25 stycznia całe miasto będzie tętnić życiem
W południe odbędzie się uroczyste podniesienie flag Krzysztofa na placu Ratuszowym. Flagi podniesie trójka najbardziej zasłużonych wilnian, przedstawicieli różnych grup wiekowych.
Urodziny Wilna liczone są od pisemnej wzmianki nazwy miasta w liście wielkiego księcia litewskiego Giedymina do miast europejskich. Warto skorzystać z niezwykle rzadkiej okazji, aby zobaczyć na własne oczy, jak wyglądał ten list! Żaden z oryginalnych listów Giedymina nie zachował się, dlatego można będzie zobaczyć kopię listu Giedymina sprowadzoną z Rygi. Będzie ona prezentowana 25 stycznia w Wieży Giedymina należącej do Litewskiego Muzeum Narodowego. Z okazji urodzin miasta dokument będzie dostępny za darmo podczas wystawy „Listy Giedymina w Wilnie”.
W dniu urodzin stolicy również Muzeum Pałacu Władców zaprosi do bliższego przyjrzenia się historii Wilna. Chętni będą mogli odwiedzić wirtualną wystawę 3D, uczniowie zostaną zaproszeni do udziału w zajęciach edukacyjnych, a rodziny z dziećmi będą mogły obejrzeć specjalny spektakl „Tworzymy Wilno!”.
25 stycznia o godz. 16:00 na Dziedzińcu Wielkim Pałacu Władców odsłonięty zostanie także pomnik rzeźbiarza Martynasa Gaubasa pt. „Przykazania wielkiego księcia litewskiego Giedymina dla Wilna i Litwy”, a o godz. 18:00 w wielkiej sali renesansowej Pałacu Władców odbędzie się uroczysty koncert muzyki barokowej w wykonaniu zespołu Cappella Concertante Vilnense.
Na placu Katedralnym na gości i mieszkańców miasta czekać będzie o godz. 19:30 oficjalne otwarcie urodzin oraz nieodpłatny koncert „Portal czasu”. Różne pokolenia muzyków zabiorą słuchaczy w muzyczną i wizualną podróż i opowiedzą historię miasta. W dniach festiwalu na fasadzie katedry dzięki projekcjom wideo będzie można obejrzeć opowieść o Wilnie, jego przeszłych i przyszłych symbolach.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Przestrzenie, place i parki stolicy zostaną ozdobione spektakularnymi instalacjami w ramach „Festiwalu świateł”. Instalacje świetlne stworzone przez znanych artystów zabłysną na Starym Mieście, w różnych częściach miasta i na placach. Warto wybrać się tego dnia na wieczorny spacer ulicami Starówki, żeby zanurzyć się w świątecznej atmosferze. Festiwal świateł potrwa cztery dni, do 28 stycznia; instalacje można będzie podziwiać w godzinach wieczornych, od godz. 18:00 do 23:00.
Czytaj więcej: 700-lecie Wilna. Miasto przygotowuje się do obchodów z przytupem
Koncerty z okazji jubileuszu
Nie zabraknie również okolicznościowych imprez i koncertów w Wilnie. 18 stycznia o godz. 18:30 w Muzeum MO przy ul. Pylimo 17 odbędzie się koncert światowej sławy litewskiego muzyka jazzowego Vladimira Tarasova oraz prezentacja jego utworu „Drumming”, która przeniesie w świat powieści „Poker Wilna” i przedstawionego w niej miasta.
28 stycznia Wileński Klaster Filmowy organizuje również ekskluzywny bezpłatny koncert muzyki jazzowej „Poker Wilna” z imponującymi rozwiązaniami scenograficznymi. Kompozycje muzyczne stworzone przez kompozytora Kiprasa Mašanauskasa i Jievarasa Jasinskisa do filmu „Poker Wilna” zostaną wykonane na żywo przez profesjonalną orkiestrę jazzową Vilnius Jazz Ensemble. Ponadto podczas koncertu będzie można zobaczyć pierwsze ujęcia przyszłego filmu, opartego na powieści R. Gavelisa. Reżyserem filmu jest Donatas Ulvydas. Wydarzenie odbędzie się przy ul. Meistrų 12C o 18:30.
