Czekolada wywodzi się z Ameryki Środkowej, gdzie Majowie i Aztekowie jako pierwsi wykorzystali ziarna kakaowca ponad 3 tys. lat temu. Produkowali oni gorzki, pienisty napój o nazwie xocolātl, którego używali podczas rytuałów religijnych i festiwali. Jednak nie tylko bogaci lub kapłani mogli się cieszyć czekoladą, także wszyscy członkowie społeczności. Historycy twierdzą, że napój czekoladowy, często doprawiany papryczką chili, miodem lub innymi dodatkami, był pity przez Majów codziennie w porze lunchu. Co ciekawe, ziarna kakaowca były wówczas tak cenne, że używano ich jako waluty – opowiada w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Thierry Lauvray, cukiernik z sieci handlowej IKI.
Rytuał jedzenia czekolady
W późniejszych czasach, gdy cywilizacja Azteków zdobyła szerszą władzę na kontynencie, ziarna kakaowca stały się jeszcze ważniejsze: tylko przedstawiciele wyższych klas mogli rozkoszować się czekoladą, ponieważ ziarna kakaowca uważano za cenniejsze niż złoto.
W XVI w. hiszpańscy kolonizatorzy odkryli kakao i przywieźli je do Europy. Kakao stało się wówczas bardzo lubianym delikatesem. Europejczycy zaczęli słodzić gorzki napój cukrem i miodem, a czekolada stała się popularna wśród arystokracji, zwłaszcza w Hiszpanii.
W 1828 r. holenderski chemik Coenraad Johannes van Houten opracował proces usuwania masła kakaowego z masy kakaowej, tworząc w ten sposób proszek kakaowy. Umożliwiło to produkcję czekolady w postaci stałej i stanowiło podstawę nowoczesnego przemysłu czekoladowego, który ewoluował, wprowadzając nowe smaki i techniki produkcji, aż czekolada stała się światową namiętnością, którą jest dzisiaj.
Thierry Lauvray przekonuje, że choć jedzenie czekolady może się wydawać proste – wystarczy odłamać kawałek tabliczki czekolady i włożyć ją do buzi – wcale tak nie jest. Istnieją wskazówki dotyczące jedzenia czekolady. Odpowiednio przygotowana czekolada do jedzenia będzie miała idealną konsystencję, temperaturę, rozpłynie się w ustach i zapewni mocniejsze doznania smakowe.
Przed zjedzeniem czekolady należy przycisnąć do tabliczki kciuk, aby ją zmiękczyć i uwolnić jej naturalny czekoladowy smak. Ten proces jest bardzo ważny, ponieważ ludzie, którzy jedzą czekoladę, spieszą się, aby włożyć ją do ust, i nie czują już jej aromatu. Ponadto przed zjedzeniem tabliczki czekolady należy przełamać ją na pół. Przełamanie czekolady uwolni jej naturalne smaki i pozwoli cieszyć się każdym kęsem.
Z różnych stron świata
– Droga nowoczesnej czekolady od ziarna kakaowca do gotowego produktu jest długa i bardzo skomplikowana, z kilkoma ważnymi etapami. Drzewa kakaowe rosną w tropikalnych regionach wokół równika, w szczególności w Afryce Zachodniej (Ghana, Wybrzeże Kości Słoniowej), Ameryce Południowej (Brazylia, Ekwador) i Azji Południowo-Wschodniej (Indonezja). Po dojrzeniu rolnicy zbierają owoce, otwierają je i usuwają ziarna kakaowca. Zebrane ziarna kakaowca są fermentowane przez kilka dni w celu wydobycia ich smaku, a następnie suszone na słońcu. Wysuszone ziarna kakaowca są pakowane w worki i eksportowane do krajów na całym świecie. Po dotarciu do fabryk ziarna kakaowca są czyszczone, prażone i obłuszczane w celu usunięcia zewnętrznych części łupin. To, co pozostaje, nazywane jest rdzeniem kakaowym – relacjonuje Thierry Lauvray.
