Więcej

    Kaplice wileńskie. Barokowa kapliczka w archaicznym zakątku Wilna

    Kapliczka Suzina mieści się na skwerze przy ul. Trockiej, w pobliżu kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i klasztoru Franciszkanów.

    Czytaj również...

    W połowie stycznia dobiegł końca pierwszy etap renowacji kapliczki. W kolejnych etapach prace konserwatorsko-restauratorskie zostaną przeprowadzone także w podziemiach XVIII-wiecznej budowli.

    — Trzeba tylko pozyskać środki na ten cel — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” franciszkanin br. Marek Dettlaff.

    Skrupulatna praca

    Podczas prac renowacyjnych natrafiono na freski, zdobiące wnętrze kapliczki.

    — Przede wszystkim staraliśmy się, by renowacja nie zagroziła autentyczności malowideł ściennych. Pierwszy etap prac polegał na odsłonięciu fresków. Była to praca niezwykle skrupulatna i czasochłonna. Odsłanialiśmy je skalpelem centymetr po centymetrze, igłami robiliśmy iniekcje w miejscach, gdzie tynk się osypywał, w ten sposób wzmacnialiśmy najstarszą warstwę malowideł — opowiada konserwatorka zabytków Rasa Kaukutė.

    Prace zostały przeprowadzone dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP i Instytutu Polonika.

    Trzy warstwy fresków

    Konserwatorzy odkryli trzy warstwy fresków zdobiących wnętrze kapliczki. Malowidła pochodzą z początku XIX w., z połowy XVIII w. oraz z początku XVIII w. Przy wejściu po lewej stronie przedstawiona jest wieczerza, w środku kapliczki — anioły, trzymające narzędzia męki pańskiej i arma Chrysti, na sklepieniach widnieją atrybuty symbolizujące pięć ran Chrystusa oraz św. Weronikę. Mieści się też kompozycja przedstawiająca św. Magdalenę i apostoła Piotra, obok klucze i kogut.

    — Tradycyjnie uważano, że byli tu pochowani męczennicy franciszkańscy, którzy przynieśli chrześcijaństwo na Litwę. Kapliczka była używana jako grzebalna — opowiada br. Marek Dettlaff.

    Architektura barokowa

    Barokową kapliczkę na obrzeżach dawnego cmentarza wzniósł Michał Suzin.

    „Na obszernym cmentarzu kościelnym, tuż przy ulicy Trockiej wzniósł w 1708 r. Michał Suzin kapliczkę — kostnicę ku uczczeniu ludności, wyrżniętej w kościele przez kozaków w 1655 r. Kapliczka ta w kształcie maleńkiego kościółka w planie swym oparta jest na krzyżu łacińskim, ramiona którego stanowią trzy półkoliste apsydy w charakterze barokowym o ciężkich profilach gzymsowych i dość bogatym szczycie, i należy do typowych przykładów architektury barokowej. Po konfiskacie kościoła pozostawała w zaniedbaniu, chyląc się ku ruinie, lecz w 1904 roku została odrestaurowana. Na cmentarzu kościelnym odbywały się w 1862 roku tłumne demonstracje polityczne, co też spowodowało zemstę Murawjowa (…)” — pisał w 1923 r. prof. Uniwersytetu Stefana Batorego Juliusz Kłos.

    Kościół franciszkanów „na Piaskach” powraca do dawnej świetności
    | Fot. Marian Paluszkiewicz

    Kościół na Piaskach

    W styczniu ub. roku zaprezentowano odrestaurowane sklepienia w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Prace restauratorskie trwały w kościele blisko dekadę. Unikatowe freski odrestaurowano na koszt Rządu RP w ramach programu „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”. Prace wykonało kilka ekip litewskich konserwatorów. Kościół franciszkanów „na Piaskach” powoli, ale systematycznie powraca do dawnej świetności. Jest to jeden z najstarszych budynków Wilna — już w połowie XIV w., jeszcze przed chrztem Litwy, stał tu murowany kościółek. Gdy kładziono fundamenty obecnej świątyni odkryto starsze od kościółka ślady pochówków.

    „Są to groby z końca XIII i początku XIV w. Sądzi się, że przed powstaniem murowanego kościoła znajdował się tu cmentarz, na którym zmarłych grzebano w obrządku chrześcijańskim. Było to więc jedno z najstarszych miejsc kultu chrześcijańskiego w Wilnie” — pisze prof. Tomas Venclova. Obok kościoła znajduje się klasztor franciszkański. Jest to najstarszy klasztor na Litwie, budowę którego rozpoczęto w 1334 r., jeszcze w czasach Giedymina.

