Noc sylwestrowa nie może obejść się bez ciepłych posiłków. Dania gorące to najważniejszy element każdej imprezy, szczególnie takiej jak zabawa sylwestrowa, ponieważ trwa całą noc, ludzie weselą się i chcą jeść. Muszą być co najmniej dwa, a nawet i trzy dania gorące.
Zabawa sylwestrowa to wyjątkowy wieczór, na który z niecierpliwością czeka się przez cały rok i chce się go powitać jak najlepiej. Wiele osób wierzy, że jak Nowy Rok spotkasz, tak cały rok przeżyjesz. Ci, co lubią huczne imprezy i nie lubią bałaganu w domu, wolą Nowy Rok powitać gdzieś w restauracji. Natomiast, większość osób decyduje się na Sylwestra w zaciszu własnego domu ze swymi najbliższymi przyjaciółmi i rodziną, gdyż jest to znacznie tańsza forma powitania Nowego Roku. Na gospodarzy zatem spada cała odpowiedzialność za przygotowanie jedzenia tak, aby potrawy sylwestrowe były smaczne, wykwintne, aby każdemu smakowały.
O tym, jak przygotować stół na Sylwestra, aby goście i sami gospodarze byli zadowoleni, sięgnęliśmy po porady Vytautasa VadeiŠy, szefa kuchni restauracji „Pan Tadeusz” w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. W swoim zawodzie pracuje on już ponad trzydzieści lat. Dlatego warto przysłuchać się i skorzystać z jego porad.
— Zanim gospodynie zaczną komponować własne menu sylwestrowe, powinny pamiętać, że zabawa sylwestrowa potrwa do samego rana, dlatego na ich uczcie nie może zabraknąć gorących potraw ani różnego rodzaju przekąsek. W czasie tego święta jest bardzo ważne, aby na stołach było wiele rodzajów napojów wyskokowych — mówi
Vytautas Vadeiša — Przed trzydziestoma laty stół sylwestrowy był tak samo bogaty jak dzisiaj. Mimo tego, że różnego rodzaju kiełbas, wędlin, a także napojów alkoholowych było bardzo trudno dostać. Ludzie godzinami stali na mrozie, żeby kupić potrawy świąteczne.
Jak mówi szef kuchni — stoły gospodarzy w każdym domu były bardzo podobne, gdyż wtedy nie było takiej różnorodności potraw, jaką mamy teraz: — Na gorąco były najczęściej podawane kotlety po kijowsku, wtedy to był największy smakołyk. Lubiane były także i inne potrawy z kurczaka, gdyż trudno było go kupić, może dlatego był taki popularny. Zdarzało się nawet, że były kanapki z kawioru czarnego lub czerwonego, ale na to luksusowe danie niewielu mogło sobie pozwolić. Na stole noworocznym nigdy nie mogło zabraknąć mandarynek, greckich orzechów i białej sałatki — tak pozostało do dni dzisiejszych.
Tak jak i dzisiaj, tak samo i przed trzydziestoma, dwudziestoma laty ludzie na Sylwestra starali się stół nakryć jak można bogaciej. Jednym udawało się mieć go bardzo bogatym, innym mniej, a niektórzy siadali przy lampce wina z kanapką. Podobnie tak jest i dzisiaj.
Vytautas Vadeiša zaznaczył, że dawniej ludzie dłużej szykowali się do świąt, więcej czasu na to poświęcali, ponieważ w sklepach było pusto i trzeba było poszukać i nabiegać się, żeby coś kupić. Ale na stołach nigdy nie brakowało mięsnych potraw, w tamte czasy gospodynie były bardzo pomysłowe. Gorące danie zazwyczaj podawano z kurczaka, ponieważ wtedy był bardzo modny. Sałatki u wszystkich były podobne, ponieważ kobiety recepty przekazywały z ust w usta. W tamte czasy już były sałatki z krabów, tylko że to nie były paluszki krabowe, jakie mamy dzisiaj, ale mięso krabowe. Stół zazwyczaj był nakrywany białym obrusem, stawiano na nim świece i każda gospodyni domu starała się upiększyć swój stół. Oczywiście, dekoracje nie były takie jakie mamy obecnie. Gospodynie z ogórków robiły różyczki, z cebuli — lilie. Dekoracje były o wiele prostsze, ale stoły wyglądały świątecznie i pięknie. Obecnie upiększenia na stół są inne, jest ich o wiele więcej, można je nawet kupić w sklepie. Alkohol, szampan, cukierki i tort były zawsze obecne na każdym noworocznym stole.
