Strona głównaHistoria
Kategoria: Historia
Zakończenie II wojny światowej: bardziej dzień pamięci niż święto
Oficjalnie II wojna światowa zakończyła się 2 września 1945 r. kapitulacją Japonii. W Europie wojna zakończyła się kilka miesięcy wcześniej. 8 maja o godzinie 22:30...
Józef Zawadzki – wileński drukarz i wydawca
– Drukarnia przy ul. św. Jana 4 została założona przez jezuitów w XVI stuleciu. W 1803 r., gdy do Wilna przybył Józef Zawadzki, znajdował...
Odnowiony pomnik Polakom Zesłańcom
– O godz. 13:30 w kościele Odnalezienia Krzyża Świętego zostanie odprawiona msza w intencji wileńskich sybiraków. Po mszy nastąpi odsłonięcie i poświęcenie odnowionego krzyża oraz krótki...
Wybrano rozwiązanie połowiczne… 10 kwietnia – 500. rocznica hołdu pruskiego
Jarosław Tomczyk: W powszechnej świadomości społecznej złożenie przez Albrechta Hohenzollerna hołdu lennego królowi Zygmuntowi I Staremu na krakowskim Rynku 10 kwietnia 1525 r. kończy...
Pierwsza poetycka jaskółka. 40 lat temu ukazała się antologia „Sponad Wilii cichych fal”
– Trudno to sobie uzmysłowić, ale od ukazania się tomiku poetyckiego „Sponad Wilii cichych fal” mija już okrągłych lat 40. Wtedy ta „pierwsza jaskółka”...
Ultimatum 1938 roku: więcej szacunku i wzajemnego zrozumienia
Polska i Litwa ze względu na konflikt o Wilno przez prawie cały okres między dwiema wojnami światowymi były w stanie wojny. Sytuację udało się...
Podziemia katedry nadal kryją tajemnice. Gdzie został pochowany władca dawnej Litwy?
W kryptach katedry wileńskiej znaleziono dotychczas szczątki ok. 800 osób. Z propozycją odnalezienia i zidentyfikowania szczątków Witolda Wielkiego wystąpiła sejmowa Komisja ds. Walk o...
Biuletyn „Szlakiem Narbutta”. „Dzieło z roku 1863 nie umarło”
Leszek Wątróbski: Romku, zacznijmy naszą rozmowę od kilku słów nt. historii…Romuald Sadowski: Biuletyn „Szlakiem Narbutta” wydawany był w czasach II wojny światowej przez por. Jana...
„Polonizator”, „bieło-Polak”, „lituanizator”. Niejednoznaczna postać abp. Jałbrzykowskiego
Romuald Jałbrzykowski, arcybiskup metropolita wileński w latach 1926–1955, to postać wyjątkowo barwna i trudna do jednoznacznego ocenienia. Pikanterii dodaje fakt, że jego krewny, ks....
„Tnie na łbie włosy, zakłada siodło”. Emancypacja kobiet na Litwie miała przeciwników, ale udała się
Święto to wywodzi się z ruchów emancypacyjnych kobiet na początku XX w. W 1910 r. na konferencji w Kopenhadze socjalistki podjęły decyzję o jego...
Katyń: 85 lat od decyzji. Sowieci kłamali aż do 1990 r. „Chatyń, nie Katyń”
Decyzja i jej konsekwencjeW dniu 5 marca 1940 r. Biuro Polityczne partii sterującej Związkiem Sowieckim podjęło decyzję o rozstrzelaniu znajdujących się w sowieckich obozach jenieckich...
W Wilnie zostanie oddany hołd Żołnierzom Wyklętym
— Ta walka o wolność była bardzo podobna u Polaków i Litwinów. Należy też podkreślić, że po 1945 r. była to walka wspólna. Był to...
Kaplice wileńskie. Pojawiła się szansa na odbudowę religijnego symbolu Śnipiszek
Akcję zainicjował ks. proboszcz parafii św. Rafała Mirosław Grabowski.— Pomysł powstał już dawno. Zawsze inspirowały mnie widoki kościoła z kapliczką w tle na litografiach...
