— W ramach remontu gruntownej restauracji została poddana fasada i obie wieże kościoła. Restauracja objęła także czyszczenie i uzupełnienie ubytków tynku, malowanie ścian w kolorze pierwotnym odnalezionym w czasie badań konserwatorskich, wymieniono wszystkie okna, więźbę dachową wież i dachu. Wymieniono wszystkie elementy blaszane na wieżach i fasadzie. Wykonana została też hydroizolacja fundamentów, remont i wymiana drewnianej balustrady na fasadzie — opowiada proboszcz wileńskiej świątyni ks. Wojciech Górlicki.
Odrestaurowane rzeźby terakotowe świętego Augustyna i świętego Stanisława Kazimierczyka są jeszcze w pracowni we Wrocławiu, ale już w połowie maja znów będą zdobić kościół.
— Prace, które jeszcze trwają, udało się wykonać dzięki wsparciu Kancelarii Premiera Rzeczypospolitej Polskiej, Instytutu Polonika, ofiar parafian i ludzi dobrej woli. W tym roku zostaną wykonane badania konserwatorskie i projekt remontu pozostałej części kościoła. Remont zostanie wykonany, gdy zdobędziemy potrzebne do tego środki. Na razie koszty tych prac przekraczają możliwości finansowe naszej parafii — mówi ks. Wojciech Górlicki, który jest zwycięzcą plebiscytu Czytelników „Kuriera Wileńskiego” – „Polak Roku 2020”.
Czytaj więcej: Polska przekaże 3,2 mln złotych na remont kościoła św. Piotra i Pawła. Wraz z hojnymi wiernymi przeciw szybującym cenom
Na Litwie od 33 lat
— Mój przyjazd na Litwę to właściwie przypadek. Przyjechałem przed 33 laty, a więc to ponad połowa mojego życia, dlatego dziś czuję się tu jak u siebie. Nie wybierałem sobie Litwy czy Wilna. Tak się ułożyło, że znalazłem się w 1991 r. w parafii Ejszyszki. To było zupełnie nowe doświadczenie dla niedoświadczonego przecież młodzieńca, bo miałem wtedy 26 lat. Byłem, jako młody ksiądz, zbudowany wiarą moich parafian i wiele się od nich nauczyłem. Później była parafia Szumsk, gdzie udało się też, z ofiarną pomocą parafian, w Kowalczukach zbudować kościół, a później w Nowej Wilejce, gdzie była misja tworzenia nowej zupełnie parafii. Wielkim zaskoczeniem była dla mnie nominacja do parafii świętych Piotra i Pawła, co jest zupełnie nowym doświadczeniem, za które jestem wdzięczny arcybiskupowi wileńskiemu Gintarasowi Grušasowi, a wszystkim moim współpracownikom i ludziom, z którymi się przyjaźnię, dziękuję za wszelką pomoc. Wydaje mi się, że i ta parafia funkcjonuje dobrze i spełnia oczekiwania parafian. Zawsze celem mojej pracy było, aby ludzie przychodzili do kościoła jak do siebie, a do księdza, jak do duchowego ojca — opowiada o swej drodze posługi kapłańskiej na Litwie ks. Wojciech Górlicki.
Jak ksiądz postrzega wspólnotę Polaków na Litwie i jak układa się współpraca z Litwinami?
— Moje doświadczenia są głównie pozytywne. Przyjaźnię się z wieloma moimi rodakami i podziwiam ich aktywność, dobro i troskę o naszą wspólną kulturę. Cieszę się, że w kościele widzę też Polaków z różnych stron politycznej sceny, bo mam taką nadzieję, że jak człowiek słucha Ewangelii, to zawsze znajdzie też drogę do drugiego człowieka. Na pewno szczególnym doświadczeniem jest praca z braćmi i siostrami Litwinami. Jestem im wdzięczny za życzliwe przyjęcie i zaufanie — mówi kapłan.
