Trzy długoterminowe priorytety Radzie Państw Morza Bałtyckiego (ang. Council of the Baltic Sea States, CBSS) to: tożsamość regionalna, zrównoważony i dobrze prosperujący region oraz bezpieczny i stabilny region. Istotny element bezpieczeństwa stanowi zacieśnianie współpracy między państwami regionu Morza Bałtyckiego a Ukrainą.
– Polska zamierza kontynuować działania na rzecz wsparcia Ukrainy. Zależy nam na kontynuacji współpracy w ramach Rady, która jest jedynym forum dialogu politycznego wysokiego szczebla wszystkich krajów regionu. Chcemy też kontynuować zapoczątkowane przez Estonię działania wymierzone we flotę cieni, a także wzmacniać znaczenie Rady – mówił podczas spotkania z mediami Grzegorz Marek Poznański, chargé d’affaires a.i. RP w Republice Litewskiej.
Długoterminowe priorytety organizacji
Głównym zadaniem Rady jest wspieranie dialogu politycznego i współpracy między krajami regionu, ustalanie priorytetów strategicznych i kierunków inicjatyw regionalnych zgodnych z długoterminowymi priorytetami organizacji, wymienionymi powyżej. Obecnie w ramach Rady funkcjonują cztery grupy: ds. zrównoważonej gospodarki morskiej, ds. zwalczania handlu ludźmi, ds. współpracy na rzecz dzieci zagrożonych oraz ds. obrony cywilnej.
– Przejmujemy organizację w dość ciekawym momencie, po raporcie przygotowanym przez byłego prezydenta Estonii Toomasa Hendrika Ilvesa oraz byłego szefa MSZ Litwy Gabrieliusa Landsbergisa na temat przyszłości Rady – powiedział kierownik Ambasady RP w Wilnie podczas spotkania poświęconego rozpoczęciu przez Polskę przewodnictwa w Radzie.
W raporcie zalecono m.in. konieczność wzmocnienia roli organizacji jako forum dla strategicznego dialogu na temat bezpieczeństwa regionu.
Rosyjska flota cieni
Przez ostatni rok przewodnictwa w Radzie władze Estonii skupiły się na zagrożeniach hybrydowych, w tym niebezpieczeństwie wynikającym z wykorzystywania przez Rosję tzw. floty cieni. Określenie to dotyczy zużytych, zarejestrowanych w egzotycznych krajach tankowców, którymi Rosja transportuje ropę. Estońskie MSZ zaproponowało stworzenie wspólnego kodeksu postępowania krajów regionu Morza Bałtyckiego i Morza Północnego w podejrzanych przypadkach.
– W maju br. kraje członkowskie Rady Państw Morza Bałtyckiego podczas sesji ministerialnej w Vihuli w Estonii podpisały memorandum w sprawie ochrony podwodnej infrastruktury krytycznej. Dialog w tej organizacji powinien przede wszystkim koncentrować się na tematyce bezpieczeństwa, specyficznych wyzwań i zagrożeń, które są na Bałtyku. Takie kwestie, jak: zagrożenie infrastruktury krytycznej, incydenty związane z infrastrukturą krytyczną czy też flota cieni, to są te kwestie, nad którymi powinniśmy pracować. Flota cieni jest bardzo trudnym, wielowymiarowym problemem. Odpowiedzi również powinny być wielowymiarowe. Polska prezydencja będzie przede wszystkim koncentrować się na tych sprawach – wyjaśniał kierownik Ambasady RP w Wilnie.
Pod przewodnictwem Estonii opracowano też praktyczne formy współpracy na rzecz wsparcia Ukrainy.
| Fot. Adobe Stock
Międzynarodowe forum dialogu politycznego
Rada Państw Morza Bałtyckiego jest organizacją, która skupia ministrów spraw zagranicznych i służy do politycznego dialogu. – Rada sama nie może przeprowadzać żadnych operacji, to nie jest tego typu organizacja. Natomiast przez te mechanizmy, które ma, przede wszystkim decyzji ministrów spraw zagranicznych, może inicjować tego typu działania w ramach innych organizacji. Rada nawiązała bliską współpracę z innymi organizacjami regionalnymi, takimi jak Komisja Helsińska, odpowiedzialna za kwestie środowiskowe na Bałtyku – podkreślił Grzegorz Marek Poznański.
Rada jest międzynarodowym forum politycznym powołanym w 1992 r. w Kopenhadze. Państwami członkowskimi są obecnie: Dania, Estonia, Finlandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska i Szwecja, a także Unia Europejska reprezentowana przez Komisję Europejską.
Federacja Rosyjska w 2022 r., po rozpoczęciu pełnoskalowej agresji na Ukrainę, została zawieszona w prawach członka, a następnie opuściła organizację.
Celem działalności Rady jest wzmacnianie bezpieczeństwa i stabilności w regionie poprzez współpracę w obszarach: ochrony środowiska, transportu, komunikacji, rybołówstwa, turystyki, współpracy regionalnej, ochrony zasobów Bałtyku, energetyki, kultury i edukacji.
Uroczystość przekazania przewodnictwa odbyła się 23 czerwca w Brukseli. Symboliczny dokument z rąk ministra spraw zagranicznych Estonii Margusa Tsahkny odebrał szef polskiej dyplomacji Radosław Sikorski. Z kolei Estonia 1 lipca przejęła od Polski blisko roczne przewodnictwo w Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego, forum współpracy ośmiu państw unijnych położonych nad Bałtykiem. Estońskie przewodnictwo zakończy się na początku czerwca 2026 r.
Czytaj więcej: Majowe cele rosyjskiej propagandy na Litwie: „ewakuowany przesmyk suwalski” oraz „faszyzm Europy”
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 27 (75) 05-11/07/2025