Największe zarazy w historii ludzkości udało się opanować dopiero po sięgnięciu po szczepionki, dlatego, chcąc dalej udanie kontrolować rozprzestrzenianie się koronawirusa, należy przestrzegać zaleceń związanych ze szczepieniami, w ten sposób chroniąc siebie i swoje otoczenie.
Rzecznik prasowy Państwowej Służby Kontroli Lekarstw (Valstybinė vaistų kontrolės tarnyba, VVKT) Aistė Tautvydienė wyjaśnia, w jaki sposób działa szczepionka, kiedy trafia do organizmu człowieka, podkreśla też konieczność, korzyści i powagę szczepienia, jeśli się chce opanować rozprzestrzenianie chorób zakaźnych, wśród nich też COVID-19.
Jak mówi specjalistka, w społeczeństwie wciąż trwają mity, że szczepionki od COVID-19 mogą spowodować niepłodność czy nawet śmierć, nie mają jednak one nic wspólnego z naukowymi dowodami oraz wykonanymi badaniami.
Jak działa szczepionka?
Szczepionki uważane są za najbezpieczniejsze i najbardziej pewne środki ochrony przed określonymi chorobami zakaźnymi. Jak mówi Aistė Tautvydienė, tworzą one tarczę ochronną organizmu — pomagają przygotować układ odpornościowy człowieka, by rozpoznawał i bronił się przed patogenami, powodującymi choroby zakaźne.
„W większości szczepionek znajduje się antygen — wirus lub bakteria w formie osłabionej lub unieszkodliwionej, która nie może spowodować choroby. W układzie odpornościowym zaszczepionego człowieka powstaje pamięć immunologiczna, aktywowane są komórki odpornościowe we krwi, szpiku kości i całym organizmie. System odpornościowy zaszczepionego człowieka rozpoznaje antygen jako ciało obce. Później, jeśli człowiek ma styczność z takim wirusem czy bakterią, jego system odpornościowy je pamięta. Wówczas aktywują się komórki systemu odpornościowego, które niszczą wirusa lub bakterię, zanim spowoduje on chorobę i zaczyna produkować antyciała” — o reakcji organizmu na szczepienie opowiada specjalistka. Większość szczepionek od COVID-19 wywołuje reakcję odpornościową organizmu na niewielki fragment wirusa SARS-CoV-2, powodującego chorobę COVID-19.
Aistė Tautvydienė podkreśla — w składzie szczepionek nie ma samego wirusa, nie mogą one spowodować choroby COVID-19: „Kiedy do organizmu człowieka wprowadza się szczepionkę na COVID-19, komórki jego organizmu potrafią »przeczytać« zakodowaną w szczepionce informację genetyczną i zaczynają produkować białko »kolca« wirusa. Jeśli zaszczepiony człowiek styka się z wirusem SARS-CoV-2, jego układ odpornościowy umie rozpoznać wirusa i jest przygotowany do walki z nim: przeciwciała i komórki odpornościowe, działając razem, mogą zniszczyć wirusa, zapobiec jego wtargnięciu do komórek organizmu i zniszczyć zarażone komórki, w taki sposób chroniąc organizm przed chorobą COVID-19”.
Tworzy się odporność zbiorowa
Różne szczepionki chronią organizm człowieka przed konkretną chorobą przez określony czas lub na całe życie. Czas ochrony zależy, również od choroby, której się chce zapobiec.
„Niektóre szczepionki chronią przed chorobą tylko przez określony czas, mogą potrzebować dawek przypominających. W innych przypadkach odporność tworzy się na całe życie. Przykładowo, szczepionka na grypę działa przez jeden sezon, a od błonicy (dyfterytu) — 5-10 lat” — mówi Aistė Tautvydienė. Dodaje: żeby szczepionka była skuteczna i wytworzyła się odporność, należy przestrzegać określonej kolejności szczepienia, która jest wskazana w dokumentach konkretnej szczepionki.
Należy rozumieć, że szczepionki chronią nie tylko osobę zaszczepioną, ale także osoby niezaszczepione, przykładowo, dzieci, których jeszcze nie można szczepić ze względu na wiek, albo ludzi z osłabionym układem odpornościowym. Ale do tego, by powstała odporność zbiorowa, odpowiednio dużo ludzi musi się zaszczepić.
Spekulacje są sprzeczne z naukowymi dowodami
Aistė Tautvydienė podkreśla, że w całej Unii Europejskiej rejestrowane są szczepionki, oparte na badaniach klinicznych i przedklinicznych.
