Jak wynika z badania przeprowadzonego przez litewskie Ministerstwo Ochrony Kraju (KAM), powszechny pobór do służby wojskowej młodzieży, od razu po skończeniu szkoły, mógłby zostać wprowadzony w 2027 lub 2029 r.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
W dokumencie stwierdzono, że przygotowanie do powszechnego poboru zależałoby od tego, kto ma zostać powołany do wojska. Gdyby decyzję o powszechnym poborze Sejm RL podjął w 2021 r., a do służby wojskowej powołano tylko chłopców, pobór mógłby rozpocząć się w 2027 r. Jeżeli powzięta zostałaby decyzja o powołaniu do służby wojskowej także dziewcząt – to w 2029 r.
Różniłyby się również środki finansowe potrzebne do wykonania tej decyzji. W pierwszym przypadku należałoby utworzyć 4 nowe bataliony, a początkowo inwestycja wyniosłaby co najmniej 415 mln euro. W drugim przypadku potrzebnych byłoby 14 nowych batalionów, co zwiększyłoby inwestycje do około 1,5 mld euro.
Uzbrojenie i sprzęt wojskowy wymagałyby odpowiednio 183 mln lub 640 mln euro, infrastruktura 228 mln lub 804 mln euro, koszty administrowania pochłonęłyby 5,1 mln lub 8,7 mln euro. Gdyby do służby woskowej wezwano tylko mężczyzn, co roku potrzebne byłoby dodatkowe 80 mln euro, gdyby zaś powołano również kobiety, potrzebne byłyby dodatkowe 220 mln euro.
W badaniu przeanalizowano modele rekrutacji wyłącznie młodych: mężczyzn oraz mężczyzn i kobiet, opierając się na następujących założeniach: wezwanie do wojska od razu po ukończeniu szkoły dostaje młodzież w wieku 18-19 lat, wyeliminowana zostaje możliwość odroczenia służby w wojsku ze względu na odbywanie studiów, liczba osób niegotowych do podjęcia służby w wojsku zmniejsza się, zwiększa się liczba młodych ludzi uznanych za niezdolnych do rekrutacji z powodu problemów zdrowotnych. Zgodnie z tymi założeniami, rocznie do wojska mogłoby zostać powołanych średnio 6,1 tys. poborowych, gdyby powołano tylko młodych mężczyzn i 11,9 tys. osób w przypadku, gdyby do służby wojskowej powołano także młode kobiety.
Rząd na czele z premier Ingridą Šimonytė w swoim programie uznał, że będzie dążyć do wdrożenia w życie powszechnego obowiązku służby wojskowej, zarówno dla chłopców, jak i dziewcząt. Uznano jednak, że taki uniwersalny model wymaga „szerokiego porozumienia politycznego”. W analizie przedstawionej przez resort ochrony kraju stwierdza się, że dokument powinien być postrzegany jako „analityczna podstawa do dyskusji politycznych”.
Czytaj więcej: Wojsko Litewskie ma niemal pełną odporność na COVID
| Fot. Marian Paluszkiewicz
W styczniu resort ochrony kraju planuje przedstawić wyniki przeprowadzonej analizy instytucjom oraz organizacjom społecznym oraz wspólnie przedyskutować możliwość wprowadzenia na Litwie powszechnego obowiązku służby wojskowej.
Częściowo powszechny pobór do wojska został przywrócony w 2015 r. W ten sposób zareagowano na działania Rosji na Ukrainie. Obecnie do wojska co roku powołuje się nieco ponad 3,8 tys. osób. Są to młodzi mężczyźni w wieku 18-23 lat oraz starsi, w wieku poniżej 26 lat, którzy przenieśli służbę w wojsku ze względu na odbywanie studiów.
Na początku bm. Ministerstwo Ochrony Kraju opublikowało informację dotyczącą tegorocznego poboru. Na liście poborowych na 2022 r. znalazło się około 54 tys. osób w wieku 18-23 lat. 3 828 z nich zostanie powołanych do służby w różnych jednostkach Sił Zbrojnych Litwy. „Rozpoczęliśmy proces wzywania do odbycia obowiązkowej służby wojskowej. Pobór do wojska pozostaje bardzo ważnym aspektem, ponieważ sytuacja w zakresie bezpieczeństwa pozostaje skomplikowana, a nawet się pogarsza. Dlatego pełnienie służby wojskowej i wzmacnianie zdolności obronnych Litwy są bardzo ważne. W tym roku sporządzono listę, na której znalazło się prawie 54 tys. młodych ludzi” – poinformował Žilvinas Tomkus, wiceminister ochrony kraju. Podkreślił też, że cel resortu pozostaje nadal ten sam – dąży się do tego, żeby corocznie co najmniej 3 800 młodych ludzi odbyło obowiązkową służbę wojskową. „W ciągu ostatnich dwóch lat ograniczenia pandemiczne uniemożliwiły nam osiągnięcie tego celu, ale cel pozostaje i spodziewamy się, że w tym roku uda się nam go zrealizować” – zaznaczył Tomkus. Wiceminister nie ukrywał, że cieszy fakt, gdy prawie 90 proc. poborowych ochotniczo zgłasza się do odbycia obowiązkowej służby wojskowej. „Są oczywiście i takie osoby, które z szeregu powodów nie są w stanie pełnić służby w wojsku. Z reguły bywają to powody zdrowotne, zignorowanie wezwania do komisariatu czy odroczenie służby. Zachęcamy do odbycia służby wojskowej, jest to przecież konstytucyjny obowiązek” – zaznaczył wiceminister ochrony kraju.
Arūnas Balčiūnas, dyrektor Wojskowej Służby Poboru i Rekrutacji, poinformował, że w ciągu całego roku planowane są powołania młodych ludzi do służby w 18. jednostkach wojskowych. Lista poborowych sporządzana jest losowo, przy pomocy programu komputerowego. Lista została opublikowana na stronie sauktiniai.karys.lt.