22 stycznia br. słuchacze PUTW wzięli udział w uroczystości, która odbyła się w Ejszyszkach przy pomniku upamiętniającym wydarzenia 1863 r. Bo właśnie tu, na placu w Ejszyszkach, gromadzili się powstańcy pod dowództwem Ludwika Narbutta, jednego z głównych bohaterów powstania narodowego na Litwie, który swe młode życie poświęcił walce o wolność Ojczyzny.
26 kwietnia słuchacze PUTW odwiedzili Dubicze w rejonie orańskim. Na grobie Narbutta w Dubiczach uczestnicy wycieczki zapalili znicze i pomodlili się za dusze poległych powstańców.
Czytaj więcej: Odnowiono pomnik Ludwika Narbutta
5 maja słuchacze uniwersytetu wzięli udział w I Pikniku historycznym w hołdzie Ludwikowi Narbuttowi w 160. rocznicę jego śmierci, który odbył się w Koleśnikach w rejonie solecznickim.
Realizując projekt „Szlakiem Powstania Styczniowego” (partnerem którego jest Stowarzyszenie Odra-Niemen), finansowanego ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu „Polacy i Polonia za Granicą 2023”, członkowie Polskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Solecznikach 10 sierpnia udali się na wycieczkę w okolice Kiejdan do Podbrzezia (lit.Paberžė). Zwiedzili jedyne na Litwie muzeum powstania 1863 r., które znajduje się w odrestaurowanym dworku Szylingów. Przy muzeum spotkaliśmy się z założycielką i wieloletnią kustosz muzeum, Reginą Galvanauskienė.
Z jej ust seniorzy dowiedzieli się, że dwór Szylingów w 1863 r. był jednym z miejsc, gdzie idea powstańcza zrealizowała się najpełniej. Tu często omawiali organizację powstania ks. Antoni Mackiewicz i Stanisław Szyling. Właściciel dworu podbrzeskiego wspierał działanie księdza. 35-letni Antoni Mackiewicz był jednym z dowódców powstania, który utworzył grupę liczącą 250 powstańców, jedną z pierwszych w guberni kowieńskiej, i stawił się do otwartej walki z autokracją caratu. Pojmany przez Rosjan ks. Mackiewicz za udział w powstaniu został powieszony w Kownie 16 grudnia 1863 r. Stanisław Szyling w 1864 r. został zesłany na Syberię.

| Fot. archiwum PUTW w Solecznikach
Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę powstał pomysł założenia Muzeum Powstania 1863. W końcu 1993 r. bardzo skromne muzeum zostało otwarte, chociaż prawdziwy początek działalności nastąpił w 2010 r. W pięciu salach muzealnych znajdują się eksponaty okresu insurekcji styczniowej: broń, dokumenty powstańców, pamiątki po ks. A. Mackiewiczu oraz po o. Stanisławie Dobrowolskim. Ekspozycja obejmuje prace artystyczne litewskich malarzy odzwierciedlające walki powstańców. Obecnie w muzeum są organizowane plenery artystyczne, warsztaty historyczne dla młodzieży.
Uczestnicy wycieczki dowiedzieli się też o działalności o. Stanisława Dobrowolskiego (lit. Algirdas Mykolas Dobrovolskis), który za antysowiecką działalność po wyjściu z więzienia został skierowany do Podbrzezia (1966 r). I tu jego zachwycił nie tylko kościół, ale i dwór, który chciał odnowić. Ojciec Stanisław w okresie sowieckiej okupacji prowadził swoją walkę z komunistycznym reżimem o duchowe i narodowe wyzwolenie Litwy. Opiekował się też narkomanami, bezdomnymi i alkoholikami. Był on wielką osobowością. Ludzie przyjeżdżali do niego szukać rady, na rozmowy. Obecnie w Podbrzeziu jest muzeum poświęcone legendarnej postaci duchowej — o. Stanisławowi z zakonu kapucynów. Seniorzy odwiedzili też miejscowy kościół pw. Najświętszej Maryi Panny, w którym posługę kapłańską pełnił o. Stanisław. Są w nim przechowywane wyjątkowe zbiory dzieł sztuki kościelnej.
W miejscowości Świętobrość na mogile 75 powstańców z oddziału A. Mackiewicza seniorzy zapalili znicze i pomodlili się za dusze spoczywających. Dziękowali za to, że w pięknym okresie 160. rocznicy Powstania Styczniowego jest nam dane żyć i chodzić ścieżkami walk za wolność.
Czytaj więcej: Seniorzy szlakiem powstania styczniowego [Z GALERIĄ]
Dalsza trasa prowadziła do Kiejdan. Tam seniorzy odwiedzili kalwiński kościół, w którym przechowywane są trumny z ciałami najważniejszych przedstawicieli rodziny Radziwiłłów. Przeszli się uliczkami starego miasta. Podziwiali urokliwe, różnokolorowe kamieniczki. Zjedli pyszny obiad w restauracji „Smilga”. W drodze powrotnej słuchacze PUTW zwiedzili Bazylikę Wniebowzięcia NMP w Krakinowie (lit. Krekenava).

| Fot. archiwum PUTW w Solecznikach
Do domu wszyscy seniorzy wrócili zadowoleni i pełni wrażeń.
Serdeczne podziękowania kierujemy do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Stowarzyszenia Odra-Niemen za sfinansowanie wycieczki. Jesteśmy też wdzięczni przewodniczce Annie Sipowicz, która towarzyszyła nam w czasie wycieczki.
Zwieńczeniem tego projektu będzie złożenie hołdu młodym powstańcom poległym w Puszczy Rudnickiej, Wilnie i w lasach koło Nowych Święcian.
Jadwiga Sinkiewicz
Prezes PUTW w Solecznikach