Według ewangelisty Mateusza, w stronę miejsca narodzin Jezusa, za gwiazdą na niebie podążyli z pokłonem mędrcy ze Wschodu, w darze ofiarując złoto, kadzidło i mirrę. W tradycji mędrcy ci znani są jako Trzej Królowie: Kacper, Melchior i Baltazar.
Czytaj więcej: Nadchodzą Trzej Królowie
— O ile w przyjście Pana Jezusa, jedynego, prawdziwego Boga, wierzył tylko naród Izraela, to pokłon trzech królów mówi o tym, że dotychczasowi poganie szukają Pana Boga i poprzez, powiedzmy, okrężne drogi do Niego przychodzą — zwraca uwagę ks. Tadeusz Jasiński, rezydent w parafii św. św. Piotra i Pawła w Wilnie, redaktor naczelny katolickiego pisma „Spotkania”.
— Pamiętamy, że Pismo Święte mówi o Gwieździe Betlejemskiej, której ukazanie się pobudziło ich do szukania, do pozostawienia dotychczasowych miejsc zamieszkania i udania się w wędrówkę. Na początku przychodzą do króla Heroda, gdyż ukazanie się gwiazdy zwiastuje narodziny króla żydowskiego. Dlatego przychodzą na początku do pałacu królewskiego z pytaniem o dziecię. Jak pamiętamy, Herod jest przerażony, początkowo woła znawców Pisma Świętego, pyta, gdzie ma się urodzić Mesjasz. Mówią, że ma się narodzić w Betlejem, jak to było zapowiedziane długo przed narodzeniem Jezusa — w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” przypomina ks. Tadeusz Jasiński.
Czytaj więcej: Ks. Tadeusz Jasiński: „Matki są nam dane przez Pana Boga”
Reakcja ludzi na wiadomość o narodzinach Mesjasza była dwojaka.
— Ci, którzy naprawdę szukają, udają się dalej w drogę. Herod, który wierzy w narodzenie Dzieciątka, nie fatyguje się pójść osobiście, ale używa wybiegu, prosząc, by mędrcy wrócili i opowiedzieli, gdzie go znaleźli. Chodziło mu oczywiście nie o oddanie pokłonu, ale zlikwidowanie konkurenta do królewskiego tronu — wskazuje nasz rozmówca.
Jak mówi duchowny, trzej królowie nazywani inaczej mędrcami lub magami, idą w drogę, w stronę miejsca Jego narodzin, za gwiazdą na niebie. Znajdują nowonarodzone Dziecię, któremu oddają hołd i składają trzy symboliczne dary: złoto jako symbol władzy królewskiej, kadzidło jako symbol boskości, modlitwy unoszącej się do nieba, i mirrę, która była używana jako znieczulenie w bólu, jako symbol cierpienia. Dary te mówią o wszystkich przymiotach nowonarodzonego Dziecięcia.
— Pamiętamy, że nie wracają do króla Heroda. Pan Bóg tak ich kieruje, że idą inną drogą. Rozwścieczony Herod, rozumiejąc, że jego chytrość nie zdała egzaminu, wysyła oddziały, które mają pomordować nowo narodzonych chłopców — przypomina ks. Jasiński.
Święto Trzech Króli nazywa się też Objawieniem Pańskim, Epifanią, ponieważ Bóg objawił się nie tylko jednemu narodowi, ale wszystkim narodom. W postaci mędrców przyjmujemy cały świat pogański.
Tradycja poświęcenia kredy
Na pamiątkę tego wydarzenia w kościołach podczas mszy świętych 6 stycznia święci się kadzidło i kredę. Wierni zabierają kredę do domów, a nad drzwiami wypisują litery K+M+B (od imion trzech królów) albo C+M+B (z łac. Christus Mansionem Benedicat, czyli „Chryste błogosław temu domowi”) wraz z oznaczeniem aktualnego roku.
— Pisząc imiona królów nad drzwiami, wyznajemy też naszą wiarę. Z drugiej strony, sakramentalnie poświęcone rzeczy mają też ściągać łaskę Bożą i chronić od zła — wskazuje ks. Tadeusz Jasiński.
Wierni zobowiązani są tego dnia do uczestnictwa we mszy św. Od kilku lat Kościół katolicki na Litwie nie przenosi tego święta na niedzielę, a obchodzi je jak cały Kościół na świecie.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Orszak Trzech Króli w Wilnie
6 stycznia w Wilnie wybrzmi jeden z ostatnich akordów w serii świątecznych wydarzeń „Boże Narodzenie w stolicy” – Święto Trzech Króli. Tradycyjnie wilnianie będą mogli dołączyć do uroczystego orszaku Trzech Króli, nawiązującego do wielowiekowego zwyczaju bożonarodzeniowego kolędowania.
Zgodnie ze starolitewską tradycją dzień ten jest zwieńczeniem dwunastodniowego okresu powrotu słońca, podczas którego czas trwania jasnych godzin dziennych wydłuża się „o koguci krok”.
Jak co roku, to ważne i piękne święto uświetni tradycyjny uroczysty orszak Trzech Króli, który wyruszy o godzinie 16:00 sprzed Ostrej Bramy. Z towarzyszeniem świątecznej muzyki w uroczystym pochodzie ulicami wileńskiej Starówki na plac Katedralny przejdą postacie królów — Kacpra, Melchiora i Baltazara. Tradycyjnie postacie te mierzą trzy metry wzrostu. Wraz z królami do podróży za świecącą gwiazdą zapraszani są również mieszkańcy Wilna i goście miasta.
Po tym, jak trzej królowie dotrą do szopki na placu Katedralnym, o godzinie 16:30 odbędzie się uroczysty koncert, w którym kolędy i inne znane utwory zostaną wykonane przez chór „Ave Vita” Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego (kierownik prof. dr Kastytis Barisas) oraz chór chłopięcy i młodzieżowy „Ąžuoliukas” (kierownik artystyczny i dyrygent Vytautas Miškinis).
Na Litwie święto Objawienia Pańskiego nie jest dniem wolnym od pracy. W Polsce od 2011 r. 6 stycznia to dzień wolny od pracy, podobnie jak w innych krajach, np. we Włoszech, Hiszpanii, Grecji, Szwecji, Finlandii, Austrii czy w Szwajcarii.
Czytaj więcej: Trzej Królowie z orszakiem w butrymańskiej parafii
