W tym roku przypada 190. rocznica śmierci wybitnego polskiego kompozytora, dyplomaty, działacza politycznego, uczestnika powstania 1794 roku.
Czytaj więcej: Książę Michał Kleofas Ogiński — wybitna postać końca XVIII i początku XIX wieku (1)
Udział w powstaniu kościuszkowskim
Działalność polityczną Michał Kleofas Ogiński (1765–1833) rozpoczął już w wieku 21 lat jako poseł na sejm i zwolennik króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, od którego otrzymał godność komisarza skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1794 r. wziął udział w powstaniu kościuszkowskim — dowodził własnym pułkiem strzelców konnych. Po wkroczeniu armii carskiej do Wilna wyemigrował. Wódz rosyjski Aleksander Suworow złożył mu propozycję powrotu do kraju, jednak Ogiński jej nie przyjął, co przypłacił utratą majątków i zakazem przyjazdu do kraju.
W latach 1797–98 przebywał w Paryżu, gdzie poznał osobiście Napoleona I, wówczas jeszcze nie cesarza. Na jego cześć napisał operę „Zelis i Valcour, czyli Napoleon w Egipcie”. Pod koniec 1802 r. uzyskał zgodę na powrót na Litwę, złożywszy przysięgę Aleksandrowi I. Został senatorem rosyjskim i doradcą cara.
W 1823 r. przeniósł się do Włoch. Zmarł we Florencji. Pochowany został w bazylice Santa Croce obok Michała Anioła, Galileusza, Antonia Rossiniego, księżnych Czartoryskich i in.
Wileńskie ślady
— W Wilnie Michała Kleofasa Ogińskiego oraz jego rodzinę przypomina pałac Ogińskich przy ulicy Końskiej (Arklių 5). Obecnie mieści się tu siedziba Państwowego Teatru Młodzieżowego. Kompozytor był też właścicielem dawnego pałacu Słuszków przy ulicy Tadeusza Kościuszki. Mieszkał również w pałacu na rogu ulic Uniwersyteckiej i Dominikańskiej — opowiada „Kurierowi Wileńskiemu” historyk Paweł Giedroyć.
Właśnie z tego pałacu kompozytor wyjechał w 1823 r. opuszczając ojczyznę na zawsze. Pałac ten dotychczas jest nazywany pałacem Brzostowskich (od nazwiska jednych z właścicieli). Natomiast jego elewację zdobi herb Nagurskich.
Po rozwodzie z pierwszą żoną Izabelą Lasocką Michał Kleofas Ogiński poślubił w 1802 r. wdowę po Kajetanie Nagurskim — Marię Nagurską, Włoszkę, z domu de Neri. Odziedziczyła ona po zmarłym mężu pałac, który odtąd stał się własnością Ogińskich.
W 2014 r. na gmachu Państwowego Teatru Młodzieżowego umieszczono herb rodowy Ogińskich. Dotychczas nigdy na tym pałacu herbu nie było, ale w ramach rekonstrukcji teatru postanowiono w ten sposób uhonorować znanych mecenasów kultury.
Autorem stylizowanego, ważącego 400 kg herbu jest wileński rzeźbiarz Konstantinas Navasaitis. Kolejnym miejscem przypominającym ród Ogińskich jest kaplica ich imienia w wileńskim kościele pw. św. Jana. Na antokolskim cmentarzu św. Piotra i Pawła też znajduje się kaplica Ogińskich. W 2015 r. znajdującą się w skrajnej ruinie budowlę odrestaurowano. Na wileńskim Antokolu znajduje się ulica nosząca imię Michała Kleofasa Ogińskiego. Kończy się ona u podnóża malowniczych wzgórz zwanych wileńską Szwajcarią, tu zaczyna się Regionalny Park Kolonii Wileńskiej.
Czytaj więcej: Książę Michał Kleofas Ogiński — wybitna postać końca XVIII i początku XIX wieku (2)