— Obecnie każda pani domu ma swój styl i sama decyduje, jak ma wyglądać jej przyjęcie i co będzie na jej stole. Ale pamiętajmy, że powinno na nim być jak najwięcej rodzajów potraw, wtedy będzie wyglądał bogaciej i piękniej. I wtedy na pewno każdy znajdzie coś, co mu będzie smakowało — mówił kucharz.
Na początku idealnie będą prezentowały się przystawki w postaci półmisków, różnego rodzaju wędliny.
Od szynki przez balerony, boczek, polędwice aż po pieczony schab czy wędzone kiełbasy, salami. Na stołach pojawią się z pewnością kabanosy, które są idealną przekąską, gdy dodamy do nich chrzan. Oprócz różnego rodzaju serów żółtych na przyjęcia idealnie pasują sery miękkie. Dużą popularnością cieszą się sery z przerostem błękitnej pleśni, więc podczas sylwestrowej imprezy dobrze będą prezentowały się na desce serów do lampki wina, twierdzi szef. Noc sylwestrowa nie może obejść się bez ciepłych posiłków. Dania gorące to najważniejszy element każdej imprezy, szczególnie takiej jak zabawa sylwestrowa, ponieważ trwa całą noc, ludzie weselą się i chcą jeść. Muszą być co najmniej dwa, a nawet trzy dania gorące. Może być to zapieczona wieprzowina, cielęcina, nadziewany królik z warzywami, nadziewany indyk lub jakaś egzotyczna potrawa. Należy pamiętać także o tym, aby przygotowywać potrawy nie tylko z mięsa, bo w towarzystwie mogą być wegetarianie lub osoby, które po prostu nie lubią go. Drugie gorące danie może być z ryby — na przykład nadziewany łosoś, ryba w cieście, pieczony karp. Najlepiej jest przygotować jedno gorące danie mięsne, a drugie z ryb, wtedy każdy gość będzie syty i zadowolony. Najpierw należy podać jedno danie, po kilku godzinach — następne.
Szef kuchni twierdzi, że oprócz dań gorących na stole nie powinno zabraknąć różnorodnych sałatek. Doskonale sprawdzają się różnego rodzaju lekkostrawne sałatki. Obecnie mamy duży ich wybór — mogą to być sałatki z różnych warzyw, albo sałatki warzywno-owocowe, z różnymi dodatkami, kto co woli i jaką ma wyobraźnię. Można komponować różne składniki, jak kto chce. Dzisiaj nie ma żadnych zasad, co z czym smakuje i co z czym należy podawać. Oczywiście biała sałatka jest obecna na każdym świątecznym stole. Podczas trwania zabawy na stole nie może także zabraknąć drobnych przekąsek w postaci np. koreczków z wędliny, śledzi, marynowanych ogórków, grzybków, oliwek, słonych ciastek. Te przekąski są bardzo lubiane i popularne.
— Bardzo ważne jest nie zapomnieć o słodkim stole — na nim powinny być owoce — mandarynki są najważniejsze, następnie ananas, pomarańcze, kiwi. Z każdym rokiem są coraz modniejsze owoce egzotyczne. Kiedyś banany były mile widziane, teraz powoli ustępują. Coraz rzadziej można je spotkać na noworocznym stole. Na przyjęciu sylwestrowym muszą obowiązkowo być ciepłe napoje w postaci kawy i herbaty, gdyż jest to pora zimowa i czasami chce się zagrzać, a herbata bardzo temu sprzyja. Mimo cukierków i różnego rodzaju ciast, tort powinien być obowiązkowo. Można na nim postawić specjalne fajerwerki, zgasić światło i zapalić je dokładnie o dwunastej. 15 lat temu był zwyczaj, że każda gospodyni powinna była upiec tort. Dzisiaj zazwyczaj jest on kupowany, a niektórzy zamawiają specjalnie na tę okazję — mówi Vytautas Vadeiša.
