Więcej

    Kategoria: Historia

    Kapitan „Kirkor”. Zygmunt Kearney (1908–1948) Cz.2

    W tym samym czasie aresztowany Stanisław Kuźma „Zani” podawał czekistom podobny rysopis swojego dowódcy: „»Kirkor«, około 40–42 lata, średniego wzrostu, szatyn, z siwizną, nosi...

    Historia, którą warto poznać. Śmierć Bolesława Kołyszki

    Plac Łukiski w Wilnie. 9 czerwca 1863 roku. Pośrodku placu od ponad miesiąca króluje szubienica, która złowieszczo rzuca cień na otoczenie. Pod szubienicą stoi...

    Historyk: „Polityczna mapa Europy została nakreślona po I wojnie światowej”

    28 lipca Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. Działania władz w Wiedniu spowodowały efekt domina. W ciągu kilku dni najpotężniejsze państwa ówczesnej Europy wypowiedziały sobie nawzajem...

    Powołanie i działalność Wileńskiego Okręgu ZWZ–AK do lipca 1944 roku

    Obaj bandyci wprowadzili okupacyjne reżymy na terytorium II RP, a NKWD i Gestapo rozpoczęły akcje niszczenia Narodu Polskiego. IV rozbiór Polski stał się faktem...

    Wileńskie elementy w Powstaniu Warszawskim

    Powstanie Warszawskie było jednym z najważniejszych wydarzeń II wojny światowej, które odbyły się na terenie okupowanej Polski. Powstanie trwało 63 dni i zakończyło się...

    Kapitan „Kirkor”. Zygmunt Kearney (1908–1948) cz.1

    Wnuk, oficer piechoty WP, w brygadzie „Szczerbca” służył w zwiadzie konnym. Aresztowany przez czekistów zmarł z wycieńczenia w łagrze. Swój pseudonim konspiracyjny i partyzancki...

    Akcja „Ostra Brama”. Stan wiedzy i postulaty badawcze

    Istotny postęp przyniosły późniejsze publikacje z lat dziewięćdziesiątych XX w., w tym monografia autorstwa Jarosława Wołkonowskiego Okręg Wileński Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej...

    Okręg Wileński Armii Krajowej 1944–1948

    17 lipca 1944 r. sowieci rozpoczęli „likwidację białopolskiego zgrupowania”. Z zastawionego kotła wydostali się nieliczni. Wielu z zatrzymanych w efekcie trafiło do tzw. „obozów internowania”...

    Historia Rzeczypospolitej Pawłowskiej opowiadana w byłej lodowni

    Na mapie zabytków przywracanych do życia w rejonie solecznickim pojawił się kolejny obiekt. Dawna lodownia, znajdująca się na terenie XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej Pawłowskiej, po renowacji...

    80. rocznica tragedii Glinciszek i Dubinek

    — Tragedia w Glinciszkach to temat trudny, jak wszystkie inne tematy, które wiążą się z II wojną światową. Trudny nie tylko dla potomków ofiar,...

    Litwa odnalazła miejsce pochówku Rudzińskiej-Arcimowicz, pionierki litewskiej egiptologii

    Docent Maria Rudzińska-Arcimowicz była jedyną kobietą w katedrze historii powszechnej Wydziału Nauk Humanitarnych Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. Swoją fascynację starożytnym Egiptem starała się...

    Jak odsłaniano pomnik Ludwika Narbutta w Dubiczach

    Był legendą już za życia. Obdarzony niesamowitą charyzmą i talentem dowódczym miesiącami dawał się we znaki carskim wojskom. Jego śmierć była skutkiem zdrady. Przeszło...

    Michał Kazimierz Pac — wyzwoliciel Wilna

    Nazwisko przedstawiciela wpływowego rodu magnackiego kojarzone jest przede wszystkim z kościołem św. św. Piotra i Pawła na wileńskim Antokolu.— Pac pomimo tego, że był...

