Więcej

    Bez przeszłości nie ma przyszłości. 100-lecie garnizonu w Nowej Wilejce

    15 października zainaugurowano obchody 100-lecia Garnizonu Wojska Polskiego w Nowej Wilejce, organizowane przez Wileński Oddział Miejski Związku Polaków na Litwie, Gimnazjum Józefa Ignacego Kraszewskiego oraz wileński Klub Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka”.

    Czytaj również...

    W ramach obchodów poświęcono stelę w językach polskim i litewskim upamiętniającą garnizon w 100. rocznicę jego powstania. Tablicę odsłonił prawnuk wachmistrza 13. Pułku Ułanów Wileńskich Kazimierza Markowskiego, Jakub Markowski-Kierulis.

    Msza święta w byłym kościele garnizonowym pw. NMP Królowej Pokoju w Nowej Wilejce, którą celebrował ks. Eduardas Kirstukas, zainaugurowała obchody stulecia Garnizonu Wojska Polskiego, który stacjonował tu w latach 1922–1939. W ramach obchodów odbyła się impreza patriotyczno-sportowa.

    – Pięknie, że uroczystość rozpoczyna się mszą świętą. Została odsłonięta stela poświęcona 100-leciu Garnizonu WP w Nowej Wilejce, na terenie koszar. Garnizonowy kościół został zbudowany na terenie koszar. Żołnierze rozpoczęli jego budowę jako świątyni garnizonowej, która miała nosić wezwanie św. Stanisława Kostki. Niestety, wybuch wojny przerwał budowę i kościół nie został ukończony. Były tam magazyny, a świątynia została ukończona w XXI w., obecnie jest pw. Matki Bożej Królowej Pokoju – mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Waldemar Szełkowski, komendant Klubu Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka” oraz historyk pracujący w polskim Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego.

    Historia garnizonu

    Oficer 85. Pułku Strzelców Wileńskich, autor monografii tego pułku, por. Bolesław Waligóra, tak opisuje jego początki: „Drugi rok pracy pokojowej zastał pułk już Nowej Wilejce, dokąd się oddziały ostatecznie przeniosły się w lutym. Od tej chwili datują się troski zakwaterowania, które długo będą bolączką pułku. Koszary (dawny szpital dla umysłowo chorych) niedostosowane do potrzeb wojska, zrujnowane, przedstawiały istny obraz rozpaczy. Wadliwe ogrzewanie, co stało się powodem pożaru, brak sprzętu koszarowego i oświetlenia pomnażały trudności w życiu koszarowym”.

    W „Zarysie historii wojennej 13. Pułku Ułanów Wileńskich” oficer tego pułku, por. Stanisław Aleksandrowicz, pisze o nim: „Pod koniec września 1922 r. przeszedł do Nowej Wilejki pod Wilnem, gdzie właśnie złożył pierwsze ofiary krwi w imię polskości tego grodu, a tradycję służby miastu temu w marszu pułkowym przechował”.

    Nowa Wilejka, dzisiaj jedna z dzielnic na obrzeżach Wilna, gdzie mieszka wielu Polaków, przed 100 laty była osobnym miasteczkiem. W 1905 r. Rosjanie wybudowali tu szpital psychiatryczny, który Niemcy w czasie I wojny światowej przekształcili w koszary. Po wojnie w 1922 r. zostały tu ulokowane 13. Pułk Ułanów Wileńskich, 85. Pułk Strzelców Wileńskich i 19. Pułk Artylerii Lekkiej. W 1939 r., gdy rozpoczęła się II wojna światowa, polskie pułki zostały przerzucone na front zachodni.

