Więcej

    Kategoria: Historia

    Historia daleka i bliska: Uzbekistan–Litwa

    Polskie dzieci rozmaitymi drogami trafiały podczas II wojny światowej do Uzbekistanu. Większość przybyła wraz z obywatelami II RP deportowanymi na północ ZSRS, którzy zmierzali...

    Nadmorskie miasto, które zmieniło geopolityczną orientację Litwy

    Z okazji stulecia przyłączenia Kłajpedy do Litwy Sejm Litwy ogłosił rok 2023 Rokiem Kraju Kłajpedzkiego. „Przed 100 laty Kłajpeda i cały kraj zostały przyłączone...

    Powstaną filmy o powstaniu styczniowym na Litwie i Łotwie

    W ubiegłym tygodniu ekipa, która realizuje film, odwiedziła Wileńszczyznę.— W 2023 r. przypada 160. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Był to niezwykle wielki akt odwagi...

    Powstańcza opowieść przedszkolaka. 79.rocznica Powstania Warszawskiego

    Życie czasem samo przynosi niespodziewane opowieści. Dzięki uprzejmości Muzeum Powstania Warszawskiego udało nam się umówić na rozmowę z jednym z ostatnich żyjących powstańców, prof....

    Niemcy chcieli wywieźć 10 proc. mieszkańców Litwy na roboty przymusowe

    Żądania okupantówW czasie II wojny światowej praca przymusowa w Niemczech była jednym z głównych zagrożeń dla ludności terytoriów podbitych przez III Rzeszę. Wywózki do...

    „Jurand”. Ostatnia bitwa cz. 2

    Po śmierci por. „Juranda” pod Krawczunami, która nastąpiła 13 lipca 1944 r. we wczesnych godzinach rannych, „poharatana” bitwą z Niemcami 1. Brygada, już pod...

    „Jurand”. Ostatnia bitwa cz. 1

    Porucznik Czesław Grombczewski „Jurand” urodził się w 1911 r. w Nowym Dworze k. Pułtuska w rodzinie wydziedziczonej z majątku za udział w powstaniu styczniowym....

    Marek Jedynak: „Kolejne pokolenia rodzin pomordowanych oczekują na prawdę o obławie augustowskiej”

    Ilona Lewandowska: W połowie lipca obchodzimy kolejną rocznicę obławy augustowskiej. Na czym polega wyjątkowość tej zbrodni?Marek Jedynak: Dwa miesiące po zakończeniu II wojny światowej...

    Koronacja Mendoga — krok ku europeizacji Litwy

    Liczba źródeł historycznych o panowaniu Mendoga jest bardzo ograniczona. Po raz pierwszy pojawia się w roku 1219, kiedy jako jeden z 21 książąt litewskich...

    Budowniczy kamienic i pałaców

    Historyczka architektury z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie, prof. Nijolė Lukšionytĕ-Tolvaišienĕ, w swoim opracowaniu o architektach wileńskich wskazuje, że brakuje bliższych danych o Cyprianie...

    Bohater Estonii, przyjaciel Polski

    Gdy jako 18-letni kadet Johan Laidoner przekraczał progi Wileńskiej Szkoły Junkrów Piechoty – budynku, który wówczas mieścił najstarszą, obok moskiewskiej, szkołę junkierską w Imperium...

    W Wilnie upamiętniono Jędrzeja Śniadeckiego

    Brakowało tablicy pamiątkowejTablica pamiątkowa powstała z inicjatywy i zaangażowania Litewskiego Towarzystwa Chemików Litwy. „Bardzo brakowało takiej tablicy w Wilnie. Chciałam upamiętnić postać wielkiego uczonego,...

    Architekt, który został „kataryniarzem” — Apolinary Mikulski

    O Apolinarym Mikulskim, o którym już dzisiaj w Wilnie nikt, z wyjątkiem nielicznych historyków architektury, nie pamięta, brak bliższych informacji biograficznych, szczególnie co do...

