Na Litwie wzrasta liczba osób stosujących środki uspokajające lub nasenne. W przypadku bezsenności, uciążliwych zaburzeń lękowych lub ataków paniki lekarze przepisują leki z grupy benzodiazepin, znane jako środki uspokajające lub nasenne.
| Fot. SAM
Ministerstwo Ochrony Zdrowia w nadesłanym oświadczeniu dla „Kuriera Wileńskiego” zwraca uwagę, że ważne jest uświadomienie sobie, że leki te nie są przeznaczone do poprawy samopoczucia w trudnych sytuacjach życiowych ani do przyspieszenia zasypiania lub poprawy jakości snu.
Jedna na cztery osoby raz w życiu korzystała z benzodiazepin
„Nieracjonalne stosowanie benzodiazepin stanowi poważny problem na Litwie. Jedna na cztery osoby w kraju przynajmniej raz w życiu korzystała z leków uspokajających i hipnotycznych. Z badań wynika, że średni czas stosowania takich leków wynosi aż 86 miesięcy, a prawie połowa respondentów deklaruje ich codzienne przyjmowanie. Na Litwie benzodiazepiny stosuje około 4 proc. populacji, czyli 2-3 razy więcej niż wynosi średnia dla regionu nordyckiego. Powszechną, ale smutną praktyką na Litwie jest tłumienie objawów depresji i lęku środkami uspokajającymi i nasennymi przez lata, w miarę postępu choroby, zamiast zapewnienia prawdziwego i skutecznego leczenia na wczesnym etapie” – podkreśla się w nadesłanym oświadczeniu.
Czytaj więcej: Jak opanować niepokój wywołany wojną? Psychiatra: „Nie wstydźmy się strachu, ale nie ulegajmy”
Wytyczne przepisywania benzodiazepin
Aby promować bardziej racjonalne stosowanie benzodiazepin, w 2020 r. Ministerstwo Ochrony Zdrowia opracowało wytyczne metodologiczne dotyczące przepisywania i ograniczania lub zaprzestania stosowania benzodiazepin oraz szkoli lekarzy w tym zakresie. Lekarze pierwszego kontaktu są na bieżąco informowani o zmianach w przepisywaniu benzodiazepin, udziela się im odpowiedzi na pytania i zachęca do właściwego informowania pacjentów o zagrożeniach związanych ze stosowaniem leków uspokajających i nasennych oraz o możliwościach leczenia bez użycia leków.
Więcej psychologów
Od sierpnia 2021 r. podstawowe Centra Zdrowia Psychicznego mają dodatkowe możliwości zatrudnienia większej liczby psychologów medycznych. Dzięki temu lekarze rodzinni i psychiatrzy będą mogli zaoferować pacjentom bezpieczną alternatywę dla leczenia depresji lub bezsenności bez zażywania benzodiazepin.
Alternatywa leczenia depresji
„Głównym celem programu Ministerstwa Ochrony Zdrowia jest zapewnienie, aby łagodne objawy lęku, bezsenności lub depresji, na które często przepisywane są benzodiazepiny, nie ograniczały ważnych możliwości i praw danej osoby, jak prowadzenie pojazdów, pracy (w służbie zdrowia, w zawodach związanych z wymiarem sprawiedliwości (sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, komornicy, notariusze), pracy w służbach publicznych itp. Po usunięciu lub zmniejszeniu tych ograniczeń zachęca się osoby do szukania pomocy u specjalistów w zakresie zdrowia psychicznego (psychiatrów, psychologów medycznych, innych członków zespołu) bez obawy o utratę praw lub zdolności do pracy. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie Pagalbasau.lt” — napisano w przesłanym komunikacie.
Czytaj więcej: Psycholog Jurgaitis: Jak rozmawiać z dziećmi o wojnie? Emocje, które możemy kontrolować
Leki uspokajające wyłącznie na receptach elektronicznych
Aby zapewnić lepszą ewidencję oraz zminimalizować ryzyko podrabiania recept i nadużywania kompetencji, od 1 lipca 2021 r. leki uspokajające i nasenne są przepisywane wyłącznie na receptach elektronicznych lub w wyjątkowych przypadkach na specjalnym formularzu recepty papierowej — różowej recepcie. Przyniosło to już efekty: znacznie ograniczono stosowanie papierowych recept na leki uspokajające i nasenne (wcześniej udział takich recept wynosił około 30-40 proc.), a obecnie prawie wszystkie recepty są wypisywane elektronicznie.
W tym roku Państwowy Fundusz Promocji Zdrowia Publicznego rozpocznie badania naukowe, których celem będzie bardziej szczegółowa analiza rozpowszechnienia stosowania benzodiazepin oraz ocena wpływu i tendencji w zakresie działań mających na celu ograniczenie ich stosowania.