Kaplice wileńskie. Wyrazy ludzkiej pobożności na Antokolu i Nowym Mieście
Ks. prałat Wojciech Górlicki zauważa, że kapliczki przypominają ludziom o wierze.— Gdy podróżujemy po Litwie, widzimy, że przy drogach stoją różne przydrożne kapliczki —...
80 lat temu Amerykanie bez mrugnięcia okiem oddali nas Stalinowi
Przed 80 laty, w dniach 4–11 lutego 1945 r., w Jałcie odbyła się konferencja z udziałem prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta, premiera Wielkiej Brytanii...
Dziedzictwo Komandora Antanasa Kaškelisa, pierwszego dowódcy Marynarki Wojennej Litwy
Leszek Wątróbski: Jak doszło do zainteresowania postacią komandora? Skąd wyszła ta inicjatywa?Wiesław Wierzchoś: Pierwszą informację w tej sprawie dostałem z Warszawy, z Ambasady Republiki...
Place Wilna. Historia wileńskich placów splata się z burzliwą historią miasta
Plac Jana Pawła IIW ub. r. na placu tym odbyła się wyjątkowa uroczystość poświęcenia odbudowanej kaplicy Pana Jezusa. Kaplica o wysokości 8,5 m stanęła na...
Place Wilna. Ziemie Izmaila i Tahatara oraz plac Niepodległości
Nazwę swą zawdzięcza wizycie Madeleine Albright (1937–2022). Sekretarz stanu USA odwiedziła Wilno w 1996 r. Z tej okazji skwer, na którym znajduje się jedna...
Polska cenniejsza niż życie. Z wizytą w Muzeum AK
Z dworca Kraków Główny to raptem 10 minut spaceru. U schyłku XIX w., tu, na jego zapleczu, znajdował się duży kompleks aprowizacyjny armii Austro-Węgier....
Place Wilna. Łukiszki – dawne wileńskie przedmieście
„Plac Marszałka Piłsudskiego (dawniej Łukiski) jeszcze w 1863 r. był zamiejskim pustkowiem, na którem w końcu dzisiejszej ulicy Ofiarnej, na zboczu wzgórza odbywały się...
Gdzie i co jedli, z kim żywot wiedli. Karty gastronomii dawnego Wilna
Ostatnio zwróciłam uwagę na nagrobek rodziny Pytlewiczów na cmentarzu Bernardyńskim w dzielnicy Zarzecze. Zupełnie przypadkowo i dzięki notatkom redaktora Jana Konrada Obsta (1876–1954), w...
Place Wilna: plac Vincasa Kudirki uratowany od cerkwi Romanowskiej
Dawniej był to plac Świętojerski, Elizy Orzeszkowej, Ivana Czerniachowskigo, Savivaldybės (Samorządu).Miejsce to otacza wiele znanych budynków przedwojennego Wilna.Naprzeciwko placu, po drugiej stronie alei Giedymina...
Smaki i zapachy dawnej kuchni, nie tylko u Tyszkiewiczów
Podczas ubiegłorocznej konferencji naukowej w pałacu Tyszkiewiczów w Połądze wygłosiłam referat o nawykach żywieniowych Tyszkiewiczów rezydujących w XIX w. na Litwie (opublikowany w: „Genealogija,...
Place na Starym Mieście: miejsce egzekucji i najbardziej harmonijny plac
Do początku XIX w. Plac Ratuszowy był głównym placem targowym — handlowano tu wszelakim towarem. Sklepiki, pawilony handlowe i magazyny, w których kupcy trzymali...
Plac Katedralny: dzieło przypadku i reprezentacyjne miejsce Wilna
W czasach pogańskich znajdowała się tu Dolina Świętoroga, o czym dziś przypomina ulica Šventaragio (w międzywojniu ulica Marii Magdaleny). Legenda głosi, że w dolinie...
Promocja biografii Mariana Jurczyka, szefa szczecińskiej „Solidarności”
Jej autorem jest dr Michał Siedziako, historyk i politolog, doktor nauk społecznych, adiunkt w Instytucie Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie Uniwersytetu Szczecińskiego, pracownik Oddziałowego...
Madera nie tylko śladami marszałka Piłsudskiego
Wulkan na Maderze uważa się za uśpiony, czyli mało prawdopodobne, by w najbliższym czasie mógł wybuchnąć, jak to było 6,5 tys. lat temu. Tropikalna...
