Światowy hymn w duchu Čiurlionisa
Pod hasłem „Balsais sujunkim horizontus” (pol. „Złączmy horyzonty głosami”) organizatorzy inicjatywy „Tautiška giesmė aplink pasaulį” (pol. „Pieśń Narodowa wokół świata”) zapowiadają udział 150 litewskich społeczności z całego świata. Tegoroczne świętowanie ma symbolicznie uczcić nie tylko Dzień Państwowości 6 lipca, ale również 150. rocznicę urodzin M. K. Čiurlionisa — wybitnego twórcy, który łączył muzykę, sztuki wizualne i tożsamość narodową.
„M. K. Čiurlionis w swojej twórczości połączył muzykę, kolory, Ojczyznę i Wszechświat w harmonijną całość. Jego niezwykle postępowe podejście do sztuki, polityki, religii i społeczeństwa na początku XX w. doskonale odzwierciedla wartości naszych czasów. Litwę postrzegał nie jako skrawek ziemi na mapie, ale jako bogatą kulturowo całość, jednoczącą ludzi o podobnych poglądach na całym świecie. Właśnie o tym chcemy co roku przypominać poprzez »Pieśń Narodową dookoła świata« — że bez względu na to, gdzie się znajdujemy, wszyscy jesteśmy Litwą” — powiedział Raimundas Daubaras, autor inicjatywy.
Hymn jako wspólny mianownik
Choć najczęściej „Tautiška giesmė” kojarzona jest z Vincasem Kudirką, inicjatorzy przypominają, że w odrodzeniu narodowym znaczącą rolę odegrał również Čiurlionis.
„Vincas Kudirka napisał »Narodową Pieśń« pod koniec XIX w., kiedy Litwa, należąca wówczas do carskiej Rosji, przeżywała odrodzenie narodowe. Litewska inteligencja aktywnie dążyła do pielęgnowania języka litewskiego, kultury, tworzenia symboli narodowych. Jednym z najważniejszych symboli stała się «Narodowa Pieśń«, opublikowana po raz pierwszy w 1898 r. w gazecie »Varpas«. Mikalojus Konstantinas Čiurlionis był aktywnym działaczem odrodzenia narodowego, uczył swoich braci i siostry śpiewać »Narodową Pieśń«, a w 1908 r. stworzył jej aranżację chóralną, która była bardziej melodyjna i łagodniejsza niż wersja oryginalna” — przypomniał Daubaras.
To właśnie ta wersja zostanie wykonana podczas głównego koncertu w Druskienikach — mieście, w którym tworzył M. K. Čiurlionis, będącym stolicą kultury Litwy w 2025 roku.
Koncert w Druskienikach
6 lipca o godzinie 20:00 w amfiteatrze nad jeziorem Druskonie rozpocznie się uroczysty koncert, który poprzedzi wspólne śpiewanie hymnu. Wydarzenie poprowadzą Ramūnas Zilnys i Aistė Plaipaitė. Wśród wykonawców pojawią się m.in. Guoda Gedvilaitė, Mantas Jankavičius, Neda Malūnavičiūtė, FreeStarz, Kristina Radžiukynaitė KaYra, Kristina Žaldokaitė i „Vilnius Voices”, Laimonas Bendaravičius, Adas Gecevičius i Viltė Ambrazaitytė.
Hymn pierwszy popłynie z… Osaki
Początek śpiewania „Tautiška giesmė” przypadnie jak co roku Litwinom mieszkającym w Japonii. W 2025 roku wydarzenie to zyska jeszcze większy rozgłos — 6 lipca podczas światowej wystawy EXPO w Osace dzień ten został oficjalnie ogłoszony Dniem Państwowym Litwy.
