Więcej

    Rok 2022 został ogłoszony Rokiem Karaimów Litewskich

    Czytaj również...

    W bieżącym roku mija 625. rocznica, odkąd na zaproszenie wielkiego księcia litewskiego Witolda w Wielkim Księstwie Litewskim osiedlili się Karaimowie. W rocznicę tego wydarzenia Sejm RL postanowił ogłosić rok 2022 Rokiem Karaimów Litewskich. W ten sposób postanowiono uczcić historię i kulturę litewskich Karaimów. Na realizację programu przedsięwzięć poświęconych temu wydarzeniu przeznaczono środki z budżetu państwa. 

    Wileńska kienesa była budowana w latach 1913-1922 dla licznej wówczas gminy karaimskiej
    | Fot. Marian Paluszkiewicz

    Zgodnie z informacją opublikowaną przez Departament Mniejszości Narodowych przy Rządzie RL na Litwie mieszka obecnie około 240 Karaimów, głównie w Wilnie, Trokach i Poniewieżu.

    Karaimi mieszkają na Litwie od ponad 600 lat i są jedną z pierwszych społeczności etnicznych na historycznej Litwie. W latach 1397-98 książę litewski Witold sprowadził z Krymu kilkaset rodzin karaimskich i osiedlił je w Trokach. Później osady karaimskie powstały na północy Litwy, w ważnych północnych regionach przygranicznych, wzdłuż granicy z Zakonem Krzyżackim, m.in. w Birżach, Poniewieżu, Szawlach. Powstawały też wspólnoty karaimskie – dżymaty. Karaimi posługiwali się własnym językiem i własną religią, karaimizmem. Ich religia opiera się na Starym Testamencie, odrzucają oni Talmud i wszelkie komentarze biblijne przyjęte przez Żydów. Modlitwy odbywają się w kienesie. Pierwsza kienesa w Trokach, ufundowana przez księcia Witolda nie przetrwała. Obecna, zbudowana w 1894 r., kienesa karaimska znajduje się w Wilnie na Zwierzyńcu. Była budowana w latach 1913–1922 dla licznej wówczas wileńskiej gminy karaimskiej.  

    Czytaj więcej: Karaimi są integralną częścią Litwy

    Karaimi to naród pochodzenia tureckiego. O ich przynależności do ludów tureckich świadczy również język zachodnio-karaimski należący do kipczackiej grupy języków tureckich, którym posługiwali się w życiu codziennym i częściowo w liturgii. Trudnili się przeważnie rolnictwem, drobnym handlem i rzemiosłami. Spełniali rzetelnie swój obowiązek wobec nowej ojczyzny, walcząc wraz z innymi współobywatelami w jej obronie. Do końca XVII w. intensywnie rozwijali się pod względem kulturowym i gospodarczym, dopiero w początkach XVIII wieku w wyniku licznych wojen, najazdów tatarskich i wyniszczających epidemii ich liczba zaczęła się gwałtownie zmniejszać. Po rozbiorach pozostały jedynie gminy karaimskie w Trokach i Wilnie.

    W 1924 r. dzięki staraniom Wileńskiego Stowarzyszenia Karaimów zaczęto wydawać czasopismo społeczno-naukowe „Myśl Karaimska”. W Wilnie z inicjatywy Seraja Szapaszała powołano Towarzystwo Miłośników Historii i Literatury Karaimskiej.

    Przez wieki życie społeczności karaimskiej koncentrowało się w Trokach, które pozostają administracyjnym i duchowym centrum Karaimów na Litwie, mekką Karaimów. Na Litwie dzieci i młodzież karaimska mają możliwość nauki języka ojczystego w karaimskiej szkółce niedzielnej. Co roku w Trokach organizowane są letnie szkoły języka i kultury karaimskiej, gromadzące dzieci i dorosłych z Litwy, Polski, Ukrainy. Język karaimski, który do dziś zachował się i nadal jest używany na Litwie, został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

    Z początkiem litewskiego odrodzenia narodowego Karaimi w 1988 r. utworzyli organizację publiczną – Wspólnotę Kulturalną Karaimów Litwy (Lietuvos Karaimų Kultūros Bendrija).    Wspólnota nadal aktywnie działa na rzecz zachowania i promowania tożsamości etnicznej i kulturowej Karaimów. W najbliższym czasie na łamach „Kuriera Wileńskiego” ukaże się wywiad z dr Kariną Firkavičiūtė, prezes Wspólnoty Kulturalnej Karaimów Litwy.

    Czytaj więcej: Litewscy Tatarzy: więcej nas łączy niż dzieli


    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Dr Marzena Mackojć-Sinkevičienė spotka się z noblistami w Lindau

    Idea spotkań młodych badaczy z laureatami Nagrody Nobla zrodziła się z inicjatywy dwóch lekarzy z Lindau, Franza Karla Heina i Gustava Wilhelma Parade oraz hr Lennarta Bernadotte, członka szwedzkiej rodziny królewskiej. Pierwsze spotkanie miało miejsce w 1951 r. W tym...

    Wileńska palma w nowej odsłonie

    Wileńskie palmy oraz sztukę ich wicia zaprezentowano na wystawie w galerii „Židinys”. Ekspozycja powstała w ramach projektu „Verba-rze” (lit. verba – palma). Jego inicjatorką jest Agata Granicka, mistrzyni sztuki ludowej, palmiarka w siódmym pokoleniu.  – Celem projektu jest przybliżenie tradycji...

    Na Litwie ponad 40 tys. dawców krwi — razem oddali jej ponad 32 tys. litrów

    W ub. roku liczba krwiodawców wzrosła o 7 proc. w porównaniu z 2022 r. Udało się też zebrać rekordową, po okresie pandemii, ilość — ponad 32 tys. litrów cennego daru ratującego życie. — W 2023 r. mieliśmy ponad 40 tys. krwiodawców,...

    „Niezrównany spiskowiec” Konstanty Kalinowski

    Konstanty Kalinowski po studiach prawniczych w Petersburgu rozpoczął działalność rewolucyjną na Grodnieńszczyźnie. — Przebrany za kupca wędrownego lub włóczęgę wędrował po wsiach, agitując chłopów do walki z caratem. Tłumaczył im, że zniesienie pańszczyzny jest tylko namiastką, że prawdziwą wolność może...