Więcej

    Kategoria: Historia

    Mieczysław Jackiewicz: „Z Lechem Wałęsą spacerkiem po Wilnie”

    11 czerwca 2000 r. na zaproszenie przewodniczącego litewskiego Sejmasu przyjechał do Wilna Lech Wałęsa na konferencję antykomunistyczną, która odbyła się w Sejmasie 12 czerwca....

    Wileński sylwester w okresie wojny, międzywojnia i okupacji sowieckiej

    — Dopiero w okresie międzywojennym świętowanie sylwestra w Wilnie wchodzi jako powszechna impreza. Pojawia się, nawet nie tradycja, a moda na sylwestra — mówi...

    Trudne świętowanie Bożego Narodzenia na Syberii

    Od wieków Syberia była miejscem opisywanym nie w ujęciu czysto geograficznym, ale jako obszar zsyłki. Była miejscem, gdzie tysiące rosyjskich poddanych i więźniów przeżywało...

    „Hena” z Antokolskiej. Henryk Trojanowski (1923–2006)

    Henryk Trojanowski urodził się 3 października 1923 r. w Wilnie w rodzinie związanej z tradycjami walki o niepodległość Polski. Był wnukiem powstańca styczniowego Justyna...

    Historia Sztandaru Dobroczynnego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów na Litwie

    Podczas pierwszego zebrania na prezesa tego związku wybrano p. Sieczyńskiego, a wiceprezesem został Stefan Matusewicz. Podczas narady zadecydowano o uporządkowaniu nagrobków i krzyży poległych...

    Historyk o rzezi kroskiej 1893 r.: „Rzeź w cudzysłowie”

    W drugiej połowie XIX w., po powstaniu styczniowym, władze carskie zaostrzyły represje względem Kościoła katolickiego. Szczególnie na celowniku władz carskich były klasztory. Ich zdaniem...

    Zaduszkowe protesty. Jak Litwini walczyli o niepodległość w ramach ZSRS

    2 listopada, z okazji święta religijnego, na cmentarzu w Kownie zebrała się duża grupa młodzieży (powyżej 100 osób), która skupiła się wokół pomnika żołnierzy...

    11 listopada: Dzień optymizmu dla Polski i Litwy

    W dniu 18 listopada 1918 r Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę nad wojskiem. Prawie 20 lat później ten dzień stał się Narodowym Świętem...

    „Kolej w Kraju Czarnego Smoka”. Szczecińska wystawa o Polonii w Harbinie

    Wystawę tworzy blisko 40 archiwalnych fotografii z zasobów Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, zbiorów własnych Stacji Muzeum oraz rodzinnych archiwów Jerzego Czajewskiego i Igora Strojeckiego....

    Anna Jagiellonka, czyli ostatnia z rodu

    Anna Jagiellonka przyszła na świat 18 października 1523 r. w Krakowie jako czwarte dziecko pary królewskiej: Bony Sforzy i Zygmunta I Starego. Na świecie...

    „Zdolny i lekkomyślny”. Wileńskie ślady wybitnego polskiego kompozytora

    W tym roku przypada 190. rocznica śmierci wybitnego polskiego kompozytora, dyplomaty, działacza politycznego, uczestnika powstania 1794 roku. Czytaj więcej: Książę Michał Kleofas Ogiński — wybitna...

    I wojna światowa: katastrofa humanitarna i możliwości polityczne

    19 września 1915 r., według starego porządku, czyli 2 października według nowego kalendarza, wojska kajzerowskie zajęły Wilno. Bolesny początek — I wojna światowa miała ogromny wpływ...

    Giedymin — władca postępowy

    28 września w Wilnie obchodzony jest dzień Giedymina — Wielkiego Księcia Litewskiego, założyciela miasta. Dynastia Giedyminowiczów (w tradycji polskiej Jagiellonów) uważana jest przez historyków...