    Starzyński – prezydent niezłomny

    Jarosław Tomczyk: Z czego zrodziła się u Pana niewątpliwa fascynacja Stefanem Starzyńskim?Grzegorz Piątek: Jestem warszawiakiem, a z wykształcenia architektem. W Warszawie zaś Starzyński jest...

    Burzliwe losy wileńskiej katedry

    — Taka decyzja ówczesnych władz w pewnym sensie uratowała katedrę przed dewastacją. W tym samym okresie inne wileńskie kościoły zamieniano na magazyny czy pracownie,...

    Pałace wileńskie: dawna siedziba biskupów w malowniczych Werkach

    — Pomimo że budynek pałacowy od kilku lat jest nieczynny, Werki odwiedza sporo turystów. Czeka tu na nich wiele atrakcji — mówi Jolanta Radžiūnienė,...

    Przed 15 laty odtworzono Celę Konrada

    Do grecko-katolickiej cerkwi Świętej Trójcy oraz dawnego klasztoru (ul. Aušros Vartų 7A) prowadzi falista brama klasztoru bazylianów. Jeden z najpiękniejszych zabytków wileńskiego baroku był...

    Pałace wileńskie: siedziba książąt Ogińskich

    Inicjatorem budowy klasycystycznego pałacu był książę Ignacy Ogiński (1698–1775). Autorem projektu prawdopodobnie był Tomasz Rusell. Architekt ten zaprojektował m.in. barokowy kościół w Szumsku.Przebudował dawny...

    Z końcem kolektywizacji Litwy przyszedł głód. Mija 77 lat od uchwały KC KPZS

    Ten los dotknął także wielu Polaków na Wileńszczyźnie, którzy byli szczególnie na kolektywizację oporni. Sowieci jednak opór bezwzględnie złamali. Według dzisiejszych szacunków na Sybir...

    80. rocznica bitwy o Monte Cassino: „Po tych makach” szedł też żołnierz wileński

    Bitwa o Monte Cassino, na Zachodzie nazywana Bitwą o Rzym, odbyła się w I poł. 1944 r. Przez historyków jest uznawana za jedną z...

    Pałace wileńskie: antokolska rezydencja wybitnego przedsiębiorcy i oświatowca

    Na początku ulicy Antokloskiej pod nr 2 znajduje się budynek przypominający pałac. Jest to zabytek architektury historyzmu. Obecnie mieści się tu Ambasada Wielkiej Brytanii.„Budowlę wzniósł...

    Temida podziemnego Wilna cz.2

    W mieście ostateczna decyzja o wykonaniu kary śmierci na skazanym przez Wojskowy Sąd Specjalny należała do komendanta okręgu. Natomiast wyroki ferowane przez sądy polowe...

    Pałac w Tuskulanach do dziś skrywa wiele tajemnic [Z GALERIĄ]

    Już w XVI w. król Zygmunt August zbudował tu dwór. Z czasem posiadłość na przedmieściach Wilna straciła status rezydencji królewskiej, a dobra przechodziły z...

    Świadoma polityka niszczenia zabytków w powojennym Wilnie

    Usuwanie gruzów z miasta trwało po zakończeniu wojny prawie dwa lata — do 1947 r.— Działania wojenne w Wilnie w lipcu 1944 r. spowodowały...

    Temida podziemnego Wilna cz.1

    W czasie okupacji Polski komendant okręgu Armii Krajowej pełnił na swoim terenie (zazwyczaj województwie) nie tylko najwyższą władzę wojskowa, ale w zakresie wymiaru sprawiedliwości...

    30-lecie traktatu polsko-litewskiego. Debata była burzliwa: „lepiej rękę uciąć”, ale i „wybierzmy Europę”

    Traktat o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy podpisano 26 kwietnia 1994 roku w Wilnie, czyli 30 lat temu. Do dziś bywa przywoływany, szczególnie ze...

    Pałace wileńskie: dworki szlacheckie i siedziby magnackie na brzegu Wilii

    „Cały ten świat Antokola już nie istnieje. Wojna, a potem powojenne budownictwo zniszczyły bezpowrotnie tak miłe sercu ciche domki wśród sadów i ogrodów. Wielopiętrowe...