„Toksyczność zarówno szczepionek, jak i jakichkolwiek leków zawsze jest oceniana w trakcie badań przedklinicznych. Podczas tworzenia szczepionek przeciw chorobie COVID-19, oprócz ogólnych badań toksyczności, wykonano także badania wpływu na rozmnażanie i rozwój organizmu. Badania na zwierzętach nie wykazały bezpośredniego ani pośredniego negatywnego wpływu na ciążę, rozwój embrionu oraz płodu, na poród czy rozwój poporodowy. Materiały znajdujące się w składzie szczepionek nie wchodzą w kontakt z kodem DNA człowieka i nie powodują zmian genetycznych, ponieważ nie trafiają do jądra komórek, w którym znajduje się DNA. Inaczej mówiąc, nie ma biologicznego mechanizmu, z powodu którego mogłoby się pojawić uszkodzenie DNA czy mutacje. To bardzo ważny argument, który powinien uspokoić młodych ludzi, którzy boją się o swoje funkcje reprodukcyjne w przyszłości” — twierdzi specjalistka.
Nie ma związku między szczepieniem i śmiercią
Kiedy mówi się o śmierciach, jakie spowodować mogły rzekomo szczepionki na COVID-19, Aistė Tautvydienė zwraca uwagę na to, że w ciągu całego okresu szczepień VVKT otrzymała 35 zgłoszeń o śmierci ludzi po szczepieniu, ale w żadnym z tych przypadków nie został ustalony związek przyczynowo-skutkowy między szczepieniem i śmiercią.
„Chcemy przypomnieć, że dane każdego przypadku są oceniane indywidualnie. Związek przyczynowo-skutkowy reakcji niepożądanych, w tym śmierci, jest badany na podstawie określonych kryteriów. Mówiąc inaczej, ocenia się, czy po szczepieniu wystąpiły niepożądane objawy, czy zostały ustalone zmiany laboratoryjne czy w innych badaniach, czy są inne dane, wskazujące, że to szczepienie mogło wpłynąć na zdrowie człowieka czy spowodować śmierć. Jeśli nie znajduje się danych na potwierdzenie takiego związku, należy ocenić, czy są inne możliwe przyczyny śmierci, czy też śmierć była prawdopodobna z uwzględnieniem sposobu działania szczepionki i powodowanych przez nią objawów. W tych przypadkach szczególnie istotna jest informacja też o tym, jakie choroby przewlekłe czy inne choroby miała osoba przed szczepieniem, a także dane o innych wskaźnikach jego stanu zdrowia” — dzieli się informacjami rzecznik prasowy VVKT.
Lokalna reakcja na szczepienie jest normalna
Jak mówi Aistė Tautvydienė, zazwyczaj występujące objawy uboczne, po zaszczepieniu od choroby COVID-19, są lekkie lub średnie, a zdrowie pacjentów poprawiło się w ciągu kilku dni po szczepieniu.
„Ludzie odczuwali ból oraz opuchliznę w miejscu zastrzyku, także zmęczenie, skarżyli się na ból głowy, mięśni, stawów, dreszcze, gorączkę. Także odnotowano zaczerwienienie w miejscu zastrzyku, rzadziej — nudności, wymioty, świerzbienie w miejscu zastrzyku, ból kończyn, powiększenie węzłów chłonnych, zaburzenia snu” — mówi.
Przypomina się, że nawet przy wystąpieniu lekkich objawów po szczepieniu, obywateli zachęca się do zgłaszania to do VVKT. Każdy może wysłać zgłoszenie następującym sposobem:
- bezpośrednio wypełnić formularz w internecie: https://vapris.vvkt.lt/vvkt-web/public/nrv;
- wypełnić formularz dla pacjentów (można go znaleźć pod adresem https://www.vvkt.lt/index.php?4004286486) i wysłać go pocztą elektroniczną (adres NepageidaujamaR@vvkt.lt);
- bezpłatnie przez telefon 8 800 73 568.
Jeśli pacjent nie chce sam składać powiadomienia o niepożądanej reakcji, może poprosić o to innej osoby, na przykład, specjalisty zdrowia lub aptekarza.
Nie warto ryzykować zdrowiem
Rozmówczyni podkreśla — celem szczepień jest nie tylko uniknięcie konkretnej choroby, w tym przypadku COVID-19, ale, w razie zachorowania, chorować lżej, uniknąć komplikacji.
„Pamiętajcie, że zarówno COVID-19, jak i inne choroby zakaźne, bardzo się w społeczeństwie rozprzestrzeniają, zwłaszcza kiedy nie ma odporności zbiorowej. Dlatego nieszczepienie się — to przyjęcie na siebie ryzyka zachorowania i rozpowszechniania choroby” — mówi specjalistka.
Rejestrować się na dawkę wzmacniającą szczepionki przeciw COVID-19 można przez internet pod adresem http://www.koronastop.lt.
Szczepić się można także u lekarza rodzinnego. Chcąc się dowiedzieć, czy instytucja opieki zdrowotnej osoby prowadzi szczepienia na COVID-19, należy się zwrócić do rejestracji w swojej instytucji.
Dodatkowe pytania dotyczące szczepionek czy procesu szczepień możecie zadać i znaleźć odpowiedzi pod adresem www.koronastop.lt/vakcinavimas.
Zam. 2526
