Cały świat niedawno się ekscytował przyjściem na świat dziecka brytyjskiej pary książęcej, dodatkowo emocje podsycali bukmacherzy, obstawiając imiona dla „royal baby”. Imię swego potomka książę William i Kate ogłosili niemal od razu: nazwano go George Alexander Louis. Z pewnością dla zwykłych śmiertelników przyjście na świat ich własnego dziecka jest wydarzeniem nie mniej emocjonującym, zaś nad wyborem imienia nierzadko się głowi rodzina bliższa i dalsza. Bo to przecież imię będzie niejako wizytówką człowieka, to imię podobno rzutuje na osobowość jego posiadacza…
Dziś na naszych łamach gości kierownik działu metrykacji cywilnej (urząd stanu cywilnego) administracji Samorządu rejonu solecznickiego Irena Smykowska, która opowiada o trendach i imionach, popularnych w rejonie solecznickim.
Jakie są tendencje w rejonie solecznickim w ostatnim okresie, jeżeli chodzi o przyrost ludności — są zwyżkowe czy raczej odwrotnie?
Jest to smutne, ale w przeciągu ostatnich 5 lat mamy stale więcej zarejestrowanych zgonów, aniżeli aktów urodzeń. Przykładowo w 2008 roku zarejestrowaliśmy 437 aktów urodzeń i 681 zgonów, w 2009 roku — odpowiednio 410 i 600, w 2010 r. — 374 i 635, w 2011 — 377 i 555, w 2012 — 394 i 484. Tak się składa, że w ciągu ostatnich 10 lat co roku na około 200 aktów zgonów jest więcej niż urodzeń, wyjątkiem jest tylko rok 2012.
Dobrą wiadomością jest to, że dzieci jednak przychodzą na świat. Jakie imiona nadawane dla noworodków są ostatnio najbardziej popularne?
Często spotykane imiona to Agnieszka, Kamila, Emilia, Patrycja, Dominika, Greta, Gabriela, Karolina, Weronika, Katarzyna, wśród imion dla chłopców dominują Dariusz i Dejwid — te imiona są w żółtej koszulce lidera, także często rodzice nadają imię Dominik, dość dużo jest Andrzejów. Także często rejestrujemy imiona Kamil, Tomasz, Karol. Wśród rodzin rosyjskich są popularne imiona Artiom, Maksim, Wadim.
Czy rodzice jakoś motywują wybór imienia?
Zazwyczaj rodzice wypełniają druczek, my zaś nie wtrącamy się.
Czy dużo jest polskich imion tradycyjnych, jak np. Zosia, Basia, Kasia, Jan, Michał czy Piotr? Jakie tradycyjne polskie imiona nadawane są obecnie?
Jeżeli chodzi o polskie tradycyjne imiona, niestety, jest ich bardzo mało. W ciągu ostatnich 5 lat mamy zaledwie 2 Piotrów, 2 Janów, jest 1 Feliks, tylko 1 Jadwiga, mamy 2 Barbary. Bardzo szkoda, bo minie jeszcze kilka lat i upaństwowione święto Jana będzie obchodzone bez Janów.
Jaki wpływ na nadawanie imion dla dzieci ma emigracja? Jak dużo rodzi się dzieci na emigracji u rodziców z rejonu solecznickiego?
Od 2008 roku poza granicami Litwy urodziło się 201 dzieci, zarejestrowanych w naszym wydziale metrykacji cywilnej (w 2008 r. — 45 dzieci, w 2009 — 43, w 2010 — 30, w 2011 — 44, w 2012 — 39). Jeżeli obaj rodzice pochodzą z Litwy, nadają dziecku imię „nasze” — na przykład Emilia, Kamila, Karol. Jeżeli jeden z rodziców jest obywatelem obcego państwa, to już ma wpływ na wybór obcobrzmiących imion.
Czy dają się zauważyć wpływy litewskie na wybór imienia dziecka?
Zdarza się, że rodzice Polacy nadają dzieciom imiona litewskie. To nie jest masowe zjawisko, ale się zdarza. Dodają litewskie końcówki do imion, np. proszą napisać Danielius zamiast Daniel. Brzmi to dziwnie, gdy przy polskim nazwisku, zakończonym na -ski lub -icz stoi litewskie imię z litewską końcówką. Rodzice motywują to tym, że mieszkają na Litwie i chcą zapewnić dzieciom lepszą przyszłość. Ale takich przypadków nie jest dużo. To są zazwyczaj rodzice, którzy mylą rubryki „narodowość” i „obywatel”.
Czy urzędnikom działu zdarzało się odradzać nadania jakiegoś imienia?
Pamiętam przypadek, gdy w 1992 r. rodzice dali dziecku na imię Rikardo. Odradzaliśmy wtedy, że koledzy będą się śmiali, ale nie udało się ich przekonać. Jak się okazało, w telewizji leciał wtedy serial meksykański czy brazylijski z bohaterem o takim imieniu. Po 3 miesiącach przyszedł ojciec, chcąc zmienić imię, ale wtedy jeszcze obowiązywała zasada, że na zmianę imienia czy nazwiska trzeba było czekać do osiągnięcia przez dziecko 18 lat.
Jakie najdziwniejsze imiona nadawano dzieciom?
Z rzadko spotykanych pojedynczych imion rejestrowaliśmy takie imiona jak Tano, Nazar, Damir, Kajus, Juna, Miszel czy Kleopatra.
Czy da się prześledzić jakaś tendencja, moda w nadawaniu imion dla dzieci w ciągu ostatnich 20 lat?
Zauważyłam, że przed 20 laty popularnym imieniem było — Marta, Edgar czy Artur, wtedy wpłynął na wybór imienia popularny rosyjski film „Długa droga przez wydmy”. Ale 20 lat temu było też więcej imion tradycyjnych — były Marie, Danuty, Reginy, Ireny, Julie, popularnym imieniem był Paweł, Tadeusz. Teraz te imiona są bardzo rzadko nadawane.
A jeżeli rodzice postanowią zmienić imię lub nazwisko dla dziecka?
Obydwoje rodzice muszą złożyć stosowne podanie z uzasadnieniem swej prośby, zaś Ministerstwo Sprawiedliwości przyjmuje decyzję. Ale praktycznie zdarza się to bardzo rzadko. Najczęściej z prośbą o zmianę imienia zwracają się18-latkowie.
Czy zwracają się ludzie z prośbą o napisanie imion i nazwisk w ich oryginalnym brzmieniu?
Tak, często ludzie o to proszą, pytają, ale od razu ich uprzedzam, że możemy pisać imiona i nazwiska tylko zgodnie z gramatyką litewską. Proszą na przykład o pisanie podwojonych spółgłosek — nie Ana tylko Anna, proszą o zachowanie literki „w”, także polskich dwuznaków, ale niestety. Tyle czasu już minęło (pracuję tu od 1994 roku), odkąd Litwa z Polską poruszały temat polskiej pisowni imion i nazwisk i nic w tej sprawie od tamtego czasu nie ruszyło.
Dziękuję za rozmowę.