    W 1932 r. między kaplicą i kościołem wilnianie postawili pomnik Józefa Montwiłła
    | Fot. Marian Paluszkiewicz

    Pomnik wileńskiego filantropa

    W 1932 r. między kaplicą i kościołem wilnianie postawili pomnik Józefa Montwiłła, wileńskiego filantropa, burmistrza i działacza społecznego.

    Od 1885 r. Montwiłł był dyrektorem Banku Ziemskiego, zasłynął jako filantrop — organizował m.in. bezpłatne obiady dla ubogich, otwierał szkoły rzemieślnicze. Zbudował w Wilnie pięć kolonii domów mieszkalnych — najbardziej znana jest kolonia przy placu Łukiskim.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Pomnik dłuta Bolesława Bałzukiewicza nieprzypadkowo stanął w tym archaicznym zakątku Wilna. W opuszczonej bibliotece klasztornej Józef Montwiłł urządzał m.in. obiady dla najbiedniejszych mieszkańców Wilna.

    „Razem z bratem Stanisławem założył »Stowarzyszenie im. Stanisława i Józefa Montwiłłów«, mające służyć pomocą dla organizacji społecznych i charytatywnych. Mieszkając w Wilnie, bankowiec własnym kosztem wyremontował budynek klasztoru franciszkańskiego przy ulicy Trockiej i ulokował tam ponad 20 organizacji społecznych, w tej liczbie opieki nad dziećmi. Zdarzało się, że do finansowanych przez towarzystwo obiadów siadało około 400 osób. W tymże budynku znajdował się internat dla chłopców, którzy kształcili się na organistów. W budynku pofranciszkańskim urządzono także warsztaty ślusarski, stolarski, introligatorski dla chłopców. Na parterze znajdowała się szkoła muzyczna i szkoła rysunkowa, w której uczył się Bolesław Bałzukiewicz, przyszły utalentowany rzeźbiarz. W budynku mieścił się również dom noclegowy. Dzięki staraniom Montwiłła w Druskienikach i Landwarowie uruchomiono letnie obozy odpoczynku dla dzieci, zaś na wileńskim przedmieściu Kominy znalazła siedzibę ochronka dla dzieci — »Dom Sierot św. Wincentego à Paolo«” — pisze w książce „Dawne Wilno w tyglu kultur” dr Józef Szostakowski.

    Czytaj więcej: Montwiłł – bankier, który chętnie się dzielił

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Historyczne odkrycie: odnaleziono strój akademicki Piotra Skargi

    XVI-wieczne eksponaty znajdowały się w zbiorach Litewskiego Muzeum Narodowego Sztuki oraz Litewskiego Muzeum Narodowego. Liczące ponad 400 lat relikty ostatni raz były prezentowane w 1936 r. Wkrótce po tym przedmioty te zniknęły w magazynach. Sensacyjne wyniki badań Przedstawiła je dr Miglė...

    Wielki powrót Kabaretonu StuDnia

    „Zapraszamy do udziału nie tylko maturzystów, ale wszystkich, komu nie jest obce poczucie humoru i kto chce się podzielić nim z całą Wileńszczyzną” – zapowiadają organizatorzy przedsięwzięcia. Kategorie konkursowe Uczestnicy tegorocznej, 7. edycji Kabaretonu StuDnia wystąpią w dwóch kategoriach – Szkolnej...

    Litwa wśród państw z najniższym poziomem korupcji

    Litwa w porównaniu z ubiegłą edycją wypadła lepiej o dwa punkty. – Te wyniki świadczą o tym, że utrzymujemy stabilną pozycję wśród jednej piątej państw z najniższym indeksem korupcji. Wyniki jednak trzeba oceniać ostrożnie, ponieważ jedno ze źródeł, na podstawie...

    Kaplice wileńskie. Wyrazy ludzkiej pobożności na Antokolu i Nowym Mieście

    Ks. prałat Wojciech Górlicki zauważa, że kapliczki przypominają ludziom o wierze. — Gdy podróżujemy po Litwie, widzimy, że przy drogach stoją różne przydrożne kapliczki — wyraz ludzkiej pobożności. Przypominały one ludziom o wierze, o Panu Bogu. Zgodnie ze starym zwyczajem...