Właściciele gruntów, którzy planują sprzedaż, darowiznę lub budowę na swoich działkach, stają przed kwestią pomiarów katastralnych. Pomagają one uniknąć później sporów z sąsiadami i instytucjami.
Stereotyp — czym jest pomiar katastralny?
Powszechnie panuje błędne przekonanie, że podczas pomiarów katastralnych działek można zmieniać lub korygować granice działek. Jednak w rzeczywistości ich celem jest przywrócenie wcześniej ustalonych granic i oznaczenie ich znakami granicznymi oraz obliczenie powierzchni działki, ustalenie innych danych katastralnych.
„Pomiary katastralne nie zmieniają granic działek — są one wykonywane zgodnie z dokumentem planowania przestrzennego, w którym zaprojektowano granice działki, przy użyciu precyzyjnych narzędzi pomiarowych. Chociaż właściciele gruntów nie mają obowiązku korygowania granic działki, jest to ważny krok w celu uniknięcia sporów i zapewnienia sprawnego zarządzania nieruchomością” — zauważa Jurgita Macinkevičienė, kierowniczka działu koordynacji działalności katastru nieruchomości NŽT.
Źle wyznaczone granice działki — co robić?
Według danych NŽT spory dotyczące granic działek są częstym zjawiskiem — zwłaszcza gdy okazuje się, że część faktycznie użytkowanej ziemi zajmują sąsiedzi lub gdy dawno temu postawione ogrodzenia nie znajdują się w miejscu, w którym są prawnie zarejestrowane granice. W takich przypadkach spory rozstrzyga sąd na podstawie dokumentów i opinii ekspertów.
Osoby dokonują pomiarów katastralnych działek: przed sprzedażą lub darowizną działki, planując budowę lub przebudowę, legalizując budynki, w przypadku sporów z sąsiadami lub gdy znaki graniczne zostały zniszczone.
Ponadto przepisy prawne przewidują obowiązkowe przypadki, w których konieczne jest wykonanie pomiarów katastralnych działek. Tzn. przy podziale lub łączeniu działek, tworzeniu działek państwowych, przenoszeniu prywatnych działek znajdujących się na terenie miast, gdy granice nie są określone w państwowym systemie współrzędnych, a także w przypadku zmiany przeznaczenia gruntu — wzniesienia lub rozbiórki budynku, budowy drogi itp.
Co potrzebne przed pomiarem działki?
Do wykonania pomiarów katastralnych niezbędne są następujące dokumenty: dotyczące działki (w tym protokół o oznaczeniu granic itp.), wyciąg z rejestru nieruchomości, plany sąsiednich działek i tak dalej.
W sprawie przywrócenia granic do geodety zwraca się sam właściciel działki lub osoba przez niego upoważniona. Między geodetą a właścicielem podpisywana jest umowa. Akty prawne regulują mechanizm korygowania błędów popełnionych podczas wykonywania pomiarów katastralnych działek. Jeśli zostanie stwierdzone, że błędy zostały popełnione z winy urzędników państwowych, ich korektę inicjuje NŽT.
Pomiary katastralne są ważnym krokiem w celu uniknięcia sporów, a nawet strat finansowych w przyszłości. NŽT zachęca do wcześniejszego zadbania o dokumenty dotyczące swojej działki.