Czytaj więcej: Festiwal „Młody jak Wilno” w urodziny stolicy. Rozbrzmią najjaśniejsze gwiazdy litewskiej opery i muzyki rozrywkowej
Dyskusja o historii miasta i nie tylko
Wilno zawsze było miejscem współistnienia i konfrontacji między różnymi kulturami i narodami. W rozmowie o Wilnie weźmie udział jeden z najbardziej znanych litewskich historyków — prof. Alfredas Bumblauskas oraz wykładowca Uniwersytetu Yale, znany intelektualista — prof. Tomas Venclova. Dwóch erudytów swoją rozmowę poświęcą stolicy świętującej 700-lecie.
Spotkanie odbędzie się w Domu Muzeum Venclovów przy ul. Pamenkalnio 34 w Wilnie. To jedno z wydarzeń z cyklu „Aleja Pamięci” poświęconych rocznicy Wilna, z inicjatywy Dyrekcji Muzeów Pamięci Wilna. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
Czytaj więcej: Prof. Bumblauskas opowie o 700-letniej historii Wilna w nowym filmie
Wystawy o Wilnie historycznym i współczesnym
Kopia listu Giedymina sprowadzona z Rygi będzie prezentowana od 25 stycznia do końca sierpnia w Wieży Giedymina należącej do Litewskiego Muzeum Narodowego podczas wystawy „Listy Giedymina w Wilnie”. „Nie zachował się żaden z oryginalnych listów Giedymina, dlatego ten zapis jest najbardziej autentycznym dokumentem poświadczającym narodziny Wilna. To właśnie zawdzięczając tej kopii zachowanej w Archiwum Miejskim w Rydze, wiemy o pierwszej wzmiance o Wilnie” — powiedziała Rūta Kačkutė, dyrektor Litewskiego Muzeum Narodowego. Wystawa dostępna 25 stycznia — 27 sierpnia 2023 r. Miejsce wystawy: Wieża Zamku Giedymina (Arsenalo g. 5)
Wystawa „Jestem wilnianinem”, która działa od połowy grudnia w „Domu historii” przy ul. Kościuszki 3, pozwoli zapoznać się z opowieściami obejmującymi okres 700 lat, odsłaniającymi tajemnice mieszkańców Wilna, ich sposób życia i codzienność.
Od 26 stycznia każdy będzie mógł zwiedzić wystawę eksperymentalną przygotowaną w Domu Kompozytorów przy ul. Mickiewicza 29 — „Muzyka dla Wilna. 7 opowiadań”. Na tej wystawie będzie można zapoznać się z projektem „Muzyka dla Wilna” i osobowościami kompozytorów, którzy tworzyli w tym mieście, ich twórczymi światami i doświadczeniami.
Długoterminowy projekt „Vilnius 700” został zainicjowany przez Samorząd Miasta Wilna, a kuratorem programu jest Wileńska Agencja Rozwoju Turystyki i Biznesu „Go Vilnius”. Program jubileuszowy jest finansowany przez Samorząd Miasta Wilna i Rząd Republiki Litewskiej.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Umowna data urodzin Wilna
Data urodzin Wilna, czyli rok 1323, jest datą umowną. Niewątpliwie Wilno istniało już dużo wcześniej, ale data ta nawiązuje do pierwszej znanej historykom pisemnej wzmianki o tym mieście. 25 stycznia 1323 r. wielki książę litewski Giedymin wystosował list do mieszkańców Lubeki, Bremy, Magdeburga, Kolonii i innych miast, w którym zapraszał rycerzy, kupców, lekarzy i rzemieślników do osiedlania się w Wielkim Księstwie Litewskim. W liście Giedymin obiecywał chłopom, że przez 10 lat będą mogli uprawiać ziemię bez płacenia podatków, a kupcom — że zostaną zwolnieni od płacenia cła. Książę zapewniał też o tolerancji wobec chrześcijan i informował, że wystosował list do papieża Jana XXII, w którym zapowiadał, że zamierza się ochrzcić.
Zachowało się sześć kopii listów napisanych przez Giedymina. Według panujących zwyczajów władca wymagał, by przesyłano je z miasta do miasta, a kopie listów wywieszano na drzwiach kościołów.