    Największa deportacja z terytorium Litwy odbyła się w 1948 roku

    Patrząc na dzień 23 maja w kalendarium litewskiej Wikipedii, zobaczymy taki wpis: „W 1953 r. w ciągu 48 godzin na Litwie zatrzymano i deportowano...

    Alianci, kierując się własnym interesem, przyzwolili na bezkarność

    Jest Pan antyfeministą?Nie, przeciwnie. Jestem współcześnie urodzonym człowiekiem, który uważa, że kobiety powinny mieć dokładnie takie same prawa jak mężczyźni, a inna sytuacja w...

    „Operacja polska”, czyli zbrodnia zapomniana

    Podczas lektury Pana najnowszej książki „Ludzie Kremla nad Wisłą. Ideowcy czy zdrajcy?” wręcz wstrząsnął mną rozdział poświęcony „Operacji polskiej”, którą Stalin zlecił w roku...

    Nie można patrzeć na ZSRS jak na monolit

    Czy za czasów sowieckich karierę mogło zapewnić tylko członkostwo w partii?Odpowiedź brzmi: nie. Oczywiście, przynależność do partii była ważnym elementem „windy społecznej”. Niemniej możliwości...

    Gorzki smak wolności

    Jednocześnie miało dojść do ujawnienia się administracji cywilnej Delegatury Rządu RP na Kraj. Miała ona występować wobec Armii Czerwonej jako przedstawicielstwo władz polskich z...

    Wątki wileńskie w obrazie Matejki

    Konstytucja 3 maja faktycznie funkcjonowała trochę ponad rok. Jej uchwalenie przez Sejm spowodowało niezadowolenie części magnatów. 14 maja 1792 r. w niedużym mieście Targowica,...

    Architekt gubernatora „Wieszatiela”

    Ten rosyjski architekt i inżynier, radca stanu, budował cerkwie głównie na Litwie i Łotwie. Działalność Mikołaja Czagina, naczelnego architekta miasta i guberni wileńskiej, w...

    Wokół nas morze ognia!

    Wystawa dotyczy historii, która wydarzyła się właśnie tutaj, w Warszawie, na Muranowie, w miejscu, gdzie aktualnie stoi Muzeum „Polin” – mówi Marta Dziewulska, rzeczniczka...

    Jesteśmy kustoszami tej pamięci. 80. rocznica powstania w getcie warszawskim

    Mieszkańcy getta ukryli się w bunkrach i kryjówkach. Żydowscy powstańcy zaatakowali Niemców przy użyciu broni palnej, koktajli Mołotowa oraz granatów ręcznych. Dwa niemieckie pojazdy...

    Tadeusz Rejtan, poseł, który fatalnego veto użył na ocalenie czci ojczyzny

    „Są postacie w historii, które się w pamięci i wyobraźni ludzkiej połączyły z głośnymi, smutnej lub chwalebnej treści wypadkami, że pozostawiają w cieniu poza...

    13 kwietnia… Pamiętamy o ofiarach zbrodni katyńskiej. Uczymy młode pokolenie miłości do ojczyzny

    We wrześniu 2010 r. odwiedził Pan Katyń razem z młodzieżą, w ramach wyjazdu edukacyjnego Instytutu Pamięci Narodowej. Był to niewątpliwie szczególny moment na taką...

    Waldemar Szełkowski: „Historyk nie może przestać przypominać o Katyniu”

    Między Chatyniem a Katyniem— Pamiętam moją dyskusję z nauczycielką na temat Katynia jeszcze w szkole. Był chyba 1987 r., już nieco lżej, ale jednak...

    W strasznym miejscu, jakim był KL Stutthof, najważniejsze było pogodzenie więźniów z Panem Bogiem

    Przez Stutthof, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny utworzony na anektowanych terenach Wolnego Miasta Gdańska, w miejscowości Sztutowo, przeszło ok. 110 tys. więźniów z 28 krajów....

    Wielkanoc za żelazną kurtyną

    Na walkę z religią w ZSRS przeznaczano ogromne sumy pieniędzy i angażowano w nią rzesze ludzi. Cerkwie zamykano, święta obrzydzano, a duchownych oskarżano o...

