośmiertnie przyznano prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu za działalność na rzecz dobrych relacji polsko-litewskich oraz za jednoczenie Europy.
Jak powiedział w laudacji przewodniczący Forum Dialogu i Współpracy im. Jerzego Giedroycia, Alvydas Nikžentaitis, decyzja o nadaniu tytułu dla śp. Lecha Kaczyńskiego była przyjęta jednogłośnie. Jak mówił, Litwini zawdzięczają Lechowi Kaczyńskiemu kilka rzeczy: sformułowanie wspólnej polityki wobec wschodnich sąsiadów, zapoczątkowanie projektów gospodarczych i infrastrukturalnych, które są kontynuowane do dzisiaj, oraz nową jakość polityki historycznej.
Nagrodę odebrał szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Michał Dworczyk. Odbierając nagrodę, Dworczyk odczytał list prezesa PiS, Jarosława Kaczyńskiego. „Mój brat byłby z tego wyróżnienia bardzo dumny, bo uważał się za prawdziwego przyjaciela Litwy. Odwiedził ją 16 razy“ – napisał Kaczyński. W swym liście Jarosław Kaczyński wskazał, że „Lech Kaczyński z jednej strony znał bardzo dobrze historię, więc doskonale wiedział, co łączyło i co dzieliło nasze kraje, a z drugiej strony jako świetny analityk polityczny głęboko zdawał sobie sprawę z długofalowej wspólnoty interesów Polski i Litwy i z możliwości, jakie ona dla wszystkich otwiera“ – napisał lider PiS-u.
Nagroda w kategorii „Inwestycja Stulecia“ została przyznana firmie Orlen Lietuva, do której należy rafineria w Możejkach. Laudację wygłosił premier Rządu Litwy, Saulius Skvernelis, a odebrał nagrodę dyrektor generalny spółki, Michał Rudnicki.
Prof. Rimvydas Petrauskas, dziekan Wydziału Historii UW, wygłosił laudację na cześć prof. Henryka Samsonowicza, polskiego historyka, mediewisty, w latach 1980-1982 rektora Uniwersytetu Warszawskiego. Została mu przyznana Nagroda im. Jerzego Giedroycia w kategorii „Kultura i Nauka Stulecia“. Prof. Samsonowicz z powodów zdrowotnych nie mógł odebrać nagrody, toteż statuetkę w jego imieniu odebrał i mowę dziękczynną wygłosił Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski.
Fot. Marian Paluszkiewicz