Prażone rdzenie są mielone w celu uzyskania masy kakaowej. Masę tę można rozdzielić na masło kakaowe i proszek kakaowy. Masa kakaowa, masło kakaowe i inne składniki, takie jak cukier i mleko, są mielone i mieszane przez długi czas w wysokiej temperaturze, aby uzyskać delikatny i intensywny smak. Czekolada jest następnie podgrzewana w celu uzyskania odpowiedniej tekstury i połysku.
Gotowa czekolada jest wlewana do form, chłodzona i cięta lub formowana w różne produkty, takie jak tabliczki czekolady, cukierki i trufle. Następnie jest pakowana i wysyłana do punktów sprzedaży detalicznej na całym świecie. W ten sposób czekolada z plantacji ziaren kakaowca dociera do naszych domów, gdzie możemy cieszyć się tym pysznym produktem.
– Czekolada biała, czarna i mleczna różnią się składem, smakiem i wyglądem. Czarna czekolada, znana również jako ciemna czekolada, ma najwyższą zawartość masy kakaowej i masła kakaowego i nie zawiera produktów mlecznych lub zawiera ich minimalną ilość. Ma intensywny smak i jest bardziej gorzka ze względu na wyższą zawartość kakao, zazwyczaj od 70 aż do 99 proc. w składzie – zaznacza Thierry Lauvray.
Czekolada mleczna ma niższą zawartość masy kakaowej, zwykle od 10 do 50 proc., i zawiera więcej mleka w proszku lub mleka skondensowanego, co nadaje jej łagodniejszy, bardziej kremowy smak. Składniki te sprawiają, że czekolada mleczna jest słodsza i ma jaśniejszy kolor niż czekolada gorzka.
Biała czekolada różni się zasadniczo od ciemnej i mlecznej czekolady, ponieważ nie zawiera masy kakaowej. Jest wytwarzana wyłącznie z masła kakaowego, cukru i produktów mlecznych, dzięki czemu ma bardzo jasny kolor i łagodny, słodki smak. Ze względu na ten skład biała czekolada nie ma charakterystycznego kakaowego smaku ciemnej i mlecznej czekolady.
Czytaj więcej: Za czekoladowego zająca zapłacimy drogo: cena kakao wzrosła o ponad 150 proc.
Cechy dobrej czekolady
Tak więc główne różnice między tymi trzema rodzajami czekolady to zawartość kakao, obecność produktów mlecznych i smak. Ciemna czekolada jest najbardziej intensywna i gorzka, mleczna czekolada jest łagodniejsza i słodsza, a biała czekolada jest najsłodsza i nie ma smaku kakao.
– W ciastach i ciastkach, które produkujemy używamy różnych rodzajów czekolady. Oprócz czekolady używamy innych produktów najwyższej jakości, takich jak: masło, mąka, prawdziwa śmietana i jajka od kur trzymanych na ściółce. Zauważyliśmy, że klienci szukają bardziej orzeźwiających smaków niż tylko czekolada czy ciastka czekoladowe, aby osłodzić sobie życie – więcej owoców, lekkich kremów, ciast czy tart bez dodatku cukru i laktozy. Uważnie obserwujemy potrzeby naszych klientów i odpowiednio kształtujemy nasz wybór deserów, ciast i ciastek, wprowadzając specjalne i słodkie nowości każdej wiosny i jesieni – reklamuje rozmówca „Kuriera Wileńskiego”.
Jak mówi, czekolada, zwłaszcza ciemna, jest bardzo pożyteczna w umiarkowanych ilościach. Bogata w przeciwutleniacze czekolada stymuluje również produkcję serotoniny i endorfin w mózgu, co może poprawić nastrój i zmniejszyć poziom stresu. Kakao zawiera również magnez, żelazo i inne ważne minerały.