Menu sylwestrowe nie może obejść się bez różnego rodzaju alkoholi, zaznaczył szef, gdyż jest to święto wesołe i najczęściej ludzie pozwalają sobie „na małe co nieco”. Dobry szampan to obowiązkowy element noworocznego toastu, natomiast podczas trwania wieczoru można serwować kolorowe drinki, które nie tylko wyśmienicie smakują, a także fantastycznie wyglądają, co jeszcze bardziej wzbogaci stół. Bardzo popularne są także poncze, które orzeźwiają i są doskonałe w smaku. Natomiast, jeśli razem bawią się także dzieci, warto pomyśleć o gorącej czekoladzie bądź aromatycznych herbatkach, można także nakryć im osobny stół. Menu powinno być trochę inne, ponieważ ostre potrawy dzieciom podawać nie wolno. Na stole powinny znajdować się przekąski, sałatki z owoców i oczywiście słodycze.
— Tak naprawdę nie ma tradycyjnych dań noworocznych. Stół zależy od tego, kto co lubi. Seniorzy wybierają zazwyczaj stół klasyczny. Lubią potrawy sprawdzone, o których wiedzą, że im smakują, wolą świętować tradycyjnie. Zazwyczaj robią taką ilość potraw, że jeszcze wystarczy na kilka dni do przodu. Zauważyłem, że Polacy najwięcej uwagi poświęcają gorącym daniom. Przygotowują po kilka dań gorących, za to mniej mają przekąsek i sałatek. Natomiast młodzież lubi eksperymentować, lubi nowinki. Na ich stole można spotkać np. sushi, a nawet jakąś pizzę w postaci gwiazdy. Czasami wybierają tematy noworoczne, wtedy stół powinien być chiński, włoski lub jeszcze jakiś — powiedział Vytautas.
Szef kuchni wspomina o nietradycyjnych potrawach noworocznych. Są ludzie, którzy lubią naprawdę coś nadzwyczajnego, lubią zaimponować nie tylko innym, ale i sobie. Zdarzało się, że na stole świątecznym znajdowała się w całości zapiekana sarna lub dzik. Ludzie mają bardzo nietradycyjne pomysły, recepty, które są realizowane. Ale to nie jest tak, że właśnie wszyscy tak robią. Niektórym stół noworoczny robi sklep.
— Obecnie ludzie są zabiegani, zapracowani i nie każdy może sobie pozwolić na spędzenie kilku dni w kuchni. Przygotowanie samemu święta to prawdziwy luksus, na który nie każdy może sobie pozwolić. Nie tylko ze względu na pieniądze, ale i czas, którego ciągle nam brakuje. Niektórzy dzień przed świętami jadą z listą do sklepu, kupują wszystko gotowe i już mają stół nakryty. Są tacy, którzy Nowy Rok spotykają w domu, ale całą żywność zamawiają w restauracji i też już mają nakryty stół — mówił kucharz.
Szef kuchni uważa, że największa satysfakcja jest z tego, co sam zrobisz, czym możesz pochwalić się. Ale czy należy samemu zrobić wszystko, czy kupić — zależy od każdego osobiście. Tak samo jak decyzja, jakie wybrać menu sylwestrowe. Zależy to od indywidualnych upodobań każdego człowieka. Powyżej wymienione pomysły to tylko przykładowe potrawy sylwestrowe i każdy z nas przy odrobinie wyobraźni i dobrej woli stworzy wyśmienite menu sylwestrowe, które będzie doskonale smakować i wystarczy na całą noc.