    Historyk Raila: „Powstanie kościuszkowskie zachowało honor narodowy i ciągłość historyczną”

    W tym roku mija 230. rocznica insurekcji kościuszkowskiej, która była ostatnią próbą ratowania wspólnego państwa polsko-litewskiego. 24 marca 1794 r. w Krakowie został ogłoszony...

    Pałace wileńskie: dawna rezydencja ekscentrycznego miłośnika sztuki

    W 1778 r. wilnianin Wojnicki nabył tu murowany dom, który stał na posesji karmelitów. Na miejscu tego domu w 1839 r. Karol Gregutowicz zbudował...

    „Orkiestra rżnęła marsza…”

    W okresie międzywojennym w pułkach piechoty etatowe orkiestry istniały w organizacji pokojowej i wojennej łącznie z wozami taborowymi do wożenia instrumentów na front. W...

    Likwidacja szkół parafialnych w 1863 r. jako element rusyfikacji na Litwie

    22 stycznia 1863 r. w Królestwie Polskim wybucha powstanie, które w polskiej historiografii wejdzie pod nazwą powstania styczniowego, a w litewskiej — powstania 1863...

    Pałace wileńskie: rezydencja „bojownika, który pracę swą niósł najuboższym”

    Od 1885 r. Józef Montwiłł był dyrektorem Banku Ziemskiego w Wilnie, zasłynął jako filantrop — organizował m.in. bezpłatne obiady dla ubogich i szkoły rzemieślnicze....

    445 lat Uniwersytetu Wileńskiego. Ważna data dla jednej z najstarszych uczelni

    1 kwietnia 1579 r. król Polski i wielki książę litewski Stefan Batory wydał list przywilejowy w celu otwarcia Akademii Wileńskiej, a 30 października papież...

    Pałace wileńskie: zmienne losy niszczyły kolejne pałace Radziwiłłów

    W dawnym pałacu czynne muzeumW budynku pod nr 41 mieścił się dawniej pałac Radziwiłłów. Źródła historyczne podają, że w końcu XVI w. stały tu...

    Kościuszko – bohater wciąż potrzebny!

    Podejście nie jest długie, szczyt kopca wznosi się na wysokości nieco ponad 35,5 m, ale zbocza nachylone są pod sporym kątem, w okolicach 50...

    Motocykliści „Szczerbca”

    Kpt. Stanisław Truszkowski „Sztremer” swoje wrażenia z odprawy dowódców Okręgu Wileńskiego i Nowogródzkiego AK zorganizowanej we wsi Hermaniszki k. Werenowa w okolicach Grodna zawarł...

    „Niezrównany spiskowiec” Konstanty Kalinowski

    Konstanty Kalinowski po studiach prawniczych w Petersburgu rozpoczął działalność rewolucyjną na Grodnieńszczyźnie.— Przebrany za kupca wędrownego lub włóczęgę wędrował po wsiach, agitując chłopów do...

    Pałace wileńskie: Z byłym sztabem Samoobrony Wileńskiej związany zasłużony artysta

    — Od XVI w. zaułek Bernardyński był częścią traktu, łączącego kompleks zamkowy z bramą Bernardynów, umieszczoną w murach obronnych miasta. Niemal wszystkie budynki przy...

    Wierna służba ojczyźnie Wandy Pełczyńskiej

    Wanda Pełczyńska (1894–1976) z d. Filipkowska urodziła się w Puerto Rico. Tam przez krótki czas mieszkała jej rodzina. Pochodziła z patriotycznego domu. Ojciec Józef –...

    Śmierć św. Brunona: krok ku cywilizacji

    Powstałe w opactwie kwedlinburskim, w latach 1008–1030, Roczniki Kwedlinburskie posiadają taką wzmiankę: „Święty Brunon, drugiego imienia Bonifacy, arcybiskup i mnich w 11 roku swego wyświęcenia...