Ważne jest jednak, aby jeść czekoladę z umiarem. Chociaż ma ona korzystne właściwości, czekolada jest też bogata w kalorie, cukier i tłuszcz, zwłaszcza czekolada mleczna i biała. Zaleca się spożywanie ciemnej czekolady zawierającej co najmniej 70 proc. kakao, ponieważ zawiera ona mniej cukru i więcej korzystnych elementów.
– Dobra czekolada ma kilka kluczowych cech. Po pierwsze, należy zwrócić uwagę na składniki. Wysokiej jakości czekolada będzie zawierać wysoki procent kakao, np. co najmniej 70 proc. w ciemnej czekoladzie. Dobra czekolada powinna zawierać minimalną liczbę składników: masę kakaową, masło kakaowe i cukier, bez sztucznych dodatków. Prawdziwa czekolada jest wytwarzana z masła kakaowego, a nie z substytutów tłuszczu. Wygląd i konsystencja są również ważnymi wyznacznikami jakości. Dobra czekolada ma gładką i błyszczącą powierzchnię. Jeśli czekolada jest matowa lub poplamiona, może to wskazywać na niską jakość lub niewłaściwe przechowywanie. Kiedy łamiesz tabliczkę czekolady, powinna ona łamać się czysto i chrupko, bez kruszenia się. Jest to oznaka wysokiej jakości czekolady. Zapach to kolejny ważny aspekt. Dobra czekolada ma bogaty, intensywny zapach kakao – tumaczy specjalista.
– Na Litwie ludzie naprawdę lubią czekoladę, jest ona popularna wśród osób w każdym wieku i jest prawdopodobne, że spożycie czekolady wzrośnie nie tylko w Dniu Czekolady. Czekolada jest często spożywana przy różnych okazjach: jako codzienny deser, jako prezent podczas wakacji i na specjalne okazje, takie jak urodziny, Boże Narodzenie czy Wielkanoc. Oprócz szerokiej gamy różnych rodzajów czekolady można także kupić pyszne ciasta, ciastka i ciasteczka o smaku czekoladowym, które są doceniane przez naszych klientów, a my staramy się wprowadzać nowe kombinacje smakowe w każdym sezonie – wymienia ekspert sieci IKI.
Konsumujemy kilogramami
Średnie światowe spożycie czekolady wynosi szacunkowo 0,9 kg na mieszkańca rocznie. Kraje europejskie wykazują znacznie wyższe średnie. Największymi konsumentami czekolady na świecie są Niemcy, których konsumpcja per capita wynosi 11 kg rocznie. Na drugim miejscu znajduje się Szwajcaria z 9,7 kg na mieszkańca, a następnie… Estonia z 8,8 kg. Średnie spożycie czekolady na mieszkańca w Europie szacuje się na 5 kg.
– Kiedy pracujesz z czekoladą, każdy dzień jest jak dzień czekolady. Na Litwie ten dzień jest obchodzony z różnymi promocjami, w sklepach nie tylko tego dnia, ale także każdego dnia, można znaleźć ogromny asortyment czekolady i deserów czekoladowych: miłośnicy czekolady będą mogli świętować tę okazję, kupując czekoladki w ekskluzywnych smakach, pyszne ciasto czekoladowe. Ten dzień to świetna okazja, aby skosztować pysznej czekolady i dowiedzieć się więcej o jej produkcji i historii, a także spróbować nowych smaków i połączeń. Do tego właśnie zachęcamy! – zaprasza Thierry Lauvray.
Czytaj więcej: Pokonać nałóg jedzenia
Ziarna kakaowca znane były 1000 lat przed naszą erą na obszarze Ameryki Południowej. Długo czekolada musiała czekać na swój pochód po Europie! Do Europy ziarno kakaowca zawędrowało za sprawą włoskiego żeglarza Krzysztofa Kolumba, ale dopiero hiszpański konkwistador Hernán Cortés, znany jako zdobywca Meksyku, w 1528 r. zdobył przepis na napój wykonany z kruszonych ziaren kakaowca z przyprawami.
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 26 (76) 06-19/07/2024