— Po wprowadzeniu przez Litwę euro większość litów wróciła do Banku Litwy. Tam zostały one przeliczone, sprawdzone i zniszczone. Jeśli nadal posiadacie lub znaleźliście lita, to nie ma problemu. Bank Litwy wymienia na euro banknoty lita wszystkich emisji wprowadzonych do obiegu od 1993 r., w tym banknoty lita ze stemplem emisji z 1991 r. Można je wymieniać w kasach Banku Litwy bezterminowo po stałym kursie wymiany — 1 EUR = 3,4528 LTL — mówi w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” Ramunė Juzėnienė, kierowniczka Wydziału Ekspertyz i Techniki Departamentu Gotówki Banku Litwy.
Do strefy euro obecnie należy 20 z 27 państw UE. 1 stycznia 2023 r. do strefy euro dołączyła Chorwacja. We wszystkich trzech krajach bałtyckich oficjalną walutą jest euro. Estonia weszła do strefy euro 1 stycznia 2011 r., Łotwa 1 stycznia 2014 r., a Litwa 1 stycznia 2015 r.
Lity zachowują sobie jako pamiątkę
— Do 31 marca 2024 r. do Banku Litwy powróciło prawie 5,5 mld litów. Ludzie często zachowują lita na pamiątkę. Niektórzy przechowują określony nominał lita, niektórzy przechowują banknoty i monety wszystkich nominałów. Zazwyczaj ludzie znajdują lity ukryte w starych książkach. Zdarzają się również przypadki, gdy ludzie dziedziczą nieruchomości po swoich dziadkach lub rodzicach, rozpoczynają remonty i znajdują lity ukryte we framugach drzwi, starych meblach lub innych tajnych miejscach. Zdarzają się nawet przypadki znalezienia litów w spalonych piecach — opowiada Ramunė Juzėnienė.
Bezterminowa wymiana
Na rewersie swoich monet euro Litwa umieściła Pogoń — państwowe godło przedstawiające rycerza na koniu. Symbol ten jest obecny na monetach litewskich od XIV w., a za herb po raz pierwszy uznano go w 1366 r.
Rewers zaprojektował rzeźbiarz Antanas Žukauskas. Wybijanie monet rozpoczęto w Mennicy Litewskiej po tym, gdy w lipcu 2014 r. Rada UE podjęła decyzję o przyjęciu Litwy do strefy euro.
— Bank Litwy wymienia lity na euro bezpłatnie i bezterminowo. Ostatnio kwoty litów przywiezionych do wymiany nie były duże i wahały się od kilkudziesięciu do kilku tysięcy litów. Wartość niewymienionych litów pozostających w obiegu wynosi 121 mln euro —podkreśla Ramunė Juzėnienė.
Czytaj więcej: Moneta kolekcjonerska na pamiątkę członkostwa Litwy w NATO i UE
Zniszczone banknoty euro też nadają się do wymiany
Bank Litwy wymienia nie tylko lity, ale także podarte, spalone lub w inny sposób uszkodzone banknoty euro. Przyjmowane są wszystkie zniszczone pieniądze.
— Jeżeli ktoś ma podarte, popisane, zalane czymś lub w jakiś inny sposób zniszczone euro, powinien przyjść do kasy Banku Litwy. Jeżeli pieniądze są poważnie uszkodzone, tak, że nawet nie widać o jakim nominale są kupiury, to osoba przynosząca je do banku musi wypełnić niosek o przeprowadzenie ekspertyzy. Składa się go w banku tego samego dnia, a następnie eksperci określają, ile i jakiego rodzaju banknotów przyniosła dana osoba. Jeżeli doszło do jakiegoś nieszczęścia, na przykład pieniądze zostały opalone, czy czymś zalane i są ze sobą posklejane, to nie trzeba ich rozdzielać samodzielnie, tylko przynieść je w takim stanie, w jakim się znajdują — wyjaśnia przedstawicielka banku.
Dodaje, że jeśli pieniądze są w słoiku, należy przynieść z całym słoikiem lub całym pudełkiem, aby zminimalizować dotykanie i uszkadzanie pieniędzy. Eksperci mają więcej narzędzi do ich identyfikacji.
Czytaj więcej: Za rok pożegnamy się z 1- i 2-eurocentówkami