Czytaj więcej: Rozmowa z ks. prałatem Wojciechem Górlickim, Polakiem Roku 2020: „Musimy być do dyspozycji, a potrzeb jest naprawdę dużo”
Z placem Jana Pawła II
Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła znajduje się w wileńskiej dzielnicy Antokol. Msze święte odprawiane są w językach polskim i litewskim. Plac przed świątynią nosi imię polskiego papieża św. Jana Pawła II. Obecny kościół wraz z klasztorem kanoników regularnych laterańskich ufundował Michał Kazimierz Pac, hetman wielki litewski i najbardziej znaczący magnat litewski drugiej połowy XVII wieku. Jedna z hipotez ślubowania wzniesienia świątyni mówi, iż wybudowano ją jako wotum za pomyślne zakończenie wojny z Moskwą i oswobodzenie Wilna z rąk okupanta.
Budowę rozpoczęto w 1668 r., po poświęceniu kamienia węgielnego (przywiezionego z Krakowa) przez biskupa wileńskiego Aleksandra Kazimierza Sapiehę. Kościół został zbudowany według projektu krakowskiego architekta Jana Zaora, jednak kierował on pracami do roku 1672, kiedy zastąpił go najprawdopodobniej Giovanni Battista Frediani. Około 1675 r. zakończono budowę bryły kościoła, odprawiono w nim pierwsze nabożeństwo. Wówczas też rozpoczęły się prace dekoratorskie, których efektem były wyjątkowe sztukaterie autorstwa Pietro Perettiego oraz Giovanniego Gallego (ukończone ostatecznie w 1684 r.) a także malowidła iluzjonistyczne Michelangelo Palloniego.
Tu leży grzesznik…
W 1682 r. zmarł, nie doczekawszy zakończenia prac, Michał Kazimierz Pac. Zgodnie z jego wolą został pochowany pod progiem, a na płycie nagrobnej wykuto napis „Hic iacet peccator” (Tu leży grzesznik).
Pierwszy remont świątyni miał miejsce w latach 1801-1804 zgodnie z projektem pochodzących z Mediolanu Giovanniego Berettiego i Nicolae Pianiego. Powstała wówczas rokokowa ambona. W dwudziestoleciu międzywojennym przed kościołem, co roku w dniu 29 czerwca, odbywał się jeden z największych wileńskich kiermaszy odpustowych. W latach 1953-1989 w miejscu ołtarza głównego stał sarkofag z relikwiami św. Kazimierza.
Wyjątkowa budowa
Barokowy kościół jest wyjątkowy — łukowa galeria łączy kościół z dawnym trzypiętrowym klasztorem. Dom modlitwy ma 13 kaplic, barokową marmurową chrzcielnicę, pozłacaną rokokową ambonę z XIX w. oraz żyrandol w formie statku.
W budynku znajdują się również dwa tysiące posągów, płaskorzeźb i obrazów religijnych. Szczególnie ceniony jest obraz Franciszka Pelikana „Dżuma w Wilnie w 1710 roku. Najświętsza Maryja Panna Łaskawa chroni ludzi przed srogim powietrzem i innymi przeciwnościami: trzyma w rękach połamane strzały gniewu Bożego”.
Historia kościoła sięga okresu z lat 1430-1500, kiedy zamiast pogańskiej świątyni dedykowanej bogini Mildzie, powstał niewielki drewniany kościół. Później świątynia spłonęła. Na jej miejscu powstała nowa, która ucierpiała podczas wojny w XVII w.
Kościół w ciągu wieków był nieraz niszczony i restaurowany. Wileńska świątynia była jedną z nielicznych, które działały podczas okupacji sowieckiej. Zburzono jednak kopułę. W latach 70. XX w. kościół został całkowicie odrestaurowany.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Lista Catholicsay.com
- Kościół św. Apostołów Piotra i Pawła w Wilnie
- Bazylika Mariacka w Krakowie
- Kościół św. Franciszka z Asyżu w Pradze
- Bazylika św. Stefana w Budapeszcie
- Kościół św. Anny w Warszawie
- Kościół św. Ducha w Denver
- Kościół św. Karola Boromeusza w Wiedniu
- Katedra Świętego Izaaka w Petersburgu
- Kościół św. Andrzeja w Kirby Grindaylthe (Wielka Brytania)
- Serbski Kościół Prawosławny pw. św. Sawwy w Nowym Jorku
- Bazylika św. Marka w Wenecji
- Kościół św. Franciszka Ksawerego w Nowym Jorku
- Bazylika św. Franciszka Wielkiego w Madrycie
- Bazylika św. Pawła w Rzymie
- Kościół św. Alojzego w Glasgow
- Bazylika św. Piotra w Rzymie