    Czytaj więcej: 100-lecie wyzwolenia Wilna z Garnizonem Nowa Wilejka

    Ofiara polskiego żołnierza upamiętniona

    Podczas sobotnich uroczystości attaché obrony, wojskowy, morski i lotniczy Ambasady RP w Wilnie, płk Sławomir Pawlikowski, wyraził przekonanie, że przykład żołnierzy tych pułków jest i będzie wzorem dla obecnego i przyszłego pokolenia, wzorem niezłomności żołnierza Rzeczypospolitej Polskiej, który walczył o niepodległość naszej ojczyzny w wielu bitwach w czasie wojny polsko-bolszewickiej, wojny obronnej 1939 r. oraz kontynuował walkę w szeregach Armii Krajowej.

    – Droga żołnierza Rzeczypospolitej Polskiej była i jest przykładem ofiarności i poświęcenia naszych żołnierzy w walce za naszą ojczyznę. Dzisiaj jesteśmy w miejscu, gdzie oddajemy hołd żołnierzom m.in. 13. Pułku Ułanów Wileńskich, 85. Pułku Strzelców Wileńskich oraz 19. Pułku Artylerii Lekkiej – mówił do zebranych attaché.

    Płk Sławomir Pawlikowski podczas przemówienia zwrócił się do młodego pokolenia z apelem, aby pamiętali, że ich ojcowie, dziadowie, pradziadowie walczyli o to, aby Polska była niepodległa i abyśmy mogli cieszyć się tą wolnością.

    – Chciałabym również, abyśmy wspólnie pamiętali, że polski żołnierz tu, na tej ziemi, płacił wielokrotnie najwyższą ofiarę swojego życia. Właśnie tutaj znajdują się liczne mogiły polskich żołnierzy oraz Polaków, którzy polegli za naszą ojczyznę. Dlatego, w moim przekonaniu, istotna jest każda forma ich upamiętnienia: uroczystego odsłonięcia tablicy tak jak dzisiaj, zapalenia znicza, osobistej zadumy, aktywnego uczestniczenia w lekcjach historii Polski dla szkół czy też aktywnego udziału w różnego rodzaju projektach. Dzisiejsze patriotyczno-sportowe zawody są i będą wyrazem symbolicznego uczczenia pamięci naszych żołnierzy i symbolicznym oddanie im honorów – zaznaczył dyplomata.

    Na straży wolności i suwerenności

    Podczas uroczystości Rita Tamašunienė, starosta sejmowej Frakcji Regionów, posłanka z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin, dziękowała za przygotowanie uroczystości i pamięć historyczną w formie steli oraz za obecność na obchodach ułanów rekonstruktorów.

    Edyta Tamošiūnaitė, wicemer Wilna, przypomniała, że bez przeszłości nie ma przyszłości, że dzisiaj szkoła nie tylko przekazuje wiedzę, ale kształtuje młodego człowieka, przekazuje wartości o tym, kim byli nasi przodkowie, kim my jesteśmy.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Prezes wileńskiego oddziału ZPL Marek Kubiak w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” powiedział, że obchody 100-lecia garnizonu Wojska Polskiego w Nowej Wilejce to niezwykle ważne i symboliczne wydarzenie dla wszystkich Polaków mieszkających na Litwie. – W ten sposób chcielibyśmy przypomnieć, że polskie wojsko zawsze stało na straży wolności i suwerenności. Wiemy doskonale, że jeszcze w Bitwie Warszawskiej Wojsko Polskie odepchnęło bolszewików i w ten sposób obroniło niepodległość nie tylko Polski, lecz także Litwy. Obroniło też wartości chrześcijańskie. I to jest równie ważne w kontekście dzisiejszych wydarzeń geopolitycznych, ponieważ nieba litewskiego bronią samoloty polskie – zaznaczył Marek Kubiak. 

    Klub rekonstruktorów

    Dyrektor Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie Helena Juchniewicz w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” mówiła o Nowej Wilejce jako centrum odrodzenia historii i wychowania patriotycznego młodzieży.

    – Dobrze, że mamy to miejsce, a społeczność chce je odbudowywać, przedstawiać szerszej społeczności Polaków na Litwie. Nam jako szkole bardzo zależy na wychowaniu patriotycznym i wiemy, że dotrzeć do młodzieży można poprzez ich uczestnictwo w wykładach, poprzez czytanie literatury, dyskusje – wymienia rozmówczyni.

