Ostatnia renowacja odbyła się w 1999 r. Od tego czasu generalnego remontu nie przeprowadzano.
— Wizualnie elewacja Ratusza prezentuje się w miarę dobrze. W ub. roku przed szczytem NATO gmach został podreperowany i podmalowany, ale od dawna wymaga gruntownego remontu. W ramach prac zostanie odnowiona fasada, pomieszczenia piwniczne, okna, drzwi, posadzka, marmurowe schody, kolumny. Prace remontowe będą prowadzone zarówno wewnątrz jaki i na zewnątrz budynku — komentuje „Kurierowi Wileńskiemu” Perlis Vaisieta, kierownik placówki.
Zakres prac rozszerzono o wymianę systemów inżynieryjnych. Obecnie rynny mają zbyt małą średnicę, system odprowadzanie wody deszczowej jest niedostatecznie uszczelniony, dlatego tynk elewacji często bywa wilgotny. Wilgoć niekorzystnie wpływa na stan konstrukcji oraz detali architektonicznych.
Czytaj więcej: Kraszewski po litewsku. Prezentacja książki „Litwa: starożytne dzieje” w Dniu Odrodzenia Prasy
Prace remontowe ruszą w przyszłym roku
Zapowiadając renowację Ratusza, stołeczny mer zaznaczył, że jest to nie tylko reprezentacyjna budowla na mapie miasta, ale też ważny obiekt naszego dziedzictwa historycznego i kulturowego.
„Odbywają się tu oficjalne uroczystości państwowe, koncerty, wystawy, konferencje, wycieczki, zawierane są śluby cywilne. Już mamy pozwolenie na przeprowadzenie prac remontowych, niedługo zostanie ogłoszony konkurs na wyłonienie wykonawcy projektu. Szacujemy, że renowacja ruszy wiosną lub latem przyszłego roku. Ratusz to budowla zabytkowa, zachowane tutaj freski pochodzą z końca XVIII w. Dlatego prace konserwatorsko-restauracyjne będą prowadzone zgodnie ze wszystkimi obowiązującymi przepisami. Chcemy zachować ten wyjątkowy obiekt dla przyszłych pokoleń” — podkreślił Valdas Benkunskas.
Kompleksowy remont będzie przeprowadzany etapowo. W czasie trwania prac wewnątrz budynku, Ratusz prawdopodobnie wstrzyma swą działalność.
| Fot. vilniausrotuse.lt
Pierwotnie był to budynek gotycki
Pierwsza źródłowa wzmianka o Ratuszu, który pierwotnie był siedzibą władz miejskich, pochodzi z 1432 r. Dwukondygnacyjny budynek w stylu dojrzałego klasycyzmu stoi pośrodku placu Ratuszowego przy ul. Didžioji 31(dawniej ul. Wielka). Ratusz założono w XIV w. na mocy przywileju, który wydał wielki książę litewski i król polski Władysław Jagiełło. W piwnicy znajdują się pomieszczenia datowane na czasy Jagiełły lub okres jeszcze wcześniejszy. Pierwotnie był to budynek gotycki. Do zespołu ratuszowego należały siedziby straży i wójtów, więzienie oraz dzierżawione sklepiki, obok zaś stały szubienica i pręgież — słup służący do wymierzania kar.
Przebudowano według projektu Gucewicza
Po pożarze w połowie XVIII w. budynek zrekonstruował Jan Krzysztof Glaubitz.
— Odbudowano wtedy ośmioboczną wieżę z zegarem, dzwonami i wiatrowskazem w kształcie Pogoni. Po pewnym czasie wieża runęła. W końcu XVIII w. Ratusz przebudowano w stylu klasycystycznym według projektu Wawrzyńca Gucewicza. Istniał też plan budowy wieży z posągiem króla Stanisław Augusta, który jednak nie został zrealizowany. W tym samym okresie, także według projektu Gucewicza, przebudowana została także Katedra wileńska, także w stylu klasycystycznym. W nowym Ratuszu urządzono pomieszczenia dla straży, wójta i gildii kupieckiej, ulokowały się tam również: skarbiec miejski, skarbiec kupiecki, więzienie i dziewięć sklepów — opowiada historyk Paweł Giedroyć. Najpiękniejszą częścią budowli jest potężny portyk z sześcioma kolumnami doryckimi i trójkątnym frontonem.
Czytaj więcej: Glaubitz, mistrz wileńskiego baroku
Premiera opery „Halka”
Sala Wielka w Ratuszu słynęła z dobrej akustyki. W czasach carskich organizowano w niej koncerty.
— W 1810 cały budynek oddano na potrzeby teatru, najpierw polskiego, potem rosyjskiego. W 1848 r. w Ratuszu odbyła się premiera „Halki” Stanisława Moniuszki, który sam dyrygował orkiestrą — kontynuuje historyk.
Budynek odrestaurowano w latach 1936-1939 według projektu Stanisława Narębskiego. W 1941 r. urządzono w nim muzeum sztuki.
| Fot. ELTA, Dainius Labutis
Dostojni goście
W 2001 r. Ratusz ponownie znalazł się w gestii miasta. Z portyku Ratusza mieszkańców Wilna witali dostojni goście — w 2002 r. prezydent USA George W. Bush i królowa brytyjska Elżbieta (2006). Tego lata w Ratuszu otwarto kawiarnię Krisroforas, a od października czynna tu będzie nowa restauracja z kuchnią europejską o tej samej nazwie.
Fronton Ratusza zdobi herb miejski Wilna — św. Krzysztof niosący Dzieciątko Jezus.
Czytaj więcej: Koncert solidarnościowy w wileńskim ratuszu na rzecz ofiar wojny w Ukrainie