    80. rocznica likwidacji getta wileńskiego: Holokaust to nie tylko liczby

    12 września odbyło się uroczyste otwarcie wystawy „Miasto żywych/Miasto umarłych” przygotowanej przez Muzeum Getta Warszawskiego. Wystawa składa się z 20 plansz, na których fotografie...

    Snucie historii alternatywnej nie jest tylko igraszką historyków 

    1 i 17 września 1939 r. to dwie kluczowe daty w XX-wiecznej historii Europy Środkowej. Atak Niemiec na Polskę, a później ZSRS na II...

    Litewscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata zyskują kolejne godne upamiętnienie

    Tauras Budzys z wykształcenia jest architektem. Przed pięcioma laty postanowił oznaczyć groby Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, którzy są pochowani na Litwie. Wraz z rzeźbiarzami...

    Pocztowa opowieść na 84. rocznicę wybuchu II wojny światowej

    Siedząc przed budynkiem Poczty Polskiej w Gdańsku, trudno nie popaść w zadumę. Pytania same cisną się do głowy: Co czuli? Czy się bali? Czego...

    Wspólnota pamięci opiera się na dialogu

    23 sierpnia obchodzimy Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ESPS) od kilku lat realizuje kampanię społeczno-edukacyjną pod hasłem „Pamiętaj....

    Ilu mieszkańców straciła Litwa podczas II wojny światowej?

    1 września Niemcy hitlerowskie zaatakowały II Rzeczpospolitą, rozpoczynając w ten sposób II wojnę światową. 17 września do ataku Niemiec dołączył Związek Sowiecki. — Kiedy rozpoczęła...

    Trzy dekady bez sowieckich sołdatów. „Zatwierdzenie litewskiej niepodległości”

    Po przywróceniu niepodległości przez Radę Najwyższą Litwy 11 marca 1990 r. strona litewska od samego początku twierdziła, że stacjonowanie sowieckich, a później rosyjskich wojsk...

    Dwukrotnie niszczony – kościół św. Anny w Warszawie

    Kościół dwukrotnie niszczony, przetrwał Budowę świątyni rozpoczęto po 1454 r. w stylu gotyckim. Fundatorką budowanej po pożarze w 1515 r. nowej świątyni była księżna Anna...

    Pakt Ribbentrop-Mołotow: Polska stała się pierwszą ofiarą tej zmowy

    Sojusz sowiecko-niemiecki oznaczał w praktyce IV rozbiór Polski. Wydarzenia te na zawsze pozostaną nie tylko symbolem pogardy wobec prawa międzynarodowego, ale przede wszystkim uosobieniem...

    „Grom” z Nowej Wilejki. Rotmistrz Władysław Kitowski (1912–1966)

    W II Rzeczypospolitej przeszedł wszystkie etapy kariery oficerskiej. W czasie najazdu armii III Rzeszy Niemieckiej i Związku Sowieckiego na Polskę walczył w Podlaskiej Brygadzie...

    Inżynier kolejnictwa i architekt miejski

    Był wnukiem weterana powstania listopadowego. Jego dziadek, Jakub Jasiński, został uhonorowany Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. W czasie antyrosyjskiego zrywu lat 1830–1831 jako lekarz...

    Historia daleka i bliska: Uzbekistan–Litwa

    Polskie dzieci rozmaitymi drogami trafiały podczas II wojny światowej do Uzbekistanu. Większość przybyła wraz z obywatelami II RP deportowanymi na północ ZSRS, którzy zmierzali...

    Nadmorskie miasto, które zmieniło geopolityczną orientację Litwy

    Z okazji stulecia przyłączenia Kłajpedy do Litwy Sejm Litwy ogłosił rok 2023 Rokiem Kraju Kłajpedzkiego. „Przed 100 laty Kłajpeda i cały kraj zostały przyłączone...

    Powstaną filmy o powstaniu styczniowym na Litwie i Łotwie

    W ubiegłym tygodniu ekipa, która realizuje film, odwiedziła Wileńszczyznę. — W 2023 r. przypada 160. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Był to niezwykle wielki akt odwagi...