    Od blisko dziesięciu lat historię Garnizonu Wojska Polskiego w Nowej Wilejce utrwala Klub Rekonstrukcji Historycznej, którego współzałożycielem jest Waldemar Szełkowski. – Obecnie klub liczy 20 osób. We wrześniu przyjęto sześciu rekrutów. Wszyscy członkowie są mieszkańcami Nowej Wiejki, w większości absolwentami naszego gimnazjum – mówi komendant klubu.

    To m.in. dzięki klubowi w społeczeństwie wileńskim została przywrócona powszechna pamięć o Garnizonie Wojska Polskiego, utracona w czasie sowieckim. Głównym zadaniem organizacji jest kultywowanie tradycji i promowanie historii. Klub organizuje spotkania z młodzieżą szkolną, przygotowuje publikacje i filmy, uczestniczy w obchodach rocznic historycznych, dba o groby polskich żołnierzy.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Przed kilkoma laty klub zaopiekował się bardzo zaniedbanym i praktycznie zapomnianym małym cmentarzem na terenie dawnego garnizonu. Zostali tu pochowani m.in. polscy żołnierze, którzy nie zginęli w bitwach, ale umarli śmiercią naturalną bądź zginęli w tragicznych wypadkach podczas ćwiczeń.

    Czytaj więcej: „Historia pierwszej w Europie Konstytucji”. „Garnizon Nowa Wilejka” tworzy film edukacyjny

    Impreza sportowa

    W ramach obchodów zorganizowanych przez Wileński Oddział Miejski Związku Polaków na Litwie, polskie Gimnazjum J.I. Kraszewskiego oraz wileński Klub Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka” odbyła się też impreza patriotyczno-sportowa – zawody w biegach, konkursy ułańskie, była też kuchnia polowa oraz loteria.

    Przedsięwzięcie zostało sfinansowane ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu „Polonia i Polacy za Granicą 2022”, za pośrednictwem Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, oraz przez Ambasadę RP w Wilnie.


    Fot. Marian Paluszkiewicz


    Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 42 (123) 22-28/10/2022

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Wzrośnie limit wypłaty gotówki i przelewów dla „podstawowych” klientów

    „Od stycznia 2025 r. koszyk podstawowych usług stanieje z 1,47 euro do 1 euro dla mieszkańców i małych firm oraz z 0,73 euro do 0,5 euro miesięcznie dla osób o specjalnych potrzebach społecznych. Cena koszyka, która jest powiązana z minimalnym...

    Litwa czeka na emigrantów

    O sytuacji na litewskim rynku pracy „Kurierowi Wileńskiemu” opowiada starszy ekonomista Swedbanku Nerijus Mačiulis. – Litwa ma poważny problem demograficzny. Liczba młodych ludzi wchodzących na rynek pracy zmniejsza się z roku na rok, jest ich znacznie mniej niż osób starszych...

    Wpływ Księżyca – wiara przodków mierzy się z odkryciami naukowców

    W ubiegłym tygodniu z terytorium Europy mogliśmy oglądać częściowe zaćmienie Księżyca. Zjawisko zbiegło się z tzw. superpełnią, kiedy nasz naturalny satelita wydawał się być większy niż zwykle. Do obserwacji nocnego spektaklu nie było potrzeby korzystania ze specjalnych przyrządów. W...

    Gdy nam zagraża wielka woda. Jak bezpiecznie przetrwać powódź?

    – Nie przewidujemy żadnych poważnych powodzi w najbliższej przyszłości. Oczywiście zagrożenie powodziowe pozostaje, a przewiduje się, że zmiany klimatyczne także na Litwie zwiększą częstotliwość i intensywność takich ekstremalnych opadów, jakie występują obecnie w Europie Środkowej. A więc zagrożenie powodziowe...