„Pierwsi co roku śpiewają hymn Litwini mieszkający w Japonii — tam najwcześniej wschodzi słońce, najwcześniej docierają do godziny 21. W tym roku hymn zabrzmi w Osace, na wystawie EXPO, gdzie 6 lipca oficjalnie ogłoszono Dniem Państwowym Litwy. To właśnie tam słowa naszego hymnu, śpiewane przez P. Geniušasa i P. Vyšniauskasa, jako pierwsze zabrzmią na świecie i zapoczątkują falę jedności, która przetoczy się przez kontynenty” — dodał Raimundas Daubaras.
Inicjatywa „Tautiška giesmė aplink pasaulį” narodziła się w 2009 r. jako obywatelska akcja załogi jachtu Ambersail, która z okazji tysiąclecia Litwy wezwała rodaków na całym świecie do jednoczesnego śpiewania hymnu.
„Dzisiaj, kiedy świat nieustannie pędzi i hałasuje, zapraszamy Państwa, abyście choć na chwilę zatrzymali się i wieczorem 6 lipca poczuli hymn narodowy jako wewnętrzną harmonię, jako mały cud świata” — powiedział Raimundas Daubaras.
Wilno świętuje nad Wilią
Obchody 6 lipca będą miały szczególny charakter także w Wilnie. Samorząd miasta zaprasza mieszkańców i gości na piknik nad rzeką Wilią. Wydarzenie wpisuje się w potrójną okazję: Dzień Państwowy, Hymn Narodowy oraz 772. rocznicę koronacji króla Mendoga. Król Mendog był jedynym królem w historii Litwy, był także jedynym królem narodów bałtyckich.
„6 lipca to nie tylko historyczny początek naszego państwa, ale także święto wspólnoty tysięcy Litwinów i ich miłości do ojczyzny. W tym roku zapraszamy mieszkańców Wilna i gości miasta do świętowania Dnia Państwowego nad brzegiem płynącej Wilii, w atmosferze muzyki i jedności, która ogarnia wszystkich podczas śpiewania hymnu narodowego” — powiedział mer Wilna Valdas Benkunskas.
Piknik i koncert pod gołym niebem
Główne miejsce obchodów w Wilnie zlokalizowano na nabrzeżu Wilii, przy Litewskim Komitecie Olimpijskim, między Żyrmunami i mostem Króla Mendoga. Właśnie tu od godziny 16:00 dostępne będą food trucki, orzeźwiające napoje od „Vilniaus vandenys” oraz liczne atrakcje przygotowane przez „Vilnius sveikiau”.
Część muzyczną otworzy DJ Mamania, znany promotor kultury hip-hopowej. O godz. 19:00 wystąpi duet Justė Kraujelytė i Domibu, a godzinę później na scenie pojawi się zespół „Kyla Vėjas!”.
| Fot. Olga Posaškova, Kancelaria Sejmu RL
Wspólne śpiewanie z udziałem głów państw
Kulminacją wieczoru będzie wspólne wykonanie hymnu narodowego o godz. 21:00. Do zgromadzonych w Wilnie dołączy prezydent Litwy Gitanas Nausėda oraz przebywający wówczas w stolicy prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier.
W zeszłym roku śpiewanie „Pieśni Narodowej” przypadło na ostatni dzień Święta Pieśni. Święto Pieśni 2024, które trwało od 29 czerwca do 6 lipca, doczekało się specjalnych gości z Polski — na Litwie z wizytą przebywała wówczas delegacja senatorów RP z marszałek Senatu Małgorzatą Kidawą-Błońską na czele.
Przebywała na Litwie na zaproszenie ówczesnej przewodniczącej Sejmu RL, Viktroji Čmilytė-Nielsen. Z tej okazji spotkała się też ze społecznością Polaków na Litwie.
W dniu obchodów 6 lipca w Wilnie transport publiczny będzie bezpłatny. Obowiązywać będzie rozkład jazdy jak w każdą niedzielę.
Czytaj więcej: Mendog, pierwszy i jedyny król Litwy – wędrówki ulicami