W całym kraju o 21 proc. rocznie spadła także sprzedaż indywidualnych domów mieszkalnych — z 9 tys. do 7,1 tys.
Czytaj więcej: Podatek od nieruchomości będzie zależał od miejsca zamieszkania
Sytuacja krytyczna
— W tym roku sprzedaż nieruchomości spadła do najniższego poziomu od 5 lat. Najbardziej dotyczy to nowo wybudowanych mieszkań. W miesiącach letnich sytuacja na rynku nieruchomości była krytyczna. W lipcu tego roku w Wilnie sprzedano zaledwie 69 nowych mieszkań, tymczasem rok temu w tym samym miesiącu sprzedano ich aż 565, tak więc sprzedaż spadła o 86 proc. — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Nerijus Mačiulis, główny ekonomista Swedbanku.
Spadek sprzedaży nieruchomości nie wpłynął jednak na obniżenie cen, wręcz przeciwnie — średnia cena wzrosła o kolejne 3,7 proc., tj. do 3 122 euro za m kw. Dla gospodarstwa domowego o średnich dochodach mieszkanie o powierzchni 50 m kw. w nowym budownictwie nie jest już osiągalne.
Ceny mieszkań w Wilnie wzrosły o ponad 60 proc.
— Tendencja charakteryzująca się spadkiem sprzedaży na rynku nieruchomości nie jest żadną nowiną. Można było tego oczekiwać. Przyczynami spadku są: ogólna sytuacja gospodarcza, pogarszające się oczekiwania ludności co do przyszłości, rosnące stopy procentowe i zmniejszona przystępność cenowa nabywców nieruchomości. W ciągu trzech lat ceny nowo wybudowanych mieszkań w Wilnie wzrosły o ponad 60 proc. Przystępność zakupu mieszkań spadła do najniższego poziomu od 12 lat — zaznacza ekonomista.
Popyt na mieszkania na Litwie jest rekordowo niski. Przy rosnących bankowych stopach procentowych zaciągnięcie kredytu jest zbyt kosztowne. Deweloperzy podejmują kroki w celu przyciągnięcia kupujących, na przykład udostępniając garaże za darmo. Szacuje się, że takie prezenty są warte około 20 000 euro.
Obecnie bardzo popularnym rozwiązaniem jest program „Rent to buy” czyli „wynajmij, potem kup”. Jest on bardzo popularny w Wielkiej Brytanii i polega na tym, że najemca po kilku latach kupuje zajmowaną nieruchomość.
Czytaj więcej: Ceny nieruchomości stały jak wkopane, dopóty odsetki nie namieszały…
Obniżenie stóp procentowych prawdopodobnie wiosną
— Najbardziej zmalał popyt na nowo wybudowane mieszkania. Dzisiaj większość osób, które planowały ich zakup, czeka na spadek cen i mniejsze stopy procentowe. Według naszych prognoz Europejski Centralny Bank stopy procentowe zacznie obniżać w przyszłym roku wiosną. Jeśli chodzi o spadek cen na nieruchomości, to trudno jest prognozować. Być może go nie będzie, ale za to kupującym będą oferowane różnorodne dodatki — zaznacza Nerijus Mačiulis.
Według informacji Państwowej Agencji Danych, od pierwszego kwartału 2020 r. do drugiego kwartału 2023 r. ceny nowo wybudowanych mieszkań na Litwie wzrosły o 55 proc., a w Wilnie aż o 62 proc. W ciągu ostatnich trzech lat Litwa stała się jednym z liderów w Europie pod względem cen mieszkań, wyprzedzili nas jedynie „rekordziści” inflacji — Turcja i Węgry.