Światło ma wpływ na nasz nastrój
Zmniejszona ilość światła dziennego jesienią i zimą wpływa bezpośrednio na rytmy biologiczne człowieka. Ma to związek z gospodarką hormonalną. Organizm czegoś produkuje mniej, a czegoś więcej.
„Jesienią i zimą naturalnie zmniejsza się ilość światła, co ma bezpośredni wpływ na nasze rytmy biologiczne. Organizm zaczyna produkować mniej serotoniny, która jest związana z dobrym samopoczuciem, a więcej melatoniny — hormonu snu. Z tego powodu niektórzy ludzie czują się smutniejsi, mniej zmotywowani, mają mniej energii” — mówi Ugnė Lindžiūtė, lekarz psychoterapeutka.
Dodatkowo spada aktywność fizyczna i społeczna, co może prowadzić do pogorszenia równowagi emocjonalnej.
Według ekspertki sezonowe obniżenie nastroju pojawia się stopniowo. Objawia się to m.in. trudnością z porannym wstawaniem, brakiem motywacji do wyjścia czy potrzebą większej ilości odpoczynku.
„W zimnych porach roku normalne jest odczuwanie nieco mniej energii i entuzjazmu. (…) Natura uspokaja się, przechodzi w fazę odpoczynku, a my jesteśmy częścią natury — więc odczuwamy większą potrzebę spokoju, domu, mniejszego ruchu na zewnątrz, większej samoanalizy” — podkreśla Ugnė Lindžiūtė.
Jak rozpoznać objawy depresji?
Choć wahania nastroju mogą być sezonowe i łagodne, czasami przybierają formę depresji sezonowej. W takich przypadkach niezbędna jest pomoc specjalisty.
„Bardzo ważne jest, aby odróżnić, czy jest to po prostu normalna sezonowa zmiana nastroju, czy też dana osoba doświadcza już stanu depresyjnego — kiedy człowiek jest przygnębiony prawie codziennie przez co najmniej dwa tygodnie, znacznie spada jego motywacja i produktywność, osoba nie czerpie przyjemności z czynności, które wcześniej lubiła, czuje się ciągle zmęczona (…). Jeśli objawy są silne i wpływają na codzienne funkcjonowanie, warto zgłosić się do lekarza” — wyjaśnia psychoterapeutka.
Jednym z podstawowych sposobów przeciwdziałania spadkowi nastroju jest codzienna aktywność fizyczna i przebywanie na świeżym powietrzu.
„Jedną z najważniejszych rzeczy jest ruch i aktywność fizyczna. Nawet krótki, codzienny spacer trwający 20-30 minut, zwłaszcza rano, pomaga aktywować komórki wrażliwe na światło znajdujące się w siatkówce oka (…). Kiedy się ruszamy, organizm wytwarza endorfiny, które dają nam poczucie radości” — wskazuje Ugnė Lindžiūtė.
Pozytywny wpływ mają również kontakty społeczne oraz proste rytuały, takie jak czytanie czy picie ulubionej kawy.
Co jesienią musimy organizmowi dostarczyć?
W okresie jesienno-zimowym warto szczególnie zadbać o jakość diety i dostarczenie organizmowi niezbędnych składników.
„Odżywianie ma bezpośredni wpływ na nastrój, ponieważ od niego zależy synteza neuroprzekaźników. Jesienią i zimą szczególnie ważne jest dostarczanie organizmowi wystarczającej ilości witaminy D, magnezu, kwasów tłuszczowych omega-3 i witamin z grupy B” — zaznacza specjalistka.
Najważniejsze, zdaniem Ugnė Lindžiūtė, to nie lekceważyć objawów i szukać rozwiązań, zanim sytuacja się pogorszy.
„Najważniejsze to nie zamykać się w sobie, nie ignorować złego samopoczucia i szukać rozwiązań. Wyjść na zewnątrz, więcej się ruszać, zadbać o spożycie niezbędnych witamin i mikroelementów, a jeśli objawy nie ustępują, zwrócić się o pomoc” — podsumowuje psychoterapeutka.