„Dbanie o pamięć nie musi być rewizjonizmem”. Jak Wielkopolanie ratowali wileńską Rossę. Przez 18 lat!
„Okazywanie serca, dobrej woli, ukochanie tego pięknego kawałka ziemi i Litwinów, i Polaków kiedyś zaowocuje porządnymi, normalnymi stosunkami” — tak mówił 24 lata temu...
Wrześniowa Wszechnica Kościuszkowska: Tadeusz Kościuszko jako artysta
Człowiek ponadprzeciętnyJeśli spojrzymy na zwykłe życie Tadeusza Kościuszki, zauważymy, że był człowiekiem ponadprzeciętnym i wyjątkowym. Rysował, haftował, rzeźbił w drewnie, grał na fortepianie, a...
140. rocznica urodzin admirała, Polaka z wyboru: kim był Józef Unrug?
Specjalna wystawaWernisaż wystawy „Admirał Józef Unrug, dowódca i wychowawca” odbył się w centrum Szczecina, na placu Zgody (15 października 2024). Jego organizatorem było Oddziałowe...
Maria Kazimiera z Koplewskich Piłsudska – pierwsza Marszałkowa niepodległej Polski cz.2
Wandzia, córka Marii z jej pierwszego małżeństwa, zapowiadała się obiecująco. Nie dość, że urodziwa, miła w obejściu i rozmowie, miała zmysł artystyczny. Mimo że...
„Uciekali przed sowieckim rajem”. Konferencja na temat powojennej emigracji
Wielki exodus z krajów bałtyckich– Wspominamy dziś 80. rocznicę wielkiej fali wychodźstwa z krajów bałtyckich. W kontekście aktualnych wydarzeń, gdy nieopodal naszych granic trwa...
Maria Kazimiera z Koplewskich Piłsudska – pierwsza Marszałkowa niepodległej Polski cz.1
Nakładem wydawnictwa LTW ukazała się w Polsce książka zatytułowana „Piękna Pani. Biografia Marii z Koplewskich Piłsudskiej”. Jej autorem jest doktor historii Mariusz Kolmasiak, adiunkt...
Konspiratorka wileńska Danuta Janiczakówna
Urodziła się 7 czerwca 1925 r. w Krakowie. Dzieciństwo i wczesną młodość spędziła w Wilnie. Od kolebki dziecięcej wpojono jej miłość do ojczyzny.Tak wspominała:...
Dzieje Wilna w trzech tomach
Ponad 20 autorówNad najnowszą „Historią Wilna” pracowało ponad 20 badaczy z Litewskiego Instytutu Historycznego. Pisząc syntezę historii miasta, starali się oni nie tylko podsumować...
LGGiRTC potwierdziło odnalezienie szczątków ks. Michała Jastrzębskiego
Poszukiwania przywódcy wileńskich ewangelików reformowanych prowadziło Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy, a inicjatywa ich rozpoczęcia wyszła od Towarzystwa Historii i Kultury...
80. rocznica operacji „Market Garden” w Gryfinie (zachodniopomorskie)
„W naszej dwudniowej imprezie uczestniczyło setki dzieciaków ze swoimi rodzicami. My jako Towarzystwo Miłośników Ziemi Gryfińskiej, taki historyczny dwudniowy piknik i na taką skalę...
Tuskulany przygotowują się do uroczystości
Niewiele osób, które spacerują w parku położonym nad Wilią, niemal naprzeciw kościoła św. św. Piotra i Pawła, zdaje sobie sprawę z tego, jak tragiczne...
Maria Piłsudska – socjalistka znana z urody i siły przekonań
Było to wielkie wydarzenie z udziałem licznych przedstawicieli wojska i tłumów wilnian. Nie było na nim Józefa Piłsudskiego. Naczelnik Państwa Polskiego nie stawił się...
Historyk: Opowiedzieć o Bitwie Warszawskiej bez Piłsudskiego jest bardzo trudno
15 sierpnia jest obchodzone Święto Wojska Polskiego, ustanowione ustawą Sejmu RP z 1992 r. dla uczczenia zwycięskiej Bitwy Warszawskiej, która jest również nazywana Cudem...