    Powstańcza opowieść przedszkolaka. 79.rocznica Powstania Warszawskiego

    Życie czasem samo przynosi niespodziewane opowieści. Dzięki uprzejmości Muzeum Powstania Warszawskiego udało nam się umówić na rozmowę z jednym z ostatnich żyjących powstańców, prof....

    Niemcy chcieli wywieźć 10 proc. mieszkańców Litwy na roboty przymusowe

    Żądania okupantów W czasie II wojny światowej praca przymusowa w Niemczech była jednym z głównych zagrożeń dla ludności terytoriów podbitych przez III Rzeszę. Wywózki do...

    „Jurand”. Ostatnia bitwa cz. 2

    Po śmierci por. „Juranda” pod Krawczunami, która nastąpiła 13 lipca 1944 r. we wczesnych godzinach rannych, „poharatana” bitwą z Niemcami 1. Brygada, już pod...

    „Jurand”. Ostatnia bitwa cz. 1

    Porucznik Czesław Grombczewski „Jurand” urodził się w 1911 r. w Nowym Dworze k. Pułtuska w rodzinie wydziedziczonej z majątku za udział w powstaniu styczniowym....

    Marek Jedynak: „Kolejne pokolenia rodzin pomordowanych oczekują na prawdę o obławie augustowskiej”

    Ilona Lewandowska: W połowie lipca obchodzimy kolejną rocznicę obławy augustowskiej. Na czym polega wyjątkowość tej zbrodni? Marek Jedynak: Dwa miesiące po zakończeniu II wojny światowej...

    Koronacja Mendoga — krok ku europeizacji Litwy

    Liczba źródeł historycznych o panowaniu Mendoga jest bardzo ograniczona. Po raz pierwszy pojawia się w roku 1219, kiedy jako jeden z 21 książąt litewskich...

    Budowniczy kamienic i pałaców

    Historyczka architektury z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie, prof. Nijolė Lukšionytĕ-Tolvaišienĕ, w swoim opracowaniu o architektach wileńskich wskazuje, że brakuje bliższych danych o Cyprianie...

    Bohater Estonii, przyjaciel Polski

    Gdy jako 18-letni kadet Johan Laidoner przekraczał progi Wileńskiej Szkoły Junkrów Piechoty – budynku, który wówczas mieścił najstarszą, obok moskiewskiej, szkołę junkierską w Imperium...

    W Wilnie upamiętniono Jędrzeja Śniadeckiego

    Brakowało tablicy pamiątkowej Tablica pamiątkowa powstała z inicjatywy i zaangażowania Litewskiego Towarzystwa Chemików Litwy. „Bardzo brakowało takiej tablicy w Wilnie. Chciałam upamiętnić postać wielkiego uczonego,...

    Architekt, który został „kataryniarzem” — Apolinary Mikulski

    O Apolinarym Mikulskim, o którym już dzisiaj w Wilnie nikt, z wyjątkiem nielicznych historyków architektury, nie pamięta, brak bliższych informacji biograficznych, szczególnie co do...

    Największa deportacja z terytorium Litwy odbyła się w 1948 roku

    Patrząc na dzień 23 maja w kalendarium litewskiej Wikipedii, zobaczymy taki wpis: „W 1953 r. w ciągu 48 godzin na Litwie zatrzymano i deportowano...

    Alianci, kierując się własnym interesem, przyzwolili na bezkarność

    Jest Pan antyfeministą? Nie, przeciwnie. Jestem współcześnie urodzonym człowiekiem, który uważa, że kobiety powinny mieć dokładnie takie same prawa jak mężczyźni, a inna sytuacja w...

    „Operacja polska”, czyli zbrodnia zapomniana

    Podczas lektury Pana najnowszej książki „Ludzie Kremla nad Wisłą. Ideowcy czy zdrajcy?” wręcz wstrząsnął mną rozdział poświęcony „Operacji polskiej”, którą Stalin zlecił w roku...