Papież pozostawił wyraźne wytyczne dotyczące swojego pochówku. Grób w bazylice Matki Bożej Większej, za figurą Królowej Pokoju, miał przygotowany już od ponad roku. To miejsce często odwiedzał — zarówno przed ważnymi wydarzeniami pontyfikatu, jak i przed każdą podróżą apostolską.
Franciszek w ogłoszonym w listopadzie zeszłego roku dokumencie uprościł rytuał papieskiego pochówku. Nowe obrzędy mają uwydatnić, że jest to pogrzeb pasterza i ucznia Chrystusa, a nie władcy — jak wyjaśnia się w Watykanie.
Nowe zasady pogrzebu, które sam Franciszek ogłosił w 2023 r., obejmują m.in. uproszczenie obrzędów, brak wystawienia ciała na katafalku, zamknięcie w dwóch trumnach (cynkowej i drewnianej) i jedno czuwanie żałobne. Chciał być pochowany „z godnością, ale jak każdy chrześcijanin”.
Czytaj więcej: Papież Franciszek wzywa do braterstwa
Głos ubogich i wykluczonych
Franciszek był papieżem, który jako pierwszy jezuita i pierwszy latynoamerykański biskup Rzymu przyjął imię św. Franciszka z Asyżu — znaku ubóstwa, pokoju i miłości do stworzenia. Pontyfikat Bergoglia był naznaczony reformą i otwarciem — zarówno instytucjonalnym, jak i duchowym. Szczególny nacisk kładł na troskę o ludzi marginalizowanych i ubogich.
Przesłaniem przewodnim jego pontyfikatu było wezwanie do „Kościoła otwartych drzwi” — bliskiego ludziom, mniej instytucjonalnego, bardziej wsłuchanego w świat. Znaczącym wydarzeniem tego nurtu był trzyletni synod o synodalności (2021-2023), który Franciszek nazwał „wydarzeniem łaski, procesem uzdrowienia”. Po raz pierwszy w historii Kościoła na forum synodu głos mieli świeccy — zarówno mężczyźni, jak i kobiety.
„Synod daje nam szansę stania się Kościołem słuchania (…) Kościołem bez murów, w którym każdy może czuć się przyjęty” — mówił Franciszek.
Pielgrzymka na Litwę. Odwiedził hospicjum i spotkał się z prezydent
Jednym z ważnych momentów pontyfikatu była dwudniowa pielgrzymka na Litwę we wrześniu 2018 r. W czasie wizyty Franciszek wielokrotnie odnosił się do trudnej historii tego kraju i jego. Mówił wtedy, że „Litwa, która przeżyła tyle cierpień, może stać się światłem nadziei w walce z niesprawiedliwością”.
Pielgrzymka obejmowała m.in. spotkanie w kaplicy Ostrobramskiej, gdzie papież wskazywał na potrzebę „ugoszczenia różnic” oraz dialogu. Emocjonalnym punktem wizyty było odwiedzenie wileńskiego Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki, gdzie spotkał się z chorymi i błogosławił ich. Spotkał się też z ówczesną prezydent Litwy, Dalią Grybauskaitė.
Pomoc, jaką udzielił placówce, miała swój ciąg dalszy. W październiku 2024 r. już u schyłku życia Franciszek przekazał w darze dwa nowe samochody dla hospicjum.
„Dobro do nas przyszło wprost od papieża Franciszka. Dziękujemy” — mówiła siostra Michaela Rak, dyrektorka hospicjum.
Papież, który zrezygnował z tronu
W swojej ostatniej książce „Następca” Franciszek pisał, że nie chce być pochowany jak władca. Chciał, by pogrzeb był „z godnością, ale jak każdego chrześcijanina”, bez rozbudowanych ceremonii.
„Nie trzeba zmieniać Kościoła, ale trzeba coś zmienić w Kościele” — podkreślał w Watykanie.
„Jego zaangażowanie na rzecz pokoju i współczucia było inspiracją dla milionów ludzi” — napisał sekretarz generalny NATO Mark Rutte.
„Papież Franciszek był człowiekiem bezgranicznego współczucia” — podkreślił prezydent Izraela Jicchak Herzog.