    Janina Fieldorf – orędowniczka swojego męża

    Janina Fieldorfowa, z domu Kobylińska, urodziła się 17 sierpnia 1898 r. w Wilnie jako córka Jana i Marii z Iwaszkiewiczów. W 1907 r. rozpoczęła...

    80 lat od Akcji pod Arsenałem

    Warszawskie obchody rocznicyW Warszawie została uczczona 80. rocznica Akcji pod Arsenałem. Harcerze i kombatanci złożyli wieńce na Grobie Nieznanego Żołnierza oraz przed pomnikiem w miejscu wydarzeń....

    Zdewastowanie Kalwarii Wileńskiej — efekt antyreligijnej nagonki rozpoczętej przez władze sowieckie

    Walka z religiąBył to efekt antyreligijnej nagonki rozpoczętej przez władze sowieckie. W 1929 r. z polecenia Stalina rozpoczęto walkę z religią poprzez utworzenie organizacji propagującej ateizm — Związku Wojujących...

    Architekt „zaszczycony monarszym zadowoleniem”

    Dr Jerzy Remer pisał: „Gorliwi zwolennicy Targowicy, w tym biskup Ignacy Massalski, opuszczają stolicę litewską, lecz już 14 czerwca 1793 r. wkroczą do Wilna...

    Polska. Od zawsze po stronie wolności

    Świat nie znał przecież polskiej historii, nie wiedział, że wolność i doświadczenie wspólnoty są wartościami dla Polaków najważniejszymi. Że wobec bezprzykładnej zbrodniczej agresji na...

    Gromy nad „kataryniarzami”

    Wraz z rozbiorami Rzeczypospolitej dla Wilna nadeszła czarna noc moskiewskiej niewoli. Szczególnie ciężkie represje nastąpiły po zdławieniu powstania styczniowego. Michaił Murawjow, carski gubernator w...

    Najstarsze kościoły wileńskie

    Do dziś nie ukazała się żadna publikacja chronologicznie omawiająca dzieje Wilna od czasów zamierzchłych do teraźniejszości.– Gdyby ktoś zechciał przeczytać historię Wilna od Giedymina...

    Razem ze śmiercią Stalina rozpoczęła się liberalizacja reżimu

    Stalin zmarł 5 marca 1953 r. o godz. 21:50. Dyktator miał 75 lat. Mieszkańców ZSRS o śmierci poinformowano dnia następnego o godz. 6:00 poprzez...

    Tomasz Bożerocki: „Wolę używać terminu »niezłomni« niż »wyklęci«”

    Antoni Radczenko: 1 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Można założyć, że polska partyzantka antykomunistyczna rozpoczęła swą działalność 19 stycznia, kiedy została...

    Dama polskiej konspiracji: płk Lidia Lwow-Eberle

    Lidia Lwow urodziła się 14 listopada 1920 r. w Plosie, miejscowości położonej na północny wschód od Moskwy. Była córką Leona Lwowa, inżyniera agronoma, oraz...

    Wawrzyniec Gucewicz, budowniczy katedry i ratusza

    A miasto dzięki niemu – dwa najbardziej rozpoznawalne budynki i podmiejski pałac. Oto Wawrzyniec Gucewicz (1753–1798), druga postać omawiana w cyklu „Kuriera Wileńskiego” o...

    120 lat temu Wilno rozbłysło elektrycznym światłem

    Była to jedna z pierwszych i oczywiście bardzo nielicznych publicznych elektrowni na północno–wschodnich terenach dawnej Rzeczpospolitej, a zarazem jedna z najstarszych elektrowni w Europie...

    Polska w dwudziestoleciu była dla Łotwy gwarantem obrony przeciw Sowietom

    Po I wojnie światowej rozpadły się główne europejskie mocarstwa. W ich miejsce powstawały lub odradzały się nowe organizmy państwowe. Tak powstały